Kurtyka: pilotaż "Czystego Powietrza" dot. budynków wielolokalowych w Pszczynie

Pilotażowa odnoga programu Czyste Powietrze dot. wsparcia budynków wielolokalowych na terenie gminy rozpoczyna się w Pszczynie (Śląskie) – poinformował w czwartek w tym mieście minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka.

Podobny pilotaż w skali województwa rozpoczął się w poniedziałek w Zachodniopomorskim, gdzie do podziału będzie 10 mln zł. Pilotaż w Pszczynie zakłada środki na poziomie 6 mln zł.

Występując w Pszczynie minister nawiązał do złożonej tam jesienią ub. roku deklaracji wypracowania nowego rozwiązania w ramach Czystego Powietrza, które miałoby być pilotażowo wdrażane właśnie w tym mieście – a docelowo w 261 w gminach, w których w Polsce szczególnie dotkliwy jest problem przekroczeń norm zanieczyszczeń powietrza.

„To nie tylko realizacja tej obietnicy (…), ale też ważny krok do tego, aby program Czyste Powietrze zyskał jeszcze większą atrakcyjność, a co więcej, aby wzmocnić współpracę między tym rządowym programem, a środkami samorządu” – powiedział Kurtyka.

Zasygnalizował, że chodzi o dwa dodatkowe elementy dotychczasowego programu. Pierwszy z nich to rozszerzenie wsparcia Czystego Powietrza z budynków jednorodzinnych o budynki wielolokalowe.

„Drugi, bardzo istotny element, to synergia działań pomiędzy rządem i samorządem; to nasza wspólna chęć uczynienia programu Czyste Powietrze kołem napędowym po stronie mieszkańców. Stąd uzupełniające finansowanie po stronie miasta, które spowoduje, że bardziej ekologiczne źródła ciepła będą dodatkowo premiowane” – wskazał Kurtyka.

Pełnomocnik premiera ds. Czystego Powietrza Bartłomiej Orzeł dodał, że program Czyste Powietrze, który powstał dwa i pół roku temu, zmienia się, musi bowiem nadążać za zmianami społecznymi i zmianami w mentalności Polaków – zmianami postaw ekologicznych. „Dzisiejszy pilotaż jest odpowiedzią i jednocześnie poszukiwaniem tego, w którym kierunku program musi się zmieniać” – powiedział.

„Wiemy, że istnieje konieczność wdrożenia programu Czyste Powietrze, czy walki z niską emisją, w budynkach wielorodzinnych. To, że dzisiaj uruchamiamy w Pszczynie ten moduł, pozwoli nam wiele rozwiązań wytestować, sprawdzić” – uściślił Orzeł. „Jestem przekonany, że w przyszłym roku będziemy mogli powiedzieć o Lex Pszczyna w kontekście szerokich zmian programowych w Czystym Powietrzu” – zasygnalizował.

Jak wynika z czwartkowego komunikatu MKiŚ, operator Czystego Powietrza, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oszacował, że efektem pszczyńskiego pilotażu powinna być poprawa efektywności energetycznej w ok. 20 wielorodzinnych budynkach mieszkalnych i 140 lokalach mieszkalnych.

NFOŚiGW liczymy na wymianę co najmniej 280 nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe, na co zarezerwował 6 mln zł, po które mogą sięgać właściciele lub współwłaściciele lokali mieszkalnych oraz wspólnoty mieszkaniowe.

Cechami pszczyńskiego pilotażu mają być rezygnacja ze wsparcia dla źródeł węglowych i mniej efektywnych kotłów na pellet, a także wyższe wsparcie na ogrzewanie pompą ciepła i elektryczne w lokalach mieszkalnych - w stosunku do proponowanego w ramach programu Czyste Powietrze.

W podstawowym poziomie dofinansowania – obejmującym wnioskodawców z dochodami do 100 tys. zł rocznie – będzie można otrzymać od 30 do 60 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji w zależności od zakresu przedsięwzięcia (do 25 tys. zł w przypadku wymiany źródła ciepła na pompę ciepła, a do 18 tys. zł – na inne źródło, wraz z wymianą stolarki okiennej/drzwiowej lub montażem wentylacji).

W podwyższonym poziomie dofinansowania – dla gospodarstw domowych wieloosobowych z miesięcznym dochodem na jednego członka nie przekraczającym kwoty 1,4 tys. zł na osobę (1960 zł dla gospodarstw jednoosobowych) - będą to dotacje do 33 lub 25 tys. zł; do 70 proc. kosztów.

W przypadku wspólnot mieszkaniowych możliwe będzie sfinansowanie do 70 proc. kosztów kwalifikowanych, w przedziale 40-290 tys. zł, w zależności od: rodzaju przedsięwzięcia (wymiana źródła ciepła lub brak wymiany), rozwiązania technicznego ogrzewania w budynku (źródło wspólne lub indywidualne), liczby lokali w budynku (od 3 do 20) oraz zastosowania instalacji fotowoltaicznej. Najwyżej premiowane będą przedsięwzięcia obejmujące montaż urządzeń OZE, czyli zastosowanie pompy ciepła wraz z ociepleniem ścian budynku.

Za nabór do pilotaży prowadzony w trybie ciągłym odpowiedzialny będzie Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Pszczyński pilotaż startuje 16 kwietnia 2021 r. i przewiduje dodatkowe 70 tys. zł dotacji dla gminy na działania informacyjno-promocyjne skierowane do mieszkańców.

Żeby z tego skorzystać, potrzebny będzie wniosek gminy i spełnienie dwóch warunków. Chodzi o zobowiązanie Pszczyny do współfinansowania przedsięwzięć w ramach programu „Czyste Powietrze” i w ramach pilotażu, z wykorzystaniem innych środków publicznych. Musi też nastąpić wyłączenie ze współfinansowania środkami gminnymi kotłów na paliwa stałe - z wyjątkiem kotłów zgazowujących drewno oraz kotłów na pellet o podwyższonym standardzie.

Pilotaż będzie realizowany ze środków NFOŚiGW w latach 2021-2024; umowy z beneficjentami będą podpisywane do 31 marca 2022 r.