Podczas wtorkowej debaty nad sprawozdaniem Komisji ds. Energii i Skarbu Państwa oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa posłowie zgłosili propozycje poprawek, które będą rozpatrzone przez komisję jeszcze we wtorek późnym wieczorem.
Chodzi głównie o zmiany w dwóch ustawach: o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz w Prawie geologicznym i górniczym.
Jak przypomniała posłanka sprawozdawca Anna Paluch (PiS), prowadzone obecnie działania restrukturyzacyjne u większości przedsiębiorców górniczych zmierzają do nieodpłatnego zbywania zakładów górniczych bądź ich części do Spółki Restrukturyzacji Kopalń (SRK). W większości przypadków wiąże się to z koniecznością wygaszenia udzielanych ich wcześniejszym właścicielom koncesji - z reguły dotyczących wydobywania węgla kamiennego wraz z metanem jako kopaliną towarzyszącą.
Takie kopalnie często mają zaawansowane systemy pozyskiwania i gospodarczego wykorzystywania metanu - do produkcji energii. W momencie wygaśnięcia koncesji na wydobycie węgla tracą równocześnie możliwość wydobywania metanu z pokładów węgla. W praktyce z powodu braku regulacji prawnych instalacje do odmetanowania są wówczas zamykane lub metan uwalniany jest wprost do atmosfery.
Posłanka Paluch przypomniała także, że metan jest „wielokrotnie bardziej szkodliwy w zakresie oddziaływania cieplarnianego niż dwutlenek węgla”. Ponadto zamykanie stacji odmetanowania znacznie zwiększa ryzyko zagrożenia wybuchem, także np. w sąsiednich kopalniach.
Przepisy ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz ustawy Prawo geologiczne i górnicze w dotychczasowym brzmieniu nie dają możliwości wykorzystania metanu z likwidowanych zakładów górniczych bez uzyskania oddzielnej koncesji tzw. węglowodorowej.
W następstwie projektowanej nowelizacji SRK nie będzie musiała mieć koncesji na pozyskiwanie metanu. Ułatwi to pozyskanie i zagospodarowanie tego gazu, który wydziela się także wtedy, gdy kopalnia nie wydobywa już węgla, zapewni bezpieczeństwo sąsiednich zakładów górniczych oraz bezpieczeństwo powszechne. Ma też korzystnie wpływać na ochronę środowiska i sprzyjać najlepszemu wykorzystaniu metanu.
Zmiana ma także dotyczyć Prawa ochrony środowiska i możliwości finansowania ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej szerszego zakresu zadań z dziedziny geologii niż wymienione tam obecnie - poprzez wprowadzenie zapisu o finansowaniu "potrzeb geologii na rzecz kraju".
„Pragnę podkreślić, że Ministerstwo Środowiska w sytuacji likwidacji kopalń i wydobywania metanu mimo braku koncesji musi m.in. prowadzić ewidencję wydobytej kopalnia, taka praca musi być w jakiś sposób finansowana (). Dzięki proponowanemu zapisowi będzie możliwe finansowanie kosztów związanych z nadzorem nad likwidacją kopalń z funduszu geologicznego” – dodała Paluch.
Kolejna poprawka zakłada dodanie do obecnego art. 163 Prawa geologicznego i górniczego (stanowiącego, że państwową służbę geologiczną pełni Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy) kilku ustępów dotyczących m.in. jego statutu. Zgodnie z proponowaną nowelizacją, zmiany dotyczyć mają także Prawa geologicznego i górniczego oraz niektórych innych ustaw.
Prace nad tym projektem posłanka Paluch nazwała naprawianiem „rażących błędów popełnionych przy uchwalaniu w 2014 r. zmian do ustawy Prawo geologiczne i górnicze”. „Usuwamy luki i niekonsekwencje (…)” – dodała.
Za przyjęciem projektu opowiedziała się w imieniu klubu PiS posłanka Beata Mateusiak-Pielucha.
Krzysztof Gadowski (PO) wskazał, że zachodzi "poważna potrzeba" uregulowania przepisów związanych z wydobywaniem metanu w likwidowanych kopalniach. Propozycje tych zmian nazwał słusznymi. Podkreślił jednak, że niektóre poprawki dotyczące m.in. nadaniu statutu PIG „wykraczają poza zakres przedłożenia projektu”. Dlatego tez klub PO wniósł poprawki ws. skreślenia art. 2, 3, 5 i 7 projektu, od czego uzależnia głosowanie.
Z kolei Krzysztof Sitarski z klubu Kukiz 15 podkreślił, że związane z wykorzystaniem metanu poprawki są korzystne i potrzebne. Negatywnie odniósł się jednak do punktu związanego z „finansowaniem potrzeb geologii na rzecz kraju”. Dlatego tez klub ten popiera „korzystne zmiany względem metanu”, a resztę poparcia projektu uzależnił od wnoszonych poprawek – skreślenia art. 2 i tej związanej z wygaszającymi koncesjami.
Mieczysław Kasprzak zapewnił, że PSL poprze projekt ustawy, jednak z zachowaniem „rozsądku”; poprze go też koło poselskie Wolni i Solidarni. Zbigniew Gryglas z Nowoczesnej podzielił z kolei wątpliwości poprzednich rozmówców dotyczące "dystrybucji tych opłat gazowych, będących w dyspozycji" NFOŚiGW.
Zobacz także: Polski rynek mocy w niebezpieczeństwie? KE: nie można zakulisowo wspierać węgla
