Pięć poprawek senackich komisji do zmiany ustawy o handlu emisjami

Komisje na wspólnym posiedzeniu, przy sprzeciwie przedstawiciela rządu wprowadziły do nowelizacji wszystkie pięć poprawek, przyjętych wcześniej przez komisję nadzwyczajną ds. klimatu. Ponieważ stanowiska obu komisji z prac nad ustawą różniły się, Marszałek Senatu polecił opracowanie wspólnego stanowiska. W efekcie komisje poparły poprawki z komisji klimatu.

Trzy z nich mają charakter redakcyjny. Czwarta przewiduje skreślenie z nowelizacji zapisu mówiącego, że w zakresie, w jakim dofinansowanie z Funduszu Modernizacyjnego stanowi pomoc publiczną w rozumieniu TFUE, zastosowanie mają szczegółowe warunki udzielania tej pomocy lub pomocy de minimis.

Ostatnia przyjęta poprawka zakłada, że 100 proc. środków uzyskanych ze sprzedaży w drodze aukcji uprawnień do emisji przekazuje się na wyodrębniony rachunek bankowy Narodowego Funduszu. Jej autor, senator Jacek Bury (Polska 2050) argumentował, że wprowadzi ona transparentność przepływu pieniędzy. Zastąpiony przez poprawkę Burego zapis mówił, że wpływy z aukcji przekazuje się na wyodrębniony rachunek bankowy NFOŚ w wysokości 4 mln zł w 2021 r., 6 mln zł w 2022 r., a 8 mln zł rocznie w latach 2023–2030.

W czasie prac senackich przedstawiciele ministerstwa klimatu wskazywali, że poprawka „nie ma sensu”, ponieważ w praktyce sprawi, że 100 proc. przychodów aukcyjnych trafił na wynagrodzenia i koszty administracyjne, a nie na modernizację sektora energetycznego.

Nowelizacja dostosowuje polskie prawo do regulacji UE dotyczących zasad funkcjonowania systemu handlu uprawnieniami do emisji w latach 2021-2030.

Wprowadza m.in. procedury ubiegania się o wsparcie z Funduszu Modernizacyjnego. Na Fundusz ten trafiają środki ze sprzedaży 2 procent ogólnej puli uprawnień do emisji w ramach systemu EU-ETS. Przeznaczone są na modernizację systemu energetycznego i poprawę efektywności energetycznej w państwach UE. Z Funduszu mogą korzystać kraje, gdzie w 2013 roku PKB per capita było niższe niż 60 procent średniej dla całej UE.

W ramach Funduszu Modernizacyjnego Polska będzie mogła skorzystać z ponad 43 procent dostępnej puli - środków ze sprzedaży ok. 135 mln uprawnień do emisji. Ich wartość będzie zależeć od cen rynkowych sprzedaży.

Finansowanie z funduszu ma iść na wskazane cele - m.in. wytwarzanie energii z OZE, ciepłownictwo, magazyny energii, sieci - w tym ciepłownicze, transformacja regionów uzależnionych od stałych paliw kopalnych, transformacja sektorów transportu, budownictwa i odpadów. W noweli przewidziano procedurę ubiegania się o wsparcie z Funduszu Modernizacyjnego. Podstawową procedurą będą konkursy. Operatorem Funduszu będzie w Polsce NFOŚiGW, a nadzór będzie sprawował minister ds. klimatu.