Oczekiwania branży drzewnej wobec MKiŚ. Sektor chce zmian w systemie sprzedaży

Szefowa resortu klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister Mikołaj Dorożała przedstawili w piątek „pakiet dla przemysłu drzewnego”, którego celem ma być ograniczenie wywozu z kraju nieprzetworzonego drewna.

Szef Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego Piotr Poziomski w komentarzu dla PAP podkreślił, że Izba odniesie się do zapowiedzi, kiedy zapozna się „z oficjalnym stanowiskiem i propozycjami”. „Przemysł drzewny z dużą nadzieją oczekuje ich realizacji. Najbardziej kluczowe będą jednak rozwiązania legislacyjne, które Lasy Państwowe przy współpracy z resortem MKiŚ będą wdrażały w celu realizacji tych obietnic” - wskazał Poziomski.

Jego zdaniem propozycje resortu mogą być wdrożone na 2025 rok. „Jednakże wiele z firm branży leśno-drzewnej może nie doczekać się tych zmian. Od miesięcy oczekiwaliśmy od polskiego rządu natychmiastowej interwencji” - podkreślił i dodał, że branża liczy na konkretne rozwiązania. „Kierunek i założenia są bardzo dobre, ale nie mogą stać się tematem zastępczym do bieżących problemów” - wskazał.

Jedną z rekomendacji przedstawioną przez resort klimatu i środowiska jest skierowanie większej puli drewna do stałych i wieloletnich klientów Lasów Państwowych. Chodzi o tych kupujących, którzy mają historię zakupową. Kolejna rekomendacja ma polegać na większym premiowaniu przy sprzedaży drewna tych przedsiębiorców, którzy będą go w większym zakresie przetwarzać w Polsce. Następna rekomendacja polega na promocji tych odbiorców, którzy przerabiają drewno blisko jego pozyskania. Chodzi o ograniczenie emisji CO2 przy transporcie drewna. Intencją MKiŚ jest również to, by pełnowartościowe drewno nie trafiało jako biomasa do dużej energetyki.

Ministerstwo chce ponadto, by transakcje na drewnie były transparentne (pełna jawność przy sprzedaży drewna - nabywców i wartości umów w tym deklaracji przerobu). Zgodnie z intencją ministerstwa nieuczciwi kupujący mają być z rynku wyeliminowani poprzez kontrole rzeczywistego sposobu i miejsca przerobu drewna. Resort dodawał, że przedsiębiorcy, którzy unikać będą kontroli - nie otrzymają punktów. Kolejną z rekomendacji jest również wprowadzenie opcji półrocznej umowy na zakup drewna. Priorytetem ministerstwa jest również przywrócenie Lasach Państwowych certyfikacji FSC dla drewna.

Zastępca dyrektora generalnego Lasów Państwowych Marcin Polak wskazywał na piątkowej konferencji, że nie wszystkie zaprezentowane rekomendacje „mogą być przez LP realizowane w sposób swobodny”.

Wiceszef LP Jerzy Fijas mówił wcześniej PAP, że pierwsze zmiany w systemie sprzedaży drewna możliwe są pod koniec br., ale generalna zmiana ma zacząć zobowiązywać od początku 2025 r.

Większość pozyskiwanego przez LP drewna przeznaczana jest dla przedsiębiorców i kupowana za pośrednictwem Portalu Leśno-Drzewnego (70 proc. oferowanej miąższości) oraz w systemie sprzedaży aukcyjnej (30 proc.); stanowi to ok. 80 proc. oferty Lasów Państwowych. Natomiast pozostałe 20 proc. trafia do sprzedaży detalicznej, głównie do odbiorców indywidualnych.

Do zakupów w ramach Portalu Leśno-Drzewnego (PLD) mają dostęp przedsiębiorcy, którzy posiadają tzw. historię zakupów, czyli nabywali drewno od LP w poprzednich latach. Na aukcjach systemowych drewno mogą kupować wszyscy przedsiębiorcy, także podmioty nowe, które nie mają historii zakupów. Trafia na nie też drewno, którego nie udało się sprzedać w ramach Portalu Leśno-Drzewnego. Przedsiębiorcy mogą też nabywać surowiec na aukcjach e-drewno, które odbywają się na bieżąco jednak oferty nadleśnictw są tu incydentalne i często dotyczą niewielkich mas surowca. Sprzedaje się tu także tzw. pozostałości drzewne (przeznaczone do produkcji tzw. zrębki) oraz surowiec nieprzewidziany wcześniej w planach pozyskania, a pochodzący z cięć sanitarnych lub cięć prowadzonych w ramach usuwania skutków klęsk - np. silnych wiatrów czy nawałnic.

W październiku 2023 r. Lasy Państwowe opublikowały nowe zasady sprzedaży drewna na lata 2024-2026. W 2024 r. procedury sprzedaży ofertowej będą odbywały się trzy razy do roku, a nie jak wcześniej - dwa razy. Wprowadzono też nową punktację związaną z głębokością przerobu drewna.