NFOŚiGW szykuje pomoc dla oszukanych w „Czystym Powietrzu”

Szefowa Funduszu przekazała podczas poniedziałkowego spotkania z dziennikarzami, że NFOŚiGW zaangażowany jest w prace zespołu międzyresortowego na rzecz poszkodowanych beneficjentów w „Czystym Powietrzu”. W zespole są również przedstawiciele resortu klimatu i środowiska, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, resortu sprawiedliwości oraz Prokuratury Krajowej.

Kogo ma dotyczyć pakiet?

Zawadzka-Stępniak wskazała na osoby, które zostały np. oszukane przez nierzetelnych wykonawców i grozi im zwrot pozyskanych dotacji z programu „Czyste Powietrze”. Chodzi m.in. o wypracowanie takiego rozwiązania, by zawiesić windykację środków od poszkodowanych beneficjentów. – Pracujemy nad rozwiązaniami np. z zawieszeniem zwrotu środków na podstawie podjęcia przez organy ścigania postępowania w związku z możliwością popełnienia przestępstwa na szkodę beneficjenta – powiedziała prezes.

Dodała, że „już niedługo” ma zostać przedstawiona lista wypracowanych rozwiązań dla poszkodowanych. - Naszym strategicznym celem jest poprawa jakości powietrza, ale takimi działaniami, które przynoszą wymierny efekt (…) chcemy to robić z głową - podkreśliła Zawadzka-Stępniak. Zwróciła uwagę, że Fundusz chce wyeliminować sytuacje, gdzie ubodzy energetycznie byliby szczególnie narażeni na ryzyko nieprawidłowości, jak to miało miejsce w „starej” wersji programu.

Wiceprezes Funduszu Robert Gajda powiedział, że „bez rozwiązań legislacyjnych nie przebrniemy przez to”. Wyraził nadzieję, że konieczne zmiany prawne na rzecz poszkodowanych osób w „Czystym Powietrzu” być może uda się zamieścić w którymś projekcie deregulacyjnym.

Przedstawiciele Funduszu zaapelowali też o zgłaszanie się osób poszkodowanych do organów ścigania. W niedawnej rozmowie z PAP Gajda informował, że do prokuratury i policji wpłynęło ok. 270 zgłoszeń ws. nieprawidłowości w realizacji programu „Czyste Powietrze”.

Środki zabezpieczone

Szefowa NFOŚiGW podkreśliła w poniedziałek, że prace prowadzone w ubiegłym roku pozwoliły na przywrócenie płynności finansowej w programie. Z jej wypowiedzi wynika, że obecnie poduszka finansowa wynosi ok. 30 mld zł. Są to pieniądze z Funduszu Modernizacyjnego, FEnIKS i KPO. NFOŚiGW w ramach konsultowanego społecznego funduszu klimatycznego zgłosił zapotrzebowanie na ponad 13 mld zł na „Czyste Powietrze”

– Uszczelniliśmy system, aby wyeliminować nadużycia i nieprawidłowości. Nowe zasady (w programie – przyp. PAP) stawiają na jakość, na bezpieczeństwo szczególnie tych, którzy są najbardziej ubodzy energetycznie, bardzo często są oni też ubodzy jeśli chodzi o stan finansowy. Stawiamy na jakość, a nie na ilość – zaznaczyła prezes.

Wiceszef NFOŚiGW wyjaśnił, że z danych na pierwszy tydzień lipca wynika, iż złożono 30 tys. wniosków, z czego 14 tys. kompletnych. Pozostałe – jak tłumaczył – to wnioski robocze, które wymagają uzupełnienia np. o konieczny w programie audyt energetyczny.

– W pierwszym tygodniu lipca zauważyliśmy dość duży wzrost (składanych wniosków – przyp. PAP), bo o ponad 15 proc. więcej niż w poprzednich tygodniach - ponad 2 tys. wniosków prawidłowo złożonych w programie; widzimy trend wzrostowy – dodał Gajda.

Nowe zasady

Przedstawiciele Funduszu poinformowali ponadto, że blisko 1400 gmin zgłosiło się do programu operatorskiego. Z usług takich „aniołów stróżów” muszą skorzystać beneficjenci, którym przysługuje najwyższa dotacja. Porozumienia operatorskie podpisano z ponad 1200 samorządami. Jeśli gdzieś nie ma operatora gminnego, tam w jego role wchodzi wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej. – Mamy pokrycie w całym kraju jeśli chodzi o operatorów – zapewniła Zawadzka-Stępniak.

Obecnie ok. 30 proc. wniosków o dotacje składanych jest przez operatorów; 18 proc. dotyczy tych ubiegających się o najwyższe dofinansowanie.

Z końcem marca br., po czterech miesiącach przerwy, ruszyła nowa odsłona programu „Czyste Powietrze”. Jak przekonywali przedstawiciele NFOŚiGW oraz resortu klimatu, to nieprawidłowości miały być głównym powodem czasowego wstrzymania przyjmowania wniosków. Dlatego program przeszedł reformę. M.in. dotację na termomodernizację można otrzymać na jeden dom, trzeba też udowodnić, że jest się właścicielem lub współwłaścicielem nieruchomości przez minimum trzy lata (z wyjątkiem spadków). Przy niektórych inwestycjach muszą być obecni operatorzy prowadzący termomodernizację od początku do końca wraz z właścicielami domów, określono też maksymalne koszty na poszczególne elementy inwestycji.

Nowością w programie jest konieczność przeprowadzenia audytu energetycznego budynku jeszcze przed jego termomodernizacją, a po niej trzeba przedstawić świadectwo charakterystyki energetycznej, które wykaże oszczędności zużycia energii.