Motyka: czas na sprawiedliwą transformację górnictwa

”Cały rząd jest zdeterminowany, aby nowelizacja ustawy górniczej została przyjęta i podpisana przez prezydenta do końca roku, tak, aby mogła zacząć obowiązywać już od 1 stycznia 2026 roku” - podkreślał minister energii Miłosz Motyka.

"Poduszka powietrzna" dla górników

Teraz trafi ona pod obrady Senatu. Za uchwaleniem ustawy w Sejmie głosowało 241 posłów, 6 było przeciw a od głosu wstrzymało się 186 parlamentarzystów.

Zgodnie z zamierzeniem rządu nowe przepisy miałyby wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Termin ten jest szczególnie ważny ze względu na rozpoczęcie daty likwidacji kopalni Bobrek spółki Węglokoks Kraj, a także zaplanowane przez Polską Grupę Górniczą łączenie ruchów Bielszowice i Halemba kopalni Ruda.

”Mamy nadzieję, że ustawa przejdzie bez poprawek przez Senat i nie zostanie zawetowana przez prezydenta. Wypełnia ona warunki sprawiedliwej transformacji energetycznej, jest potrzebna i niekontrowersyjna. Prezydenckie weto postawiłoby w gigantycznym kłopocie stronę społeczną” - mówił minister Motyka.

Jak zaznaczył Marian Zmarzły, podsekretarz stanu w ministerstwie energii, proponowana nowelizacja ustawy była oczekiwana przez polskich górników i cały sektor.

Planowana socjalna pomoc osłonowa obejmuje 5-cio letnie urlopy górnicze a także 4-letnie urlopy dla pracowników przeróbki mechanicznej węgla, a także jednorazowe odprawy w wysokości 170 tys. zł netto (bez konieczności płacenia podatku). Mają one stanowić zachętę dla młodych ludzi do startu w nowym zawodzie lub otwarcia własnej działalności gospodarczej.

Wejście w życie ustawy od 1 stycznia zapewni nie tylko dalsze funkcjonowanie kopalni Bobrek, lecz także wesprze działanie zmagającej się z problemami finansowymi JSW (konieczne ograniczenie zatrudnienia i utrzymanie płynności finansowej przedsiębiorstwa).

Co ważne, w ustawie zmieniono terminologię z „zakładu górniczego” na „przedsiębiorstwo górnicze”, co pozwala na objęcie systemem osłon również pracowników administracji i centrali spółek. Dodatkowo, pracownicy kopalni będą mogli sami likwidować swoje zakłady przy wsparciu z budżetu państwa.

Jak podkreślił Zmarzły, problematyczna kwestia PG Silesia spowodowana jest tym, że jest to prywatny podmiot w stanie restrukturyzacji. Z tego względu nie może on zostać objęty programem osłonowym proponowanym przez ministerstwo. Jednak jak zapewnili ministrowie Motyka i Zmarzły, rozmowy trwają a pracownicy nie zostaną pozostawieni sami sobie.

Ustawa umożliwia również przekazywanie mienia związanego z wygaszanymi zakładami m.in. jednostkom samorządu jako darowizny. Pozwoli to na efektywne wykorzystanie terenów poprzemysłowych m.in. pod inwestycje, projekty infrastrukturalne i działania rewitalizacyjne.

Jak podkreślił minister Motyka, zapisy ustawy były konsultowane z samorządami, a gwarancją jakości procesu ma być Fundusz Transformacji Województwa Śląskiego. Celem jest uniknięcie chybionych inwestycji i marnotrawstwa funduszy publicznych. Według ministra energii górnicze związki zawodowe same apelowały o przyjęcie nowelizacji ustawy, a resort liczy na ich wsparcie w przekonaniu prezydenta do podpisu.