Nowe dane: jakość powietrza w Polsce poprawiła się

Główny Inspektor Ochrony Środowiska (GIOŚ) przeprowadził ocenę jakości powietrza za rok 2023 i na jej podstawie dokonał klasyfikacji stref dla każdej substancji odrębnie, według kryteriów określonych pod kątem ochrony zdrowia ludzi i ochrony roślin. Wyniki klasyfikacji 46 ocenianych stref zawarte zostały w wojewódzkich raportach z oceny jakości powietrza za rok 2023 - poinformował w poniedziałkowym komunikacie GIOŚ.

Ocena pod kątem ochrony zdrowia ludzi została wykonana dla 12 zanieczyszczeń: dwutlenku siarki (SO2), dwutlenku azotu (NO2), tlenku węgla (CO), ozonu (O3), benzenu (C6H6), pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz zanieczyszczeń oznaczanych w pyle PM10: benzo(a)pirenu (B(a)P), arsenu (As), kadmu (Cd), niklu (Ni) i ołowiu (Pb). Ocena pod kątem ochrony roślin została wykonana dla 3 zanieczyszczeń: dwutlenku siarki (SO2), tlenków azotu (NOX) i ozonu (O3).

Ocena jakości powietrza za rok 2023 wykazała znaczną poprawę jakości w porównaniu z rokiem 2022. Stężenia większości zanieczyszczeń były niższe niż w roku 2022, zmniejszeniu uległy również zasięgi obszarów, na których wystąpiły przekroczenia - poinformował GIOŚ. W 2023 r. przekroczenia poziomów dopuszczalnych lub docelowych oceniane pod kątem ochrony zdrowia ludzi wystąpiły w odniesieniu do 5 zanieczyszczeń: pyłu zawieszonego PM10, arsenu i benzo(a)pirenu zawartych w pyle zawieszonym PM10, dwutlenku azotu i ozonu.

Istotna poprawa jakości powietrza wystąpiła w odniesieniu do zanieczyszczeń pyłowych. Oceniany rok był kolejnym ze znaczącym spadkiem zasięgu przekroczeń zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM10. W 2023 roku przekroczenie średniodobowego poziomu dopuszczalnego odnotowano jedynie na obszarach dwóch stref (dolnośląska i małopolska). W roku 2022 takie przekroczenia wystąpiły na obszarze 14 stref, a w roku 2021 w 25 strefach. Średnie roczne stężenie pyłu zawieszonego PM10 obliczone ze stacji w całym kraju w 2023 roku zmniejszyło się o około 13 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem - wskazano w komunikacie.

Podobna poprawa nastąpiła w odniesieniu do pyłu zawieszonego PM2,5 - w 2023 roku po raz pierwszy w żadnej ze stref nie wystąpiło przekroczenie średniorocznego poziomu dopuszczalnego. W 2022 roku takie przekroczenie odnotowano na obszarze 11 stref, a w 2021 roku - 29 stref.

Jak wskazał GIOŚ, największym problemem dotyczącym zanieczyszczenia powietrza w Polsce pozostaje wysoka zawartość benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10, jednakże i w tym przypadku istotnie zmalały stężenia tego zanieczyszczenia i co się z tym wiąże, obszary przekroczeń. Liczba stref, na obszarach których wystąpiły przekroczenia, zmniejszyła się z 32 w roku 2022 do 21 w 2023 roku. Średnie roczne stężenie benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10 obliczone ze stacji w całym kraju w 2023 roku zmniejszyło się z 2,41 ng/m3 w 2022 roku, do 1,53 ng/m3 w roku 2023, co oznacza spadek o 36,5 proc.

Przekroczenia średniorocznego poziomu dopuszczalnego w odniesieniu do dwutlenku azotu miały charakter lokalny i wystąpiły wyłącznie na obszarach oddziaływania transportu samochodowego w centrach czterech aglomeracji: warszawskiej, wrocławskiej, krakowskiej i górnośląskiej. Podobnie lokalny charakter miały przekroczenia średniorocznego poziomu docelowego arsenu w pyle zawieszonym PM10 - stwierdzono je w Legnicy i na niewielkim obszarze północnej części województwa dolnośląskiego.

We wszystkich strefach w Polsce, podobnie jak w latach wcześniejszych, przekroczony został poziom celu długoterminowego ozonu określony pod kątem ochrony zdrowia ludzi oraz według kryterium ochrony roślin. Ponadto, w strefie dolnośląskiej wystąpiło przekroczenie poziomu docelowego ozonu pod kątem ochrony ludzi.