Rosyjskie aktywa wsparciem dla Ukrainy? KE: decyzja nie wymaga jednomyślności

KE przedstawiła pięć tekstów prawnych, w których skonkretyzowano dotychczas dyskutowane opcje. Prace nad nimi będą mogły rozpocząć teraz państwa członkowskie, chociaż minister spraw zagranicznych Belgii Maxime Prevot już wcześniej w środę zapowiedział, że Belgia będzie apelowała o inny sposób finansowania Ukrainy niż wykorzystanie zamrożonych aktywów rosyjskich.

Odwet Rosji

Środki rosyjskiego banku centralnego są unieruchomione od czasu rosyjskiej napaści na Ukrainę w 2022 r. Większość z nich przechowuje izba rozliczeniowa Euroclear z siedzibą w Belgii. Według szacunków KE, ta instytucja posiada 180 mld euro, a kolejnych 30 mld znajduje się w innych instytucjach finansowych na terenie UE.

KE zaproponowała w środę przekształcenie 140 mld euro rosyjskich aktywów przechowywanych w Belgii w "pożyczkę reparacyjną", mającą na celu wsparcie Kijowa w przyszłym roku. Ta propozycja nie będzie wymagać jednomyślnej zgody wszystkich państw i miałaby uwzględniać obawy Belgów.

Zdaniem Belgii takie posunięcie mogłoby zagrozić porozumieniu pokojowemu, jednak kraj ten przede wszystkim obawia się możliwego rosyjskiego odwetu - 185 mld euro znajduje się w Euroclear, centralnym depozycie papierów wartościowych z siedzibą w Brukseli.

Jeden z czołowych rosyjskich bankierów już zagroził UE 50-letnim postępowaniem sądowym, jeżeli pomysł naruszenia rosyjskich środków zostanie zrealizowany. Rząd belgijski twierdzi, że to on poniesie największe konsekwencje działań prawnych ze strony Rosji, a Moskwa będzie miała szansę na wygranie procesu. „Spłata 200 mld euro oznaczałaby bankructwo Belgii” - twierdzi wicepremier Belgii Maxime Prévot.

Alternatywą, z którą w środę wyszła KE, ma być zaciągnięcie długu przez państwa UE. Dług ten byłby zabezpieczony unijnym budżetem. Wprowadzenie tego rozwiązania wymagałoby jednomyślności 27 państw członkowskich.

Jak podaje BBC, kanclerz Friedrich Merz i szefowa polityki zagranicznej UE Kaja Kallas opowiadają się za pełnym wykorzystaniem zamrożonych rosyjskich aktywów do wsparcia Kijowa, twierdząc, że wzmocni to pozycję negocjacyjną Europy.

Von der Leyen: odpowiedzieliśmy na obawy

”Ważne było, aby uwzględnić wszystkie obawy Belgii. Mamy absolutnie ten sam cel, co Belgia, uważamy, że ryzyko musi zostać podzielone między nas wszystkich. Musimy też wprowadzić - co zaproponowaliśmy - mechanizmy chroniące wszystkie nasze państwa członkowskie, i to oczywiście dotyczy również Belgii” - powiedziała szefowa Komisji Europejskiej.

Odnosząc się do obaw Belgii, że propozycja uniemożliwi negocjacje w sprawie zakończenia wojny w Ukrainie, przewodnicząca KE oceniła, że pożyczka reparacyjna wzmocni pozycję Ukrainy w tych rozmowach.

Przesłanie dla Rosji jest takie, że pożyczka reparacyjna, czy zaciągnięcie pożyczki przez UE, jedno z dwóch rozwiązań (zaproponowanych w środę przez KE - PAP), zwiększa koszty wojny dla Rosji i zachęca Rosję do przystąpienia do stołu negocjacyjnego, aby w końcu znaleźć pokój.
powiedziała

Pytana, czy KE uzgodniła tę propozycję ze Stanami Zjednoczonymi, które w negocjacjach pokojowych miały forsować alternatywne wykorzystanie rosyjskich aktywów, von der Leyen powiedziała, że rozmawiała na ten temat z ministrem skarbu (finansów) USA Scottem Bessentem. „Zostało to przyjęte pozytywnie” - odparła.

Jak dodała, poinformowała o tym również inne kraje, które przechowują zamrożone rosyjskie aktywa. „Nasza konstrukcja prawna zachęca innych do przyłączenia się” - podkreśliła von der Leyen.

KE wystąpiła także z propozycją ustanowienia zakazu transferu zamrożonych rosyjskich aktywów przechowywanych w UE z powrotem do Rosji.

MM/PAP