Rok 2025 zostanie drugim najcieplejszym w historii? Dogonił już 2023

Zgodnie z danymi Copernicus Climate Change Service (C3S) na ten moment wygląda na to, że rok 2025 może zostać drugim najcieplejszym rokiem w historii pomiarów, na równi z rokiem 2023. Tegoroczny listopad był trzecim najcieplejszym listopadem na świecie, a średnia globalna temperatura wyniosła 14,02°C. To o 1,54°C więcej niż średnia z lat 1850-1900, czyli czasów przedprzemysłowych. Była to także trzecia najcieplejsza jesień w historii pomiarów. Listopad przyniósł też liczne ekstremalne zjawiska pogodowe, które doprowadziły do wielu ofiar, szczególnie na Sri Lance i w Indonezji.

Walka o miejsce na podium

Okres od stycznia do listopada 2025 okazał się tak samo ciepły, jak rok 2023 – drugi najcieplejszy rok w historii. Z danych Copernicusa wynika, że rok 2025 może zostać drugim lub trzecim najcieplejszym rokiem w historii pomiarów prowadzonych od 1940 r.  – wszystko zależy od temperatur w grudniu. Obecnie „niedoścignionym” rekordzistą jest rok 2024 – był o 1,60°C cieplejszy w porównaniu do średniej z lat 1850-1900.

Średnia globalna anomalia temperatury (odchylenie od normy) w okresie od stycznia do listopada 2025 r. wyniosła 0,60°C powyżej średniej z lat 1991–2020 (aktualnej normy klimatycznej ). Była także wyższa o 1,48°C w porównaniu ze średnią z czasów przedindustrialnych (lat 1850-1900). Są to identyczne wyniki jak dla całego 2023 r. Średnio dla całego roku 2025 wzrost temperatury w porównaniu do czasów przedprzemysłowych może nie osiągnąć poziomu 1,5°C, ale średnio dla lat 2023-2025 już tak, co byłoby pierwszym takim przypadkiem dla średniej z trzech lat od czasu rozpoczęcia pomiarów instrumentalnych.

W Polsce w tym roku padło już 13 rekordów ciepła, włącznie z grudniowym. Jak napisał dr hab. inż. Bogdan Chojnicki na swoim koncie na platformie X, „od 1951 r., w Polsce, nie było tak ciepłego 9 grudnia”, zgodnie z danymi Meteomodel.

Trzeci najcieplejszy listopad

Listopad 2025 r. był trzecim najcieplejszym listopadem w zbiorze danych ERA5, notowanych od 1940 r. Średnia globalna temperatura powietrza przy powierzchni Ziemi wynosiła 14,02°C – to o 0,65°C więcej niż średnia z lat 1991-2020 i o 1,54°C więcej niż średnia z lat 1850-1900. Tegoroczny listopad był zaledwie o 0,20°C chłodniejszy od najcieplejszego listopada w historii, odnotowanego w 2023 r., i o 0,08°C chłodniejszy od drugiego najcieplejszego, odnotowanego w 2024 r.

W listopadzie globalne temperatury były o 1,54°C wyższe od poziomu sprzed epoki przemysłowej, a średnia z trzech lat 2023–2025 ma szansę po raz pierwszy przekroczyć 1,5°C. Te kamienie milowe nie są abstrakcyjne – odzwierciedlają one przyspieszające tempo zmian klimatycznych, a jedynym sposobem na złagodzenie przyszłego wzrostu temperatur jest szybkie ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
Samantha Burgess, kierowniczka ds. strategii klimatycznej w ECMWF

Na świecie najcieplej było w północnej Kanadzie, USA, na Oceanie Arktycznym i wschodniej Antarktydzie. Ujemne anomalie temperatury (średnie temperatury poniżej średniej) wystąpiły na północnej Syberii, w północno-wschodniej Rosji.

W Europie średnia temperatura w listopadzie 2025 r. wyniosła 5,74°C, czyli 1,38°C powyżej średniej z lat 1991–2020 dla listopada, klasyfikując go jako piąty najcieplejszy listopad w historii pomiarów na kontynencie. Najcieplej było w Europie Wschodniej, Rosji, na Bałkanach i w Turcji. Temperatury poniżej średniej odnotowano głównie w północnej Szwecji i Finlandii, Islandii oraz w niektórych częściach północnych Włoch i południowych Niemiec.

Opady, morze i lód morski w listopadzie

W Europie w listopadzie 2025 r. warunki bardziej wilgotne niż przeciętnie panowały w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Portugalii, Hiszpanii, północno-zachodniej Rosji i większości Bałkanów, ze szczególnie intensywnymi opadami deszczu w Albanii i Grecji. Do wilgotnych warunków w Europie Zachodniej szczególnie przyczyniła się orkan Claudia. Bardziej sucho niż przeciętnie było na Islandii, południu Hiszpanii, w północnych Włoszech, części Niemiec oraz Szwecji. Południowo-wschodnia Europa otrzymywała ostrzeżenia przed suszą.

Na świecie bardziej wilgotny niż zazwyczaj listopad odnotowano w południowo-zachodnich USA, części Kanady, północno-zachodniej Rosji, na południu Afryki, Madagaskarze i wybrzeżach Australii. W południowej oraz południowo-wschodniej Azji z powodu ekstremalnych opadów deszczu i powodzi spowodowanych połączeniem cyklonów tropikalnych i ulewnych deszczy monsunowych zginęło ponad 1000 osób.

Średnia temperatura powierzchni morza (SST) w listopadzie 2025 r. w obszarze między szerokością geograficzną 60°S a szerokością geograficzną 60°N wyniosła 20,42°C, co stanowi czwartą najwyższą wartość w historii dla tego miesiąca, tylko o 0,29°C poniżej rekordu z listopada 2023 r. W środkowej i wschodniej części równikowego Pacyfiku temperatury powierzchni morza były zbliżone do średniej z lat 1991–2020 lub niższe od niej, co odzwierciedlało przejście z fazy neutralnej ENSO do słabych warunków La Niña.

W Arktyce średnia powierzchnia lodu morskiego w listopadzie była o 12 proc. niższa od średniej, co stanowiło drugi najniższy wynik w historii dla tego miesiąca. Najniższe wyniki odnotowano w okolicy Svalbardu, Ziemi Franciszka Józefa i Morza Karskiego. W Antarktyce średnia powierzchnia lodu morskiego była o 7 proc. niższa od średniej – najgorsze warunki panowały na Morzu Bellingshausena i w części otoczonej przez Ocean Indyjski. Był to czwarty najniższy wynik dla tego miesiąca.

Trzecia najcieplejsza jesień

W tym roku świat doświadczył trzeciej najcieplejszej jesieni w historii pomiarów (od początku września do końca listopada). Średnia globalna temperatura była wyższa o 0,67°C od średniej z lat 1991-2020. Cieplej było tylko w 2023 i 2024 r. Temperatury były przeważnie powyżej średniej na całym świecie, a zwłaszcza w północnej Kanadzie, nad Oceanem Arktycznym i na Antarktydzie. Wyraźnie chłodniej było jedynie w północno-wschodniej Rosji.

W Europie  była to czwarta najcieplejsza jesień w historii, a średnia temperatura była wyższa o 1,06°C w porównaniu ze średnią z lat 1991–2020. Temperatury jesienne były powyżej średniej we wschodniej części kontynentu, zwłaszcza w Norwegii, Szwecji, Finlandii i Rosji. W Europie Zachodniej i Środkowej, z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, temperatury były w większości zbliżone do średnich.