Zandberg pyta o reaktor Maria. Chce wyjaśnień od resortu finansów
Poseł Adrian Zandberg podczas 32. posiedzenia Sejmu X kadencji poruszył kwestię wygaśnięcia licencji Państwowej Agencji Atomistyki dla reaktora Maria. Prezes Partii Razem dodatkowo podkreślił rolę reaktora dla krajowego bezpieczeństwa zdrowotnego.
„Niewiele mamy w Polsce naukowo-technicznych perełek, ale jedną z nich jest reaktor Maria w Świerku. Pełni on kluczową rolę w zaopatrywaniu nie tylko Polski, ale całego świata w izotopy potrzebne do radioterapii” – powiedział Adrian Zandberg. Poseł następnie skierował się bezpośrednio do rządu z zapytaniem o wyjaśnienie sytuacji, w której dopuszczono do wygaśnięcia pozwolenia na działalność operacyjną jednostki.
Badawczy reaktor jądrowy Maria to jedyny w Polsce działający reaktor jądrowy. Został nazwany na cześć Marii Skłodowskiej-Curie i jest drugim po niedziałającej już Ewie badawczym reaktorem jądrowym. Jego moc wynosi 30 MW. Budowę rozpoczęto w czerwcu 1970 r., po czym Maria została uruchomiona w grudniu 1974 r. w ówczesnym Instytucie Badań Jądrowych (IBJ) w Otwocku-Świerku pod Warszawą.
Znaczenie Marii
Jego działanie ma charakter naukowy oraz pełni ważną funkcję w branży medycznej. W radioterapii wykorzystuje się promieniotwórcze izotopy takich pierwiastków jak cez, jod, rad, stront, fosfor, iryd, złoto. Podaje się je pacjentom podczas terapii radiologicznej lub izotopowej w celu leczenia nowotworów oraz ich przerzutów.
Jak podaje serwis naukawpolsce.pl „w reaktorze Maria wytwarza się głównie: molibden-99, jod-131, lutet-177, fosfor-32, samar-153, kobalt-60 i holm-166, które są stanowią bazę preparatów eksportowanych pod marką POLATOM do ponad 80 krajów na całym świecie”. Jednostka pokrywa w ten sposób w 100 proc. polskie zapotrzebowanie na niektóre z tych izotopów i jest odpowiedzialna m.in. za 10 proc. światowej produkcji molibdenu-99.
Minister finansów Andrzej Domański został dodatkowo spytany o kwestię subsydiowania działalności placówki. „Kiedy doczekamy się stabilnego, a nie grantowego finansowania dla reaktora Maria? Kiedy doczekamy się tego, że rząd poważnie potraktuje to, że ta instalacja jest naprawdę kluczowa dla bezpieczeństwa zdrowotnego Polski?” – zapytał poseł.