Bytom żegna ostatnią kopalnię węgla kamiennego

Decyzja o zamknięciu kopalni Bobrek-Piekary, podjęta przez zarząd spółki Węglokoks Kraj, była związana z pogorszeniem bezpieczeństwa wydobycia oraz tragicznym wypadkiem z 26 marca 2024 roku.

Koniec pewnego rozdziału

W działającej od 1922 roku kopalni Bobrek (wówczas jeszcze Gräfin Johanna) wydobywano przede wszystkim węgiel kamienny o wysokiej kaloryczności oraz niskiej zawartości siarki i popiołu. Jej zasoby są szacowane na 16,5 mln ton węgla. Obecnie obiekt jest w procesie likwidacji, a Bytom - dawna potęga kopalniana Dolnego Śląska - zamyka pewien energetyczny rozdział swojej historii.

Decyzję o przyspieszonej likwidacji podjęto pod koniec czerwca ubiegłego roku. Powodem była negatywna opinia Komisji ds. zagrożeń naturalnych, powołana przez prezesa Wyższego Urzędu Górniczego. Dotyczyła ona bezpiecznego prowadzenia robót górniczych. Zdaniem ekspertów złoża pozostałe do wydobycia są zbyt trudne do eksploatacji, a kopalnia nie dysponuje technologią umożliwiającą bezpieczne wydobycie.

Postanowienie o zamknięciu kopalni zostało również przyspieszone przez tragedię z 26 marca 2024 roku. Podczas wstrząsu w chodniku 1M kopalni Bobrek 6 górników zostało bezpośrednio dotkniętych skutkami wydarzenia, a jeden z nich zmarł w trakcie akcji ratowniczej (częściowo z powodu zawału).

Zamknięcie kopalni Bobrek to koniec pewnej epoki w historii Bytomia - miasta, które od XIX wieku skupiało swój rozwój gospodarczy wokół fedrowania węgla kamiennego, a także powiązanego z nim przemysłu hutniczego.

Dzięki wydobyciu surowca Bytom stał się jednym z najbogatszych i najbardziej rozwiniętych ośrodków przemysłowych na Górnym Śląsku w XIX i XX wieku, a rozwój kopalni wiązał się z budową osiedli robotniczych, zakładów, szkół i instytucji kultury.

Po zmianach 1989 roku, w Bytomiu zamknięto 6 kopalń i 2 huty, a od 1 stycznia 2026 roku likwidacji ulegnie ostatnia na posterunku: kopalnia Bobrek-Piekary.

Wsparcie społeczne górników

Kopalnia aktualnie zatrudnia 1,4 tys. osób. Jak zaznacza Węglokoks Kraj, spółka chce przeprowadzić proces likwidacji „w oparciu o zapisy zawarte w umowie społecznej (…) z wykorzystaniem gwarancji świadczeń socjalnych w całym okresie likwidacji”.

Obejmują one m.in. urlopy górnicze, urlopy dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla czy jednorazowe odprawy pieniężne w wysokości 170 tys. złotych. Nowelizacja ustawy górniczej umożliwia również alokowanie pracowników do pozostałych, funkcjonujących spółek górniczych.

Jak zaznacza prezes Węglokoks Kraj Grzegorz Wacławek w wywiadzie udzielonym „Dziennikowi Zachodniemu”, spółka chce przekazywać tam górników, którzy nie mogą skorzystać z urlopów i nadal widzą swoją przyszłość zawodową w górnictwie. „To około 800 osób” - mówi Wacławek. Blisko 100 osób zadeklarowało chęć przyjęcia jednorazowej odprawy pieniężnej.