Osłony dla górników i restrukturyzacja kopalń. Rząd obiecuje, związki grożą

”Nowelizacja to konkretna odpowiedź na wyzwania transformacji energetycznej i realne wsparcie dla tysięcy górników. Zależy nam, by proces zmian przebiegał w sposób odpowiedzialny, z poszanowaniem lokalnych społeczności” - mówił minister energii Miłosz Motyka.

Instrumenty osłonowe

”Nowe przepisy otwierają drogę do sprawiedliwej transformacji regionów górniczych, a tereny pogórnicze mogą zyskać nowe funkcje, stając się impulsem dla inwestycji i rozwoju oraz tworzenia nowych miejsc prac” - dodał minister energii.

Instrumentami osłonowymi zostaną objęci nie tylko pracownicy Polskiej Grupy Górniczej, Południowego Koncernu Węglowego i Węglokoksu Kraj - przewidziano również mechanizmy umożliwiające skorzystanie z osłon pracownikom innych przedsiębiorstw górniczych w rozumieniu ustawy tj. Jastrzębskiej Spółki Węglowej oraz LW Bogdanka, po podjęciu decyzji o włączeniu tych podmiotów do systemu wsparcia.

Projekt ustawy przewiduje, że spółki górnicze będą mogły samodzielnie likwidować kopalnie przy wsparciu finansowym państwa - wprowadza pakiet świadczeń osłonowych, takich jak urlopy górnicze i przeróbkarskie oraz jednorazowe odprawy, jak również ma na celu ograniczenie dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych.

Nowelizacja ustawy umożliwi również przekazywanie mienia przedsiębiorstw górniczych w formie darowizny. Przejęte tereny będą mogły zostać wykorzystane np. na inwestycje, budowę infrastruktury czy projekty rewitalizacyjne, co pomoże w rozwoju gospodarczym regionów pogórniczych.

Darowizna będzie mogła być przekazana jednostkom samorządu terytorialnego - w celu wykonywania zadań publicznych, zadań własnych oraz zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także pobudzania aktywności gospodarczej oraz państwowym osobom prawnym - w celu budowy, rozbudowy lub utrzymywania systemów odwadniania zlikwidowanych zakładów górniczych.

Jednostki samorządu terytorialnego będą mogły przekazać przedmiot darowizny innym podmiotom, o ile zachowany zostanie cel umowy i zgodność z przepisami o pomocy publicznej i gospodarce nieruchomościami. Głównym celem jest wykorzystanie majątku likwidowanych kopalń do tworzenia nowych miejsc pracy i zagospodarowania terenów poprzemysłowych.

Celem nowelizacji jest realizacja postanowień Umowy Społecznej z 2021 roku, wsparcie odchodzących pracowników sektora poprzez kompleksowe świadczenia osłonowe oraz dostosowanie przepisów do rzeczywistego modelu transformacji górnictwa węgla kamiennego.

Projekt ma zapewnić kontrolowany, stopniowy i społecznie akceptowalny proces wygaszania kopalń węgla energetycznego, przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów pracowników i stabilności spółek górniczych.

Związki nie rezygnują z demonstracji

Minister aktywów państwowych pozytywnie ocenił wtorkowe spotkanie z sygnatariuszami umowy społecznej dla górnictwa. Jak podkreślił Wojciech Balczun, było to pierwsze jego spotkanie z sygnatariuszami umowy społecznej w sprawie transformacji górnictwa i ocenia je bardzo pozytywnie. W spotkaniu, obok strony związkowej wzięli udział także m.in. minister energii Miłosz Motyka, zarządy spółek węglowych i samorządowcy.

Balczun przypomniał w opublikowanym na Facebooku nagraniu, że rząd przyjął we wtorek nie tylko projekt nowelizacji ustawy górniczej, która m.in. pozwala objąć osłonami socjalnymi pracowników Jastrzębskiej Spółki Węglowej. „JSW będzie podlegała bardzo głębokiej restrukturyzacji” - zaznaczył minister. Podkreślił, że również we wtorek rząd przyjął projekt zmiany ustawy o podatku od kopalin, dzięki której - według niego - większe możliwości inwestycyjne uzyska KGHM i cały sektor miedziowy.

Jak powiedział PAP szef śląsko-dąbrowskiej „Solidarności” Dominik Kolorz, przyjęcie przez rząd projektu nowelizacji ustawy górniczej, zawierającego osłony socjalne było jedynym konkretem.

Jest to światełko w tunelu, ale trzeba tego pilnować, ponieważ to na razie projekt rządowy i będą nad nim dalsze prace legislacyjne w parlamencie. W trakcie dyskusji pojawiło się kilka rzeczy, które jeszcze nam się nie podobają, jak choćby możliwość skorzystania z osłon pracowników administracyjnych. O to trzeba się jeszcze postarać. Dopóki parlament tego nie przyjmie a prezydent nie podpisze musimy, być czujni.
szef śląsko-dąbrowskiej „Solidarności” Dominik Kolorz dla PAP

Kolorz poinformował także, że dyskusja dotyczyła również tego, aby minister aktywów objął nadzorem rozmowy restrukturyzacyjne w Jastrzębskiej Spółce Węglowej. Związkowiec przekazał, że padła deklaracja, iż na pewno MAP będzie się tym interesować. „I po raz kolejny padła obietnica, że rząd nie pozwoli JSW upaść” - dodał.

Szef śląsko-dąbrowskiej „Solidarności” zaznaczył natomiast, że przy omawianiu realizacji umowy społecznej duże rozbieżności dotyczyły np. w obszaru energetyki, który przestawia się na gaz, nie tak jak zapisano w umowie. „Tak samo niewiele uzyskaliśmy, jeśli chodzi o tworzenie nowych miejsc pracy na Śląsku, o transformację całej gospodarki na Śląsku” - podkreślił Kolorz.

Minister Wojciech Balczun zaznaczył w nagraniu, że strony umówiły się na kontynuację dialogu. Kolorz przekazał, że do kolejnego spotkania dojdzie być może jeszcze w listopadzie, ale wszystko to za mało, aby związki zawodowe zrezygnowały z planowanej na 4 listopada demonstracji w Katowicach. „Ona musi się odbyć, bo chodzi nie tylko o górnictwo, ale hutnictwo, cały przemysł motoryzacyjny i energochłonny” - zaznaczył.