EU ETS 2 – na co wpływa i czy będzie on wstrzymany?
Europejski System Handlu Emisjami (ETS) od lat stanowi kluczowe narzędzie polityki klimatycznej Unii Europejskiej. W ramach przebudowy systemu wprowadzono ETS 2, który obejmie nowe sektory i wprowadzi dodatkowe mechanizmy regulacyjne.
ETS 2 obejmie emisje wynikające ze spalania paliw w budynkach, transporcie drogowym oraz w małych zakładach przemysłowych, które dotychczas nie były objęte ETS. W przeciwieństwie do pierwotnego systemu, ETS 2 będzie działał na zasadzie upstream, co oznacza, że obowiązek raportowania emisji i zakupu uprawnień spadnie na dostawców paliw, a nie na końcowych użytkowników. To podejście ma na celu uproszczenie administracyjne oraz zwiększenie skuteczności systemu poprzez objęcie większej liczby podmiotów odpowiedzialnych za emisje.
Cele redukcji emisji
ETS 2 został zaprojektowany tak, aby do 2030 roku ograniczyć emisje o 42% w porównaniu do poziomu z 2005 roku. System będzie całkowicie operacyjny od 2027 roku, choć w przypadku wyjątkowo wysokich cen energii jego wdrożenie może zostać przesunięte na 2028 rok. Nic nie wskazuje na to, aby data wdrożenia systemu została przesunięta dalej czy żeby system został wstrzymany, jak to było można usłyszeć w debacie publicznej w ostatnich tygodniach. W ramach ETS 2 wszystkie uprawnienia do emisji dwutlenku węgla będą sprzedawane na aukcjach, co oznacza, że nie będzie darmowych przydziałów, jak miało to miejsce w pierwotnym ETS.
Wpływ na gospodarkę i społeczeństwo
ETS 2 może wpłynąć na wzrost kosztów ogrzewania i transportu, co może przełożyć się na wyższe ceny dla konsumentów. Szacuje się, że przeciętne gospodarstwo domowe może ponieść dodatkowe koszty w wysokości 319–489 euro rocznie. Wprowadzenie ETS 2 może również przyczynić się do wzrostu inflacji w strefie euro o 0,4 punktu procentowego w 2027 roku.
Możliwe rozszerzenia systemu
ETS 2 przewiduje możliwość rozszerzenia na dodatkowe sektory, takie jak rolnictwo czy spalanie odpadów komunalnych. Komisja Europejska analizuje możliwość włączenia tych obszarów do systemu w przyszłości, co mogłoby jeszcze bardziej zwiększyć jego skuteczność w redukcji emisji. W szczególności rozważane jest objęcie systemem emisji z spalarni odpadów komunalnych od 2028 lub 2030 roku. Ponadto, istnieją plany dotyczące stworzenia nowego systemu ETS dla sektora rolniczego, który obecnie generuje około 13% emisji w UE.