Pierwszy SMR we Włocławku czy Stawach Monowskich? Orlen wysyła sygnał, OSGE odpowiada

– Trwają negocjacje z partnerem, aby zmienić umowę. Firma (Orlen – red.) nie zadbała o to w przeszłości. Będziemy konsekwentnie bronić naszego stanowiska. Jeśli osiągniemy to porozumienie, to podjęliśmy decyzję, że pierwsza lokalizacja SMR-ów będzie we Włocławku – powiedział w czwartek prezes Orlenu Ireneusz Fąfara. Zaznaczył przy tym, że rozmowy z partnerami w tej sprawie powinny zostać zamknięte pod koniec września br.

Jak pisaliśmy, do końca nie było jasne, jak traktować tę deklarację. Czy chodzi o pierwszy mały reaktor w ramach całego projektu realizowanego przez Orlen Synthos Green Energy (joint venture Orlenu i Synthosu) we współpracy z GE Hitachi (dostawca technologii małych reaktorów BWRX-300? Czy też pierwszy w lokalizacji, w której znajdują się zakłady z grupy Orlen – we Włocławku działa przecież Anwil. W drugim wariancie pierwszą lokalizacją dla całego projektu pozostałaby najbardziej znana lokalizacja, czyli Stawy Monowskie koło Oświęcimia, skąd blisko jest do zakładów Synthosu.

Orlen: najlepsza lokalizacja to Włocławek

Zapytaliśmy biuro prasowe Orlenu o to, jak interpretować ostatnią wypowiedź prezesa spółki. W odpowiedzi na pytania Energetyki24 nie pada już sformułowanie o „pierwszej lokalizacji”, a koncern zwraca uwagę tylko na to, że Włocławek jest „najlepszą lokalizacją”. Przywołujemy pełną odpowiedź biura.

„Projekt budowy SMR w Polsce ma szczególne znaczenie dla rozwoju niskoemisyjnej energetyki i obu partnerom zależy na jego efektywnym przeprowadzeniu. Spółka widzi potrzebę wdrażania tej technologii, dlatego przystąpiła do rozmów z partnerami o nowej formule realizacji tego przedsięwzięcia. Wdrażanie technologii SMR jest niezbędne dla dekarbonizacji aktywów rafineryjnych i petrochemicznych, natomiast sposób realizacji przedsięwzięcia i jego harmonogram muszą zostać zweryfikowane. Dlatego prowadzimy rozmowy w ramach spółki OSGE, żeby to przedsięwzięcie urealnić i uzgodnić dalsze kroki oraz nowe zasady współpracy w ramach projektu. Z punktu widzenia ORLEN, najlepszą lokalizacją pod BWRX-300 jest Włocławek ze względu na potencjał dekarbonizacyjny aktywów spółki. Obowiązująca strategia ORLEN przewiduje budowę jednego reaktora SMR do 2030 r.” – brzmi stanowisko Orlenu.

Prezes OSGE: jestem przekonany, że jest możliwy kompromis

Do sprawy – po pytaniach E24 – odniosło się też Orlen Synthos Green Energy. – Projekt budowy małych reaktorów jądrowych GE Hitachi został pierwotnie, już 7 lat temu, rozpoczęty jako element strategii dekarbonizacji grupy przemysłowej Synthos, w celu zwiększenia jej konkurencyjności na rynkach światowych, na których jest największym dostawca kauczuku syntetycznego i EPS. Zielona, stabilna i tania energia, jaką możemy zapewnić dzięki SMR jest podstawą utrzymania produkcji przemysłowej w latach 30. Jednocześnie lokalizacja w Stawach Monowskich jest dzisiaj najbardziej zaawansowana, ponieważ posiada nie tylko wydaną decyzję zasadniczą, ale również postanowienie o zakresie badań środowiskowych przez GDOŚ, dzięki czemu możliwe było rozpoczęcie pierwszych odwiertów na tej lokalizacji oraz złożony wniosek o przyłącze do PSE. Było to możliwe dlatego, że to OSGE dysponuje tytułem prawnym do nieruchomości w Stawach Monowskich w postaci opcji zakupu terenu – ocenia.

– Chciałbym zwrócić uwagę na to, że w wypadku lokalizacji Włocławek wciąż nie została wydana decyzja przez GDOŚ, a spółka OSGE nie dysponuje tytułem prawnym do terenu. Niemniej jednak przygotowania do rozpoczęcia badań środowiskowych w lokalizacji Włocławek, w sąsiedztwie zakładów Anwil, są również na zaawansowanym poziomie. Jako OSGE przygotowujemy się do realizacji budowy floty reaktorów. W tym celu prowadzimy zaawansowane prace wraz z amerykańskimi i kanadyjskimi partnerami nad kluczowym dla projektu Wstępnym Raportem Bezpieczeństwa, jaki może zostać wykorzystany dla lokalizacji. Jeśli taka będzie decyzja akcjonariuszy oraz nastąpi przyśpieszenie związane z wydaniem decyzji i zawarciem stosownych umów dotyczących lokalizacji Włocławek, to jestem przekonany, że możliwy jest w tej sprawie kompromis – stwierdza Kasprów.

Negocjacje po latach

Co w ogóle wynika z powyższych stanowisk? Można wysnuć teorię, że Orlen sprawdza, na ile może sobie pozwolić w negocjacjach, przypominając o swojej – nomen omen – ważnej roli w tym duecie, który ma doprowadzić do budowy pierwszych małych reaktorów w Polsce. Zarówno jedna, jak i druga strona, nie przesądzają niczego o kolejności wdrażania SMR.

Orlen to spółka Skarbu Państwa, z możliwościami o wiele większymi od prywatnego Synthosu, a jak wynikało z wielu mniej lub bardziej oficjalnych doniesień, jej rola mogła być marginalizowana. Pewien sygnał, że jednak niektóre warunki mogły niedostatecznie zabezpieczać interesy Orlenu, wysłał sam Fąfara. Pozostając w sferze przypuszczeń: wcale nie musi chodzić o zmianę lokalizacji, a jedynie o przypomnienie, że płocki koncern też ma coś do powiedzenia.