Opublikowano projekt ram regulacyjnych rynku wodoru. To jeden z kamieni milowych KPO

Zgodnie z uzasadnieniem projektu, przygotowanym przez resort klimatu i środowiska, zawarte w nowych przepisach rozwiązania zakładają m.in. wprowadzenie siatki pojęć koniecznych do rozwoju i funkcjonowania rynku wodoru w Polsce. Chodzi również o stworzenie zasad certyfikacji i wyznaczania operatorów wodorowych, uregulowanie zasad koncesjonowania działalności związanej z magazynowaniem wodoru, zaprojektowanie zasad funkcjonowania systemów wodorowych. Nowelizacja ma wprowadzić też mechanizmy wsparcia dla prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej dla projektów wodorowych, a także uproszczenia dla podmiotów inwestujących w rozwój systemu wodorowego.

Jak wyjaśniono w ocenie skutków regulacji (OSR), nowe przepisy realizować będą jeden z kamieni milowych KPO. Projekt wprowadza zmiany uwzględniające szerokie zastosowanie wodoru, jako surowca, nośnika oraz magazynu energii, w przypadku, gdy nie jest on transportowany siecią gazową. W projekcie znalazły się też definicje dla: wodoru niskoemisyjnego; wodoru odnawialnego pochodzenia niebiologicznego; wodoru odnawialnego.

W OSR podkreślono, że projektowane przepisy mają na celu uregulowanie rynku wodoru jedynie w zakresie, w jakim nie będzie on transportowany siecią gazową. Transportowanie wodoru siecią gazową nadal będzie podlegało reżimowi regulacyjnemu dla gazu – poinformowano. Dlatego też w projekcie pojawiły się również definicje np.: sieci przesyłowej wodorowej, sieci dystrybucyjnej wodorowej, sieci wodorowej ograniczonej geograficznie, czy magazynowania wodoru.

Nowe przepisy przewidują również powołanie: operatora systemu przesyłowego wodorowego (zajmującego się przesyłaniem wodoru); operatora systemu dystrybucyjnego wodorowego (zajmującego się dystrybucją wodoru); operatora systemu magazynowania wodoru (zajmującego się magazynowaniem wodoru); operatora systemu połączonego wodorowego (zarządzającego sieciami połączonymi wodorowymi, w tym siecią przesyłową wodorową, siecią dystrybucyjną wodorową lub systemem magazynowania wodoru); operatora systemu połączonego gazowo-wodorowego (zarządzający przynajmniej jednym systemem gazowym oraz przynajmniej jedną siecią wodorową lub systemem magazynowania wodoru).

„Modelem operatora zaproponowanym dla sieci przesyłowych wodorowych jest tzw. unbundling własnościowy. Rozdziela on działalność przesyłową od wytwarzania lub obrotu wodorem. Operatorem systemu przesyłowego wodorowego jest właściciel sieci przesyłowej. Projekt ustawy zakłada, że, analogicznie jak dla rynku gazu, będzie istnieć tylko jeden operator systemu przesyłowego wodorowego, którym ze względu na wczesne stadium rozwoju gospodarki wodorowej, będzie docelowo spółka zależna od jedynego systemu przesyłowego gazowego w Polsce” – poinformowano w OSR.

Dodano, że operator systemu przesyłowego wodorowego nie będzie mógł wykonywać działalności w zakresie wytwarzania lub obrotu wodorem.

W OSR wskazano ponadto, że model operatora systemu dystrybucyjnego wodorowego „zakłada unbundling prawny i organizacyjny względem wszystkich działalności poza dystrybucją, w tym gazu ziemnego”. Jak wyjaśniono, zakłada on również działanie operatorów systemu dystrybucyjnego wodorowego w ramach przedsiębiorstwa energetycznego zintegrowanego pionowo.

Nowe przepisy pozwolą na dystrybucję wodoru przez operatorów systemu dystrybucyjnego gazowego, a także wykorzystanie przez operatorów systemu dystrybucyjnego wodorowego środków trwałych posiadanych przez właścicieli sieci dystrybucyjnej gazowej, operatorów systemu dystrybucyjnego gazowego lub operatorów systemu dystrybucyjnego wodorowego znajdujących się w strukturach tego samego przedsiębiorstwa energetycznego zintegrowanego pionowo.

Projektodawcy przekonują, że zaproponowana definicja „operatora systemu połączonego gazowo-wodorowego” ma umożliwić jak najszybsze rozpoczęcie rozwoju infrastruktury przesyłowej wodorowej na terenie Polski.

„Przedstawione rozwiązanie umożliwi wykorzystanie istniejących możliwości infrastrukturalnych i finansowych istniejącego operatora systemu połączonego gazowego, co przyspieszy w sposób znaczący tempo rozwoju tworzącej się gospodarki wodorowej, dzięki wykorzystaniu aktywów gazowych w celach rozwoju infrastruktury przesyłowej wodorowej” – wskazano, dodając, że wprowadzono też normy zapobiegające przepływowi środków z sektora wodorowego do sektora gazowego.

„Planuje się w okresie przejściowym wprowadzenie przepisów regulujących udzielanie dostępu i podłączenia do sieci wodorowych w oparciu o indywidualne umowy (zasada negocjowanego dostępu). Dopiero w przypadku rozwoju sieci wodorowych planuje się wprowadzić zasady związane z regulowanym przepisami prawa dostępem stron trzecich. Jednocześnie, należy zaznaczyć, że ów okres został ściśle określony na podstawie regulacji zawartych w projekcie nowego Pakietu gazowego, w którym w stosunku do sieci wodorowych przewidziano docelowo regulowany model dostępu stron trzecich do sieci, przy czym do dnia 31 grudnia 2032 r. państwa członkowskie będą miały możliwość stosowania zasady negocjowanego dostępu stron trzecich” – dodano w OSR.

W ocenie skutków regulacji dodano, że nowela zakłada też ułatwienia w budowie infrastruktury wodorowej na wzór rozwiązań z ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu.

Nowe przepisy przewidują ponadto, że poza obowiązkiem koncesyjnym do obowiązków Prezesa URE będą należały też m.in. postępowania wyznaczeniowe (pod ściśle określonymi warunkami) dla operatora systemu połączonego gazowo-wodorowego, operatora systemu przesyłowego wodorowego, operatora systemu dystrybucyjnego wodorowego, operatora systemu magazynowania wodoru lub operatora systemu połączonego wodorowego, w tym określenie m.in. obszaru, instalacji lub sieci, na których dany operator będzie wykonywał działalność gospodarczą.