Projekt 2025, czyli jak konserwatyści chcą rozmontować politykę klimatyczną USA

Wyniki sondaży poparcia dla Joe Bidena i Donalda Trumpa niedawno zaczęły się „rozjeżdżać” i wskazują na przewagę Trumpa. W związku z tym znów zrobiło się głośno o opublikowanym w 2023 r. Projekt 2025, czyli planie konserwatystów na politykę, gdyby prezydentem został sprzyjający im kandydat. Partia Republikańska spotka się w przyszłym tygodniu na krajowej konwencji, by zatwierdzić swoje plany.

Projekt 2025 został przygotowany przez konserwatywny think tank Heritage Foundation i liczy ponad 900 stron. Jak nazwały go media , to swego rodzaju „lista życzeń” konserwatystów i dotyczy m.in. spraw takich jak imigracja, edukacja publiczna, opieka zdrowotna i właśnie polityka klimatyczna i transformacja energetyczna. Zaproponowano , aby federalna administracja, w tym niezależne agencje, takie jak Departament Sprawiedliwości, znalazły się pod bezpośrednią kontrolą prezydenta.

Donald Trump próbował odciąć się od dokumentu. „Nie wiem nic o Projekcie 2025. Nie mam pojęcia, kto za nim stoi. Nie zgadzam się z niektórymi rzeczami, które mówią, a niektóre z nich są absolutnie absurdalne i okropne. Cokolwiek zrobią, życzę im powodzenia, ale nie mam z nimi nic wspólnego” – pisał w piątek na platformie społecznościowej Truth Social. Jednakże jak wskazuje BBC, za projektem stoją byli doradcy Trumpa, w tym Paul Dans, który był szefem personelu w Biurze Zarządzania Personelem, gdy ten był prezydentem, a Russell Vought, inny były urzędnik administracji Trumpa, napisał jeden z rozdziałów dokumentu. Z kolei inny z autorów, Bernard McNamee był skierowany przez Trumpa do Federalnej Komisji Regulacji Energetyki.

Demokraci uważają , że propozycje są wskazówkami na temat tego, co może się wydarzyć podczas ewentualnej drugiej kadencji Trumpa. Starają się więc zmobilizować wyborców przeciwko Projektowi 2025, który, jak powiedział Biden, „zniszczy samą ideę Ameryki”. Warto zaznaczyć, że Heritage Foundation opracowuje takie plany dla przyszłych republikańskich administracji od lat 80.

Za propozycjami stoi budżet w wysokości 22 mln USD i są one gotowe do wdrożenia zaraz po przejęciu urzędu w styczniu. Rozplanowano w nich pierwsze 180 dni nowej kadencji prezydenta.

Co Heritage Foundation proponuje dla klimatu?

Eksperci i działacze na rzecz klimatu alarmowali , że wdrożenie Projektu 2025 właściwe zlikwidowałoby amerykańską politykę klimatyczną. Jak donosiły E&E News w zeszłym roku, w rodziale dotyczącym Departamentu Energii Stanów Zjednoczonych zaproponowano likwidację niektórych oddziałów, które odpowiadają za transformację energetyczną – w tym te zajmujące się sprawiedliwością klimatyczną i energią odnawialną. Zaproponowano też ograniczenie finansowania biura ds. sieci energetycznych, aby zahamować rozwój energetyki odnawialnej. Reformy mogłyby też uniemożliwić poszczególnym stanom przyjęcie norm emisji gazów cieplarnianych przez samochody takich jak w Kalifornii, która krajowym liderem w tego typu rozwiązaniach. Jak zapowiedziano : „ inne stany mogą przyjąć standardy Kalifornii tylko dla konwencjonalnych zanieczyszczeń, a nie gazów cieplarnianych”.

Dokument zachęca również do zmniejszenia federalnych nakładów na badania i inwestycje w odnawialne źródła energii, a zamiast tego – wezwano przyszłego prezydenta do „zaprzestania wojny z ropą naftową i gazem ziemnym”. Zamiast inwestycji w rozbudowę sieci – poprawa ich niezawodności i rozbudowa infrastruktury gazowej. Zamiast celów redukcji emisji gazów cieplarnianych – zwiększenie produkcji energii i poprawa bezpieczeństwa energetycznego, w domyśle opartego na paliwach kopalnych, które USA same produkują.

Plan obejmuje też ograniczenie uprawnień Agencji Ochrony Środowiska (Environmental Protection Agency, EPA) i zwolnienie wielu jej pracowników, czemu Donald Trump sprzyjał już w czasie swojej kadencji, ograniczając jej finansowanie.

To znacznie bardziej ambitne propozycje niż po prostu zniesienie polityk klimatycznych wdrożonych za administracji Bidena. Konserwatywne organizacje, które przyczyniły się do powstania projektu, wyraźnie pokazują, że chcą fundamentalnych zmian.

„Jeśli całkowicie odejdziemy od roli rządu federalnego, nasza gospodarka straci na tym w znacznym stopniu, ponieważ reszta świata zmierza w kierunku działań na rzecz klimatu” – skomentował Mike O’Boyle z firmy Energy Innovation.

Czym właściwie jest Heritage Foundation?

Próby rozmontowania polityki klimatycznej przez Heritage Foundation nie powinny nikogo dziwić. Jak powiedziała Naomi Oreskes, profesorka historii nauki na Harvardzie i autorka książki Merchants of Doubt : „nie martwi mnie to, że jakakolwiek osoba lub instytucja opracowuje plany doradcze dla polityków. To, co mnie martwi, to długa historia Heritage Foundation… pracy na rzecz osłabienia ochrony środowiska kosztem zdrowia i dobrobytu Amerykanów, kosztem życia na Ziemi”.

Think tank został założony ponad 50 lat temu, w 1973 r. Jego celem miało być: „formułowanie i promowanie konserwatywnej polityki publicznej opartej na zasadach wolnej przedsiębiorczości, ograniczonego rządu, wolności jednostki, tradycyjnych amerykańskich wartości i silnej obrony narodowej”.

Heritage Foundation dała się poznać również jako organizacja negująca zmiany klimatu. Think tank był zagorzałym przeciwnikiem Protokołu z Kioto, a jako swoich ekspertów wymieniał znanych denialistów klimatycznych – nieżyjących już Freda Singera czy Patricka Michaelsa. Był także organizatorem konferencji „Lekcje dla Ameryki z europejskiej porażki zielonej energii”, gdzie gościem był m.in. Benny Peiser, dyrektor Global Warming Policy Foundation ( GWPF ), brytyjskiej grupy zwalczającej politykę klimatyczną uznając ją za „szkodliwą”.