Znowelizowane przepisy o CSIRE. System ruszy 1 lipca
W środę Sejm znowelizował przepisy o Centralnym Systemie Informacji o Rynku Energii (CSIRE), co umożliwi uczestnikom rynku energii stopniowe przystępowanie do tego systemu. Nowe przepisy umożliwią też wypłatę zaliczek na poczet rekompensat firmom energochłonnym.
CSIRE będzie scentralizowanym systemem służącym do gromadzenia, przechowywania i przetwarzania wszystkich informacji technicznych i handlowych z rynku energii elektrycznej – od konsumentów, prosumentów, wytwórców, sprzedawców, operatorów systemów dystrybucyjnych oraz operatora systemu przesyłowego. Umożliwi np. szybką zmianę sprzedawcy czy korzystanie z cen dynamicznych energii. Obowiązek przystąpienia do CSIRE mają operatorzy przesyłowi i dystrybucyjni, sprzedawcy, podmioty odpowiedzialne za bilansowanie. Operatorem CSIRE będą PSE.
Kiedy ruszy system?
Zgodnie z ustawą uczestnicy rynku energii, zakwalifikowani do odpowiednich kategorii będą mogli przystępować do CSIRE stopniowo, choć nie później niż w wyznaczonych dla odpowiednich kategorii terminach. Jednocześnie utrzymuje się termin technicznego uruchomienia samego CSIRE 1 lipca 2025. Jako ostateczny termin rozpoczęcia pełnej wymiany informacji między wszystkimi uczestnikami za pośrednictwem CSIRE wskazano 19 października 2026 r. Za ustawą głosowało 407 posłów, 21 się wstrzymało, nikt nie był przeciw. Ustawa trafi teraz do Senatu.
Przygotowywana zmiana utrzymuje termin wdrożenia przepisów dotyczących prosumenta wirtualnego – od 2 lipca 2025 r., ale przy umożliwieniu funkcjonowania tego typu podmiotów w okresie przejściowym do października 2026 r. na terenie jednego Operatora Systemu Dystrybucyjnego. W okresie od 2 lipca 2025 r. do 19 października 2026 r. prosument wirtualny będzie funkcjonował bez potrzeby wykorzystania CSIRE na obszarze tego samego OSD. Ograniczenie to ma zostać zdjęte od 20 października 2026 r.
Jednocześnie ustawa przesuwa termin związany z obowiązkiem zaoferowania przez inwestorów farm wiatrowych energii z co najmniej 10 proc. mocy zainstalowanej mieszkańcom gminy na zasadach prosumenta wirtualnego po cenie wynikającej z kosztów budowy. Obecnie obowiązek ten dotyczy inwestorów, którzy pozwolenie na budowę farmy dostaną po 2 lipca 2025 r. W nowelizacji przesunięto go na 20 października 2026 r.
Jakie jeszcze zmiany przyniesie ustawa?
W trakcie prac sejmowych do ustawy wprowadzono zapisy, zmieniające ustawę o rekompensatach dla sektora energochłonnego i wprowadzające możliwość wypłaty zaliczek na poczet rekompensat. Wartość rekompensaty ma wynosić 60 proc. rekompensaty wypłaconej za poprzedni rok kalendarzowy, a wartość będzie dodatkowo korygowana o współczynnik uwzględniający zmianę cen uprawnień do emisji między rokiem wypłaty zaliczki, a poprzednim rokiem kalendarzowym.
Ustawa zawiera również zmianę w ustawie o ochronie odbiorców energii, podnoszącą do 1,6 mld zł limit rekompensat za zamrożone ceny ciepła w 2025 r. i zwiększającą tzw. limit ostrożnościowy z 75 do 80 proc.
Zmianie ulega również ustawa o osłonach socjalnych dla górników węgla brunatnego i pracowników sektora elektroenergetycznego. Nowe brzmienie przepisów ma zlikwidować wątpliwości interpretacyjne co do kręgu pracowników uprawnionych do skorzystania z osłon. Limit wydatków do 2033 r. pozostał w tej ustawie ten sam – 1,268 mld zł.