„Czyste Powietrze" wstrzymane, ale ruszają prace nad nową edycją

Z informacji opublikowanej na stronie Funduszu wynika, że tego dnia ma odbyć się spotkanie z przedstawicielami samorządów poświęcone informacji na temat planu działań w programie „Czyste Powietrze” oraz prezentacji założeń nowej odsłony programu.

Fundusz poinformował, że na spotkanie w formule online można się zgłosić do piątku (6 grudnia) do godziny 14.00 poprzez dostępny na stronie NFOŚiGW formularz.

Pod koniec listopada Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wstrzymał przyjmowanie nowych wniosków w ramach programu „Czyste Powietrze”, tłumacząc to koniecznością reformy i uszczelnienia systemu, których nie da się zrobić bez przerwy. Fundusz zadeklarował, że program w nowej odsłonie wróci 31 marca 2025 r.

NFOŚiGW chce naprawić „Czyste Powietrze"

Na początku tego tygodnia NFOŚiGW informował, że składa zawiadomienie do prokuratury dotyczące kilku firm, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie popełniania przestępstw w ramach „Czystego Powietrza”. Wskazywano, że podejrzane umowy opiewają na ok. 600 mln zł. Nieprawidłowości mają dotyczyć 6 tys. wniosków o dotacje, najczęściej o najwyższy poziom dofinansowania, który w programie wynosi 136,2 tys. zł.

Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami reforma „Czystego Powietrza” przewiduje, że maksymalne dotacje dla najmniej zamożnych będą udzielane tylko właścicielom budynków, i to takim, którzy są właścicielami 3 lata. Wprowadzeni mają zostać również operatorzy, którzy będą przygotowywać wniosek i pomóc beneficjentowi przejść przez całą inwestycję i doprowadzić do jej zakończenia zgodnego z wytycznymi Funduszu. Wykonawcy będą musieli mieć ubezpieczenie OC. Audytorzy będą musieli też faktycznie sprawdzać budynki. Zaliczka ma być też wypłacana na konto celowe beneficjenta, a nie wykonawcy. Wprowadzone mają być też limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów w programie.

Przedstawiciele Funduszu jak i MKiŚ wskazywali, że najwięcej nadużyć dotyczyło kwestii prefinansowania inwestycji. Taki mechanizm wprowadzono od lipca 2022 r. Jeszcze przed rozpoczęciem remontu można było otrzymać z wyprzedzeniem do 50 proc. maksymalnej kwoty dotacji. Pozostałe 50 proc. wypłacane było po zakończeniu inwestycji. Te pieniądze trafiały do wykonawcy robót, który miał podpisaną umowę z beneficjentem programu na realizację zadania. Z prefinansowania mogły skorzystać osoby kwalifikujące się do podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania w „Czystym Powietrzu”. Zgodnie z założeniami, ta forma pomocy była skierowana do osób, których nie stać na samodzielne przeprowadzenie inwestycji termomodernizacyjnej.