„Ustawa wiatrakowa” a plany zagospodarowania przestrzennego. Szczegóły poselskiej nowelizacji

Przygotowana przez posłów KO, Polski 2050-TD nowelizacja ustaw wiatrakowej z 20 maja 2016 r., zmienionej 9 marca 2023 r., ujęta w projekcie zmiany ustawy „w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła oraz niektórych innych ustaw”, zawiera także propozycje zmian innych ustaw, które mają ułatwić rozwój lądowej energetyki wiatrowej.

Jak podano obecne przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przewidują uproszczenia procedur uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz zintegrowanego planu inwestycyjnego przeznaczone dla instalacji OZE – z wyłączeniem jednak elektrowni wiatrowych.

Proponowane w nowelizacji zmiany mają na celu „uchylenie powyższych wyłączeń i tym samym umożliwienie zastosowania uproszczonych procedur również w odniesieniu do inwestycji w zakresie elektrowni wiatrowych”.

W uzasadnieniu do projektu zaproponowano ponadto „zmianę terminu utraty mocy przez studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin w przypadku braku uchwalenia planu ogólnego w danej gminie i tym samym terminu wykonania obowiązku uchwalenia przez poszczególne gminy planów ogólnych (z obowiązującego obecnie dnia 31 grudnia 2025 r. na dzień 31 grudnia 2027 r.)”.

Wskazuje się, że z uwagi na czas trwania prac nad aktem planistycznym oraz brak wystarczającej liczby urbanistów nie jest możliwe, aby gminy w terminie wynikającym z obowiązujących przepisów (tj. do dnia 31 grudnia 2025 r.) zdążyły uchwalić plany ogólne. Dodano, że w celu wydłużenia powyższego terminu konieczne jest dokonanie proponowanych zmian przepisów ustawy z dnia z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, tj. art. 51 oraz art. 65 ust. 1.

Jak podano w uzasadnieniu, w ustawie z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko proponuje się „rozszerzenie katalogu inwestycji strategicznych, zawartego w art. 59a ust. 4 o inwestycje w zakresie elektrowni wiatrowych. Wyjaśniono, że pozwoli to „m.in. na objęcie inwestycji w zakresie elektrowni wiatrowych wyjątkiem od obowiązku przeprowadzania przez organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach analizy zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego”.

Art. 11. projektowanej ustawy odnosi się do przepisów z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zaproponowano rozszerzenie art. 6, że celem publicznym ma być też: „budowa, przebudowa i utrzymanie instalacji odnawialnego źródła energii w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1436 z późn. zm.) o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW, w szczególności elektrowni wiatrowej wraz z inwestycją towarzyszącą w rozumieniu ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 724 z późn. zm.)”.

Ponadto przewiduje się uzupełnienie elementów składowych oceny oddziaływania przedsięwzięcia dotyczącego elektrowni wiatrowej na środowisko oraz ludność, w tym zdrowie i warunki życia ludzi, poprzez dodanie do art. 62 ust. 3 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku, zgodnie z którym „w ramach tej oceny określa się, analizuje oraz ocenia w szczególności zasięg oddziaływania akustycznego, w tym skumulowanego oddziaływania akustycznego zespołu elektrowni wiatrowych”.

Zaznaczono, że regulacja uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji wymaga uzupełnienia poprzez dodanie tej uchwały do zawartego w art. 72 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku katalogu aktów, przed uzyskaniem których wydaje się decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Zwrócono uwagę, że „regulacja zawarta w projektowanym art. 64 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. wymaga natomiast dodania do katalogu zadań regionalnego dyrektora ochrony środowiska, zawartego w art. 131 ust. 1, ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku punktu 13, dotyczącego kompetencji w zakresie współpracy z organami administracji architektoniczno-budowlanej w przedmiocie wskazanym we wspomnianym przepisie”.

Podano również, że zmiana zaproponowana w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, tj. uchylenie w art. 82 w ust. 3 pkt. 5b, „ma na celu przywrócenie staroście, jako organowi administracji architektoniczno-budowlanej pierwszej instancji, właściwości w sprawach dotyczących elektrowni wiatrowych”.

W uzasadnieniu do noweli zaznaczono, że „zachowując zasady praworządnego ustawodawstwa przepisy przejściowe uwzględniają prawa nabyte przed zmianą przepisów, które zostały wprowadzone przedmiotową ustawą, umożliwiając budowę elektrowni wiatrowych na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, o ile ustalone lokalizacje spełniają wymogi minimalnych odległości określone nowelą i dla których sporządzono raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko”.

Wyjaśniono także, że przepisy przejściowe porządkują dotychczas prowadzone postępowania w zakresie elektrowni wiatrowych wskazując, iż „dalsze ich prowadzenie będzie realizowane w oparciu o nowe przepisy”.

Dodano, że w regulacjach intertemporalnych reguluje się także kwestie wszczętych przed dniem wejścia w życie nowelizacji postępowań w sprawie pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego lub budynku o funkcji mieszanej rozstrzygając, że „wszystkie sprawy z zakresu wydania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia takich budynków będą prowadzone na dotychczasowych zasadach”.