Senat przyjął ustawę wiatrakową. Nowe przepisy mogą wejść w życie jeszcze latem

W środę 17 lipca 2025 roku Senat RP przyjął z poprawkami projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw. Przygotowana przez MKiŚ nowelizacja zakłada szereg rozwiązań mających odblokować rozwój energetyki wiatrowej w Polsce oraz chronić gospodarstwa domowe przed podwyżkami cen energii.

Koniec z zasadą 10H

Najważniejszą zmianą, jaką niesie ze sobą ustawa, jest zniesienie restrykcyjnej zasady 10H. Od teraz to lokalne społeczności i samorządy będą decydować, gdzie mogą powstać nowe turbiny wiatrowe, z zachowaniem minimalnej odległości 500 metrów od zabudowań mieszkalnych. Jak podkreśla resort klimatu, jest to społeczno-naukowy konsensus, który pozwoli na pogodzenie potrzeb mieszkańców z rozwojem OZE”. Warunkiem realizacji inwestycji będzie nadal zgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Fundusz partycypacyjny

Jednym z kluczowych mechanizmów wspierających lokalną akceptację dla nowych farm wiatrowych jest fundusz partycypacyjny. Przewiduje on coroczne wypłaty sięgające nawet 20 000 zł dla gospodarstw domowych znajdujących się w odległości do 1 km od nowo planowanych instalacji. Inwestorzy będą zobowiązani do przekazywania 20 tys. zł rocznie za każdy megawat zainstalowanej mocy, a środki te zostaną przeznaczone na bezpośrednie wsparcie mieszkańców.

Ustawa otwiera również drogę do modernizacji już istniejących elektrowni wiatrowych (repoweringu), by zwiększyć ich wydajność i dostosować je do nowych standardów technologicznych.

Nowe przepisy wspierają również budowę biogazowni o mocy powyżej 1 MW, które – podobnie jak wiatraki – będą wymagały zgodności z lokalnym planem zagospodarowania.

Nowelizacja daje większą elastyczność także w lokalizacji turbin w pobliżu linii przesyłowych najwyższych napięć. Dzięki temu możliwe będzie negocjowanie mniejszych odległości z operatorem sieci już na etapie planowania przestrzennego.

Ceny energii zamrożone do końca 2025 roku

Jedną z kluczowych poprawek dodanych w toku prac parlamentarnych jest przedłużenie obowiązującego mechanizmu zamrożenia cen energii dla gospodarstw domowych. Zgodnie z zapisami ustawy, cena prądu pozostanie na poziomie 500 zł/MWh netto aż do 31 grudnia 2025 roku. Takie działanie ma zabezpieczyć obywateli przed spodziewanymi podwyżkami od IV kwartału bieżącego roku.

Senackie poprawki

Senatorowie zaproponowali szereg istotnych zmian, które mają na celu ułatwienie inwestowania w energetykę wiatrową oraz zwiększenie dostępności terenów pod nowe farmy wiatrowe.

Po pierwsze, zniesiono obowiązkowy bufor w wysokości 500 metrów od obszarów objętych ochroną Natura 2000. Oznacza to, że planowane inwestycje w pobliżu tych terenów nie będą automatycznie wykluczane, jednak każdorazowo będą musiały przejść szczegółową ocenę oddziaływania na środowisko, aby wykazać brak negatywnego wpływu na cele ochronne danego obszaru.

Po drugie, usunięto obowiązujący dotąd zakaz lokalizacji turbin wiatrowych w wojskowych strefach powietrznych MCTR oraz MRT. W nowych przepisach decyzja o możliwości realizacji inwestycji będzie uzależniona od uzyskania pozytywnej opinii właściwych organów wojskowych i służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa.

Po trzecie, zrezygnowano z przepisu nakładającego obowiązek zachowania odległości równej wysokości turbiny (1H) od dróg krajowych. Zamiast tego, oddziaływanie każdej inwestycji będzie analizowane indywidualnie w dwóch etapach.  Majpierw podczas sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w ramach Strategicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko, a następnie przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla konkretnego przedsięwzięcia.

Decyzja w rękach prezydenta

Po przyjęciu przez Senat nowelizacja wraca do Sejmu, który rozpatrzy senackie poprawki. Następnie ustawa trafi na biurko prezydenta, jednak tu pojawia się znak zapytania. Nie wiadomo jeszcze, który z prezydentów ją podpisze. Wszystko zależy od tego, kiedy Sejm zajmie się poprawkami. Jeśli nastąpi to już w przyszłym tygodniu, decyzję może jeszcze podjąć Andrzej Duda. Jeśli jednak Sejm poczeka z głosowaniem do 5 sierpnia lub później, dokument trafi już do nowego prezydenta Karola Nawrockiego. Nie jest tajemnicą, że obaj politycy nie są entuzjastami zapisów ustawy wiatrakowej.