Zmiana klimatu a AIDS, gruźlica i malaria – może być coraz trudniej

Międzynarodowe inicjatywy na rzecz walki z chorobami w dużej mierze odrodziły się po pandemii COVID-19, ale na horyzoncie pojawia się nowe wyzwanie. 

„Rosnące wyzwania związane ze zmianami klimatu i konfliktami oznaczają, że świat prawdopodobnie nie osiągnie celu, jakim jest położenie kresu AIDS, gruźlicy i malarii do 2030 r. bez »nadzwyczajnych kroków«" – powiedział dla Reuters Peter Sands, dyrektor wykonawczy Globalnego Funduszu Walki z AIDS, Gruźlicą i Malarią. Fundusz to międzynarodowa organizacja, która ma na celu wspieranie osiągania Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. 

W jaki sposób cieplejszy klimat wpływa na rozprzestrzenianie się i leczenie tych groźnych chorób? Przede wszystkim ekstremalne zjawiska pogodowe powodują przeciążenie sektora ochrony zdrowia w wielu krajach, a także prowadzą do migracji ludności. Skutkuje to przerwami w stosowaniu zaleceń lekarskich, a także utrudnia docieranie z pomocą do takich populacji. Ponadto ułatwia rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych, szczególnie gruźlicy. Brak bezpieczeństwa żywnościowego wynikający m.in. z długotrwałych susz czy powodzi przyczynia się do pogorszenia stanu zdrowia osób już chorych. Co więcej, może przyczyniać się do wzrostu zakażeń wirusem HIV, ponieważ bardziej prawdopodobne stają się transakcyjne relacje seksualne, czyli takie powiązane z wymianą dóbr. Osoby z odpornością osłabioną przez AIDS łatwiej też zapadają na inne choroby, niektóre również związane z postępującym ociepleniem, jak np. infekcje grzybiczne – pisze na swojej stronie Infectious Diseases Society of America (IDSA). 

Szczególnym przypadkiem jest malaria. Zaczyna się ona pojawiać się, które wcześniej były zbyt zimne dla komarów roznoszących tę chorobę. Owady przenoszą się na większe szerokości geograficzne, coraz dalej od równika. Występują również w coraz wyższych górach. Obecnie walka z malarią opiera się na moskitierach, środkach owadobójczych i chininie. Powoli na scenę wkraczają także szczepionki. Pierwsza z nich, RTS,S, została już podana w ilości 4,5 mln dawek, a badania nad kolejnymi rodzajami są intensywnie rozwijane. 

Są także zwycięstwa na polu walki z chorobami. Zgodnie z tegorocznym raportem Globalnego Funduszu od powstania organizacji w 2002 r. udało się uratować prawie 60 mln osób. Ponadto Liczba osób zdiagnozowanych i leczonych z powodu gruźlicy wzrosła o 26 proc., a liczba leczonych przypadków malarii wzrosła o 11 proc. od roku 2021. W tym czasie w krajach, w których inwestuje Globalny Fundusz, liczba zgonów związanych z AIDS została zmniejszona o 72 proc., a liczba nowych zakażeń została zmniejszona o 61 proc.