Więcej miejsca dla OZE. Prace nad cable pooling idą do przodu

Za ustawą głosowało 97 senatorów, nikt nie był przeciw ani się nie wstrzymał.

W trakcie prac senackich do ustawy wprowadzono pakiet poprawek dotyczących tzw. cable poolingu, czyli możliwości włączenia do sieci kilku źródeł odnawialnych za pomocą jednego, dzielonego między te źródła przyłącza. Regulacja zakłada, że wytwórcy OZE, chętni o skorzystania z cable poolingu będą musieli zawrzeć między sobą stosowne porozumienie, w wyniku którego jeden z tych wytwórców wystąpi o warunki przyłączenia do sieci za pomocą jednego przyłącza wszystkich źródeł, objętych porozumieniem. Stanowisko rządu dla tych poprawek było pozytywne.

Nowelizacja ustawy o OZE częściowo implementuje do polskiego prawa rozwiązania dyrektywy RED II (o wspieraniu odnawialnych źródeł energii) m.in. w obszarach ciepłownictwa i chłodnictwa czy gwarancje pochodzenia. Zawiera też rozwiązania dla offshore, biometanu, klastrów energii, wsparcia operacyjnego dla OZE, instalacji hybrydowych. Wprowadza definicję biometanu, rejestr wytwórców biogazu, likwiduje wsparcie dla biogazu w postaci świadectw pochodzenia, oraz ustanawia wsparcie operacyjne dla biometanu w postaci systemu feed-in-premium. Biometan zostaje dodany do katalogu paliw gazowych.

W obszarze klastrów następuje zmiana definicji klastra, przy czym w jego skład musi wchodzić przynajmniej jedna jednostka samorządu, a zakres działalności klastra rozszerza się o magazynowanie energii. Klastry będą mogły działać na obszarze jednego powiatu, pięciu sąsiadujących ze sobą gmin, i dodatkowo na obszarze jednego Operatora Sieci Dystrybucyjnej. Wprowadza się rejestr klastrów, projekt ustala także zasady współpracy i rozliczeń klastra z OSD.

W ramach systemu wsparcia, energia wyprodukowana a następnie zużyta przez strony klastra będzie zwolniona z opłat OZE i kogeneracyjnej oraz obowiązków związanych ze świadectwami pochodzenia i świadectwami efektywności energetycznej. Do końca 2026 r. wymagane będzie, aby co najmniej 30 proc. energii wytwarzanej i wprowadzanej do sieci przez strony porozumienia klastra pochodziło z OZE, a łączna moc zainstalowanych instalacji w klastrze energii nie przekraczała 150 MW oraz umożliwiała pokrycie w ciągu roku nie mniej niż 40 proc. łącznego rocznego zapotrzebowania stron porozumienia klastra energii. Ponadto łączna moc magazynów energii stron porozumienia klastra energii powinna wynosić co najmniej 2 proc. łącznej mocy zainstalowanej instalacji wytwórczych w tym klastrze. Od 2027 r. wymagania te zostaną zwiększone.

W obszarze transpozycji RED II pojawia się obowiązek przyłączenia instalacji OZE do sieci ciepłowniczej oraz zakupu ciepła z OZE, w tym ze spalarni odpadów, oraz ciepła odpadowego. Przepisy wprowadzają metodologię obliczania ilości energii z OZE, wytworzonej przez pompy ciepła. Nowela zakłada wprowadzenie gwarancji pochodzenia ciepła albo chłodu wytwarzanego z OZE.

Przewiduje się też podniesienie progu mocy dla instalacji fotowoltaicznych, powyżej którego wymagane jest pozwolenie na budowę z 50 do 150 kW.

Ustawa wprowadza do Prawa energetycznego podstawy do kontraktowania energii w oparciu umowy typu PPA (Power Purchase Agreement), rozumiane jako sprzedaż energii elektrycznej z OZE bezpośrednio od wytwórcy. Wprowadza się też mechanizm wsparcia operacyjnego dla wskazanych źródeł OZE, którym upływa 15-letni okres wsparcia z systemu świadectw pochodzenia.

Zakłada też poszerzenie zakresu działania spółdzielni o obrót i magazynowanie energii z biogazu i biometanu, a także modyfikację obszaru działania spółdzielni. Likwidacji ulega limit 1000 członków spółdzielni, do końca 2025 r. spada z 70 do 40 proc. wymóg pokrycia zapotrzebowania spółdzielni przez OZE.

W nowych przepisach pojawiają się instytucja prosumenta lokatorskiego, co ma ułatwić rozliczenia w przypadku źródeł OZE zamontowanych na budynkach wielolokalowych, np. blokach mieszkalnych. Wprowadza się nowe gwarancje pochodzenia z OZE: biometanu, ciepła albo chłodu, wodoru odnawialnego. Energia elektryczna wytwarzana z biomasy będzie zaliczana do energii z OZE tylko po spełnieniu określonych warunków.

Ustawa przewiduje, że maksymalna moc morskich farm wiatrowych, które mogą zyskać wsparcie w formie kontraktów różnicowych w aukcjach, przewidzianych na lata 2025-2031 zostaje zwiększona do 12 GW.