Nowy projekt rządu. Władze większych miast opracują plany na zmiany klimatyczne

W poniedziałek wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano informację o pracach nad projektem noweli Prawa ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, który ma przygotować resort klimatu i środowiska. Rząd planuje przyjąć te rozwiązania w trzecim kwartale 2024 r.

Zgodnie z projektowaną nowelą miasta o liczbie mieszkańców równej lub powyżej 20 tys., będą musiały opracować miejskie plany adaptacji do zmian klimatu (MPA). „Przedmiotem analizy MKiŚ było zidentyfikowanie funkcjonującego już dokumentu strategicznego opracowywanego przez gminy, który mógłby zostać uzupełniany o przedstawione kwestie. Dodatkowo wnioski i rekomendacje z opracowanych MPA będzie należało uwzględniać przy sporządzaniu i aktualizacji strategii rozwoju gminy, planu ogólnego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego” - przekazano.

Projektodawcy przewidują ponadto, że wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego będzie zawierał charakterystykę inwestycji i jej wpływ na środowisko, w tym jej podatność na zmiany klimatu. „Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego określi warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy zgodne z planem ogólnym oraz wynikające z przepisów odrębnych, a w szczególności w zakresie ochrony środowiska, w tym podatność na zmiany klimatu, ochrony zdrowia ludzi oraz ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków i dóbr kultury współczesnej” - dodano.

Według resortu klimatu, projektowane rozwiązania pozwolą zwiększyć odporność miast na zmiany klimatu oraz ograniczyć możliwe straty z tego wynikające. „Efektem zmian będzie również wzrost powierzchni obszarów zieleni, rozwój błękitno-zielonej infrastruktury i rozwiązań opartych na przyrodzie, które pełnią istotne funkcje adaptacyjne, ale także przyrodnicze, społeczne i gospodarcze, przyczyniając się do wzrostu komfortu życia ludzi. Efektem zmian będzie również przeciwdziałanie i zapobieganie zjawisku suszy oraz powodzi” - przekonują projektodawcy.

Nowelizacja ma także uwzględniać działania adaptacyjne w polityce rozwoju województwa. Ma to się dziać, „poprzez zobowiązanie samorządu województwa do tworzenia warunków dla prowadzenia działań na rzecz ochrony klimatu oraz wdrażania działań adaptacyjnych do zmian klimatu”. Komponent klimatyczno-środowiskowy ma być też uwzględniany np. w strategiach rozwoju gmin, województwa i kraju, a także w niektórych politykach publicznych.

Nowe przepisy mają ponadto realizować jeden z kamieni milowych KPO (Reforma B.3.4 Ramowe warunki dla inwestycji w zieloną transformację na obszarach miejskich) poprzez rozszerzenie katalogu inwestycji w ramach Funduszu Rozwoju Regionalnego o te służące zielonej transformacji miast i ich obszarów funkcjonalnych.

Projektowane przepisy wprowadzą też zmiany w ustawie o ochronie przyrody. Wyjaśniono, że chodzi m.in. o zasady: zakładania terenów zieleni (zachowanie istniejącej roślinności rodzimej, zapewnienie udziału powierzchni biologicznie czynnej na poziomie co najmniej 95 proc. tego terenu), czy utrzymywania terenów zieleni (np. naturalna wegetacja). Nowela określi też szczegółowe zasady powoływania członków Państwowej Rady Ochrony Przyrody (PROP) i ich kadencyjności.

Opracowywana nowela ma też ułatwić budowę bezodpływowych zbiorników na deszczówkę i wody roztopowe. I tak pozwolenie na budowę, ani zgłoszenie, nie będą wymagana przy zbiornikach do 5 m sześc. pojemności. Zgłoszenia (bez pozwolenia na budowę) wymagać będzie za to budowa zbiornika od 5 do 15 m sześc. Tak jak to jest teraz, pozwolenie na budowę trzeba będzie mieć przy budowie zbiorników odpływowych na wody opadowe i roztopowe (bez względu na pojemność).

Dzięki nowym przepisom, samorządy będą miały 4 lata (a nie 3 lata) na opracowanie przez zarząd województwa projektu aktualizacji programu ochrony powietrza.

Nowela ma przyczynić się również do usprawnienia programów „Czyste Powietrze” i „Stop Smog”. W przypadku tego pierwszego programu, chodzi m.in. o doprecyzowanie sposobu ustalania wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu z gospodarstwa rolnego na potrzeby wydania zaświadczenia przez gminy o dochodach. Chodzi o uniknięcie przerwy w składaniu wniosków spowodowanej oczekiwaniem na wskaźniki GUS. W przypadku tego drugiego programu, mają zostać uwzględnione oczekiwania gmin, tak by był on popularniejszy.

Projektowana nowelizacja zmieni również przepisy ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. W nowych przepisach dodane zostanie upoważnienie do wydania rozporządzenia, w drodze którego określone zostaną wymagania jakościowe dla stałych paliw biomasowych - biomasy pozyskanej z drzew i krzewów – brykietu i peletu drzewnego wprowadzanego do obrotu z przeznaczeniem do użycia w gospodarstwach domowych oraz w instalacjach spalania o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW.