Senat: połączone komisje za poprawkami do noweli ustawy o OZE

W czwartek senackie komisje rolnictwa oraz środowiska rozpatrzyły nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Większość poprawek jakie do nowelizacji zaproponowały komisje wynikało z uwag legislatorów senackich i miały one charakter doprecyzowujący, legislacyjny, redakcyjny oraz konstytucyjny.

"Zmiany (...) mają charakter fundamentalny dla dalszego, dynamicznego rozwoju OZE, a w szczególności energetyki rozporoszonej" - ocenił podczas obrad komisji wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska. Zaznaczył, że "OZE nie jest celem samym w sobie, ale bezpieczeństwo energetyczne i konkurencyjność gospodarki". Dodał, że ważne jest też "odpowiednie zarządzanie OZE i dostarczenie energii w odpowiedniej cenie odbiorcom końcowym. Konieczna jest, więc rozbudowa magazynów energii w oparciu o różne technologie".

Zwrócił uwagę, że w ustawie Prawo energetyczne są przepisy, które obligują gminy do opracowania planu zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa. "Te dokumenty powinny być poparte inwentaryzacją potrzeb energetycznych gminy" - dodał. Wyjaśnił, że chodzi o to by budując odnawialne źródła energii ich "nie przewymiarować".

"Musimy doprowadzić do zrównoważonego rozwoju systemu elektroenergetycznego, bo dzisiaj w Europie mamy nadmiar energii z OZE. Za wyłączenie nadmiarowego źródła trzeba zapłacić i to często bardzo duże pieniądze" - zauważył Zyska.

Nowelizacja częściowo implementuje do polskiego prawa rozwiązania dyrektywy RED II (o wspieraniu odnawialnych źródeł energii) m.in. w obszarach ciepłownictwa i chłodnictwa czy gwarancje pochodzenia. Zawiera też rozwiązania dla offshore, biometanu, klastrów energii, wsparcia operacyjnego dla OZE, instalacji hybrydowych. Wprowadza definicję biometanu, rejestr wytwórców biogazu, likwiduje wsparcie dla biogazu w postaci świadectw pochodzenia, oraz ustanawia wsparcie operacyjne dla biometanu w postaci systemu feed-in-premium. Biometan zostaje dodany do katalogu paliw gazowych.

W obszarze klastrów następuje zmiana definicji klastra, przy czym w jego skład musi wchodzić przynajmniej jedna jednostka samorządu, a zakres działalności klastra rozszerza się o magazynowanie energii. Klastry będą mogły działać na obszarze jednego powiatu, pięciu sąsiadujących ze sobą gmin, i dodatkowo na obszarze jednego Operatora Sieci Dystrybucyjnej. Wprowadza się rejestr klastrów, projekt ustala także zasady współpracy i rozliczeń klastra z OSD.

W ramach systemu wsparcia, energia wyprodukowana a następnie zużyta przez strony klastra będzie zwolniona z opłat OZE i kogeneracyjnej oraz obowiązków związanych ze świadectwami pochodzenia i świadectwami efektywności energetycznej. Do końca 2026 r. wymagane będzie, aby co najmniej 30 proc. energii wytwarzanej i wprowadzanej do sieci przez strony porozumienia klastra pochodziło z OZE, a łączna moc zainstalowanych instalacji w klastrze energii nie przekraczała 150 MW oraz umożliwiała pokrycie w ciągu roku nie mniej niż 40 proc. łącznego rocznego zapotrzebowania stron porozumienia klastra energii. Ponadto łączna moc magazynów energii stron porozumienia klastra energii powinna wynosić co najmniej 2 proc. łącznej mocy zainstalowanej instalacji wytwórczych w tym klastrze. Od 2027 r. wymagania te zostaną zwiększone.

W obszarze transpozycji RED II pojawia się obowiązek przyłączenia instalacji OZE do sieci ciepłowniczej oraz zakupu ciepła z OZE, w tym ze spalarni odpadów, oraz ciepła odpadowego. Przepisy wprowadzają metodologię obliczania ilości energii z OZE, wytworzonej przez pompy ciepła. Nowela zakłada wprowadzenie gwarancji pochodzenia ciepła albo chłodu wytwarzanego z OZE.

Przewiduje się też podniesienie progu mocy dla instalacji fotowoltaicznych, powyżej którego wymagane jest pozwolenie na budowę z 50 do 150 kW.

Ustawa wprowadza do Prawa energetycznego podstawy do kontraktowania energii w oparciu umowy typu PPA (Power Purchase Agreement), rozumiane, jako sprzedaż energii elektrycznej z OZE bezpośrednio od wytwórcy. Wprowadza się też mechanizm wsparcia operacyjnego dla wskazanych źródeł OZE, którym upływa 15-letni okres wsparcia z systemu świadectw pochodzenia.

Zakłada też poszerzenie zakresu działania spółdzielni o obrót i magazynowanie energii z biogazu i biometanu, a także modyfikację obszaru działania spółdzielni. Likwidacji ulega limit 1000 członków spółdzielni, do końca 2025 r. spada z 70 do 40 proc. wymóg pokrycia zapotrzebowania spółdzielni przez OZE.

W nowych przepisach pojawiają sięinstytucja prosumenta lokatorskiego, co ma ułatwić rozliczenia w przypadku źródeł OZE zamontowanych na budynkach wielolokalowych, np. blokach mieszkalnych. Wprowadza się nowe gwarancje pochodzenia z OZE: biometanu, ciepła albo chłodu, wodoru odnawialnego. Energia elektryczna wytwarzana z biomasy będzie zaliczana do energii z OZE tylko po spełnieniu określonych warunków.

Ustawa przewiduje, że maksymalna moc morskich farm wiatrowych, które mogą zyskać wsparcie w formie kontraktów różnicowych w aukcjach, przewidzianych na lata 2025-2031 zostaje zwiększona do 12 GW.