KE przedstawi nowe cele zmniejszenia emisji

W środę Komisja przedstawiła propozycję nowego prawa klimatycznego. Jest ono elementem Europejskiego Zielonego Ładu, sztandarowego programu nowej KE, który ma sprawić, że do 2050 r. Unia Europejska będzie neutralna klimatycznie.
Komisja proponuje prawnie wiążący cel zerowej emisji gazów cieplarnianych do 2050 r. Jak informuje, instytucje UE i państwa członkowskie są wspólnie zobowiązane do podjęcia niezbędnych środków na szczeblu UE i krajowym, aby go osiągnąć.

Propozycja zakłada zwiększenie celów redukcji emisji CO2 do 2030 r. Do czerwca Komisja dokona przeglądu, a w razie potrzeby zaproponuje zmianę praw w celu osiągnięcia dodatkowych redukcji emisji na 2030 r.

Natomiast do września br. Komisja przedstawi plan oceny skutków zwiększenia celu do 2030 r. w granicach 50-55 proc. w porównaniu do poziomów z 1990 r. Na podstawie tej oceny Komisja zaproponuje nowy cel.

Komisja proponuje w projekcie ustanowienie ogólnounijnej trajektorii redukcji emisji gazów cieplarnianych w latach 2030–2050, aby możliwe było mierzenie postępów i zagwarantowanie przewidywalności władzom krajowym, przedsiębiorstwom i obywatelom. Do września 2023 r., a następnie co pięć lat Komisja będzie oceniać, czy UE realizuje cel neutralności klimatycznej i trajektorię na lata 2030–2050.

"Podejmujemy dziś działania, aby do 2050 r. uczynić z UE pierwszy na świecie neutralny dla klimatu kontynent. Prawo o klimacie jest prawnym odzwierciedleniem naszego zaangażowania politycznego i konsekwentnie wytycza nam drogę do bardziej zrównoważonej przyszłości. Stanowi ono istotę Europejskiego Zielonego Ładu. Zapewnia przewidywalność i przejrzystość dla europejskiego przemysłu i inwestorów. Nadaje też kierunek naszej strategii zielonego wzrostu i gwarantuje, że transformacja ta będzie stopniowa i sprawiedliwa" - powiedziała na konferencji prasowej w środę przewodnicząca KE Ursula von der Leyen.

Kontrowersyjny zapis w projekcie KE mówi o tym, że Komisja byłaby uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych dotyczących określenia "trajektorii na poziomie Unii w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej". Oznaczałoby to możliwość ustanowienia przez Komisję celów pośrednich dla UE po 2030 r.

Media wskazują, że zastosowanie aktu delegowanego w jednej z najbardziej wrażliwych części europejskiej polityki ochrony środowiska wzbudza obawy rządów państw UE, które są podzielone co do tempa ograniczania emisji w nadchodzących dekadach, aby osiągnąć cel na 2050 r.

Jeden ze środkowoeuropejskich dyplomatów w Brukseli powiedział PAP, że zmiany pośrednich celów w formie aktów delegowanych to bardzo problematyczna kwestia.

"Oprócz tego, że art. 290 Traktatu o Funkcjonowaniu UE wyraźnie stwierdza, że akt delegowany można stosować wyłącznie do zmian elementów aktu bazowego innych niż istotne, a ustalanie lub zmiana celów klimatycznych z pewnością do takich (nieistotnych elementów - PAP) nie należą, to pozostają olbrzymie kontrowersje związane z tym, jaka większość jest wymagana do odrzucenia aktu delegowanego przez Radę” – wskazał.

O tę kwestię był pytany w środę wiceszef KE Frans Timmermans. Jak powiedział, sam nie dostrzega kontrowersji w tej propozycji. "Zastanawiam się, dlaczego wszyscy tak podekscytowali się tym tematem. (...) Ktoś musi ustalać harmonogram i informować, czy jesteśmy ciągle na dobrej drodze, czy też nie. Komisja może to zrobić najlepiej" - powiedział Holender.

Projekt zakłada, że Komisja będzie uprawniona do wydawania zaleceń dla państw członkowskich, których działania są niezgodne z celem zakładającym neutralność klimatyczną, a państwa członkowskie będą zobowiązane do zastosowania się do tych zaleceń lub – jeżeli tego nie zrobią – do przedstawienia wyjaśnień. Komisja może również dokonać przeglądu adekwatności ścieżki redukcji i ogólnounijnych środków.

Państwa członkowskie będą również zobowiązane do opracowania i wdrożenia strategii przystosowawczych w celu zwiększenia odporności i zmniejszenia podatności na oddziaływanie zmiany klimatu.

Cel, by UE do 2050 r. stać się pierwszym na świecie neutralnym dla klimatu blokiem państw, jest centralnym elementem Europejskiego Zielonego Ładu, przedstawionego w dniu 11 grudnia 2019 r. przez KE pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen.