Debata „Inicjatywa Bałtycka”, która odbyła się podczas Europejskiego Forum Nowych Idei, była okazją do wymiany poglądów na wysokim szczeblu oraz do publikacji dwóch raportów „Bałtyk dla Wszystkich” oraz „Żegluga Śródlądowa - Odra” wydanych przez UN Global Compact Poland. Stanowią one zbiór łącznie ponad 100 tekstów merytorycznych, dotyczących zrównoważonego rozwoju Morza Bałtyckiego oraz żeglugi śródlądowej w Polsce.
- Polska jedynie w kilkunastu procentach wykorzystuje hydrotechniczne zasoby swoich rzek, chociaż ma dogodne położenie dla rozwoju żeglugi śródlądowej i korytarzy transportowych – mówi Dariusz Kaśków, współautor opracowania „Żegluga Śródlądowa - Odra” . – Co więcej, Bałtyk staje się coraz ważniejszym szlakiem transportu surowców energetycznych. Energetyka wodna, poza tym, że w naturalny sposób wpisuje się w najbardziej aktualne i przyszłościowe koncepcje energetyki rozproszonej, pomaga także poprawić żeglowność, co pokazuje nasza koncepcja budowy drugiego stopnia na Wiśle.
Żegluga śródlądowa w Polsce ściśle wiąże z się rozwojem gospodarki morskiej, szczególnie w kontekście promowanego przez Unię Europejską rozwoju europejskich korytarzy transportowych oraz śródlądowych dróg wodnych o międzynarodowym znaczeniu. Korytarze postrzegane są przez UE jako swoisty krwiobieg gospodarki unijnej, mają ułatwiać integrację regionalną, a także sprzyjać wymianie handlowej.
- Realizacja Kaskady Dolnej Wisły, której elementem jest planowany przez nas drugi stopień na Wiśle, jest szczególnie ważna także w kontekście europejskich korytarzy wodnych, ponieważ umożliwiłaby powstanie drogi wodnej włączonej do europejskich sieci żeglugowych – mówi Dariusz Kaśków.
Sam obszar Dolnej Wisły przedstawia około 50 proc. ekonomicznego potencjału hydroenergetycznego Polski. Aktualnie w kraju użytkuje się ponad 700 elektrowni wodnych, z czego 46 należy do Grupy Energa. Istniejący na Wiśle od ponad 40 lat stopień wodny we Włocławku, z należącą do Energi elektrownią wodną o mocy zainstalowanej 160 MW, jest obecnie największym obiektem hydrotechnicznym w Polsce. Oddany do eksploatacji w 1970 roku, był jednym z ośmiu planowanych stopni wodnych w ramach tzw. Kaskady Dolnej Wisły (KDW). Możliwą do realizacji zainstalowaną moc wszystkich elektrowni w ramach KDW szacuje się aktualnie, przy uwzględnieniu ograniczeń środowiskowych, na około 640 MW.
- Ze względu na ekologiczność, długi okres eksploatacji, dyspozycyjność, przewidywalność produkcji energii czy też możliwość skutecznego zarządzania produkcją, energetyka wodna jest, i z całą pewnością będzie w przyszłości, ważnym elementem nowego systemu elektroenergetycznego – mówi Dariusz Kaśków.
Budowa na Wiśle drugiego stopnia wodnego powyżej Włocławka to projekt, który od kilku lat konsekwentnie rozwija Grupa Energa. Przy stopniu planowana jest elektrownia wodna o mocy około 80 MW, której roczną produkcję energii szacuje się na poziomie 300 – 450 GWh. Inwestycja pozwoli na zabezpieczenie istniejącego stopnia wodnego we Włocławku, a także zmniejszy zagrożenie powodziowe w Dolinie Dolnej Wisły. Planowany stopień umożliwi także wykorzystanie powstałej retencji do nawodnień rolniczych, co wpłynie na zmniejszenie tempa stepowienia Kujaw. Przez planowany stopień przebiegać będzie droga dla pieszych i samochodów, zaś Wisła na nowym odcinku uzyska parametry drogi wodnej klasy międzynarodowej. Inwestycja nie utrudni wędrówki ryb, a przygotowany projekt kompensacji przyrodniczej, zakłada działania na niespotykaną dotąd w Polsce skalę, przez co poprawi się spójność ekosystemu doliny Wisły.
„Inicjatywa Bałtycka” to zorganizowana już po raz drugi debata wysokiego szczebla na temat zrównoważonego rozwoju regionu Morza Bałtyckiego, portów i śródlądowych dróg wodnych. Spotkanie organizowane przez Inicjatywę Sekretarza Generalnego ONZ-Global Compact w Polsce wraz z Ministerstwem Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, odbyło się w ramach Europejskiego Forum Nowych Idei. Jego uczestnikami byli Przedstawiciele Ministerstw, Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej, ambasadorzy, marszałkowie województw, prezydenci miast, reprezentanci sektora prywatnego.
Drugiej edycji „Inicjatywy Bałtyckiej” towarzyszyła publikacja dwóch raportów poświęconych zrównoważonemu rozwojowi Morza Bałtyckiego oraz żeglugi śródlądowej w Polsce, w tym szczególnie na Odrze.
Global Compact Poland jest krajowym przedstawicielem Inicjatywy Sekretarza Generalnego ONZ - UN Global Compact.
Zobacz także: Energa rozpoczyna magazynowanie energii