Zgodnie z obowiązującą zasadą TPA (Third Party Access), uregulowaną w art. 4 ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne, odbiorcy końcowi mogą indywidualnie korzystać z sieci lokalnego dostawcy w celu dostarczenia gazu lub energii kupionej u dowolnego sprzedawcy. Na swobodę wyboru sprzedawcy wpływa m.in.: stopień świadomości klientów i ich motywacja do zmiany sprzedawcy, a także łatwość dokonania zmiany czy ilość konkurencyjnych ofert dostępnych na rynku.
Analiza danych zebranych na podstawie ankiet kwartalnych wypełnionych przez operatorów systemów przesyłowych (OGP GAZ-SYSTEM S.A.) oraz przez Polską Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o. wskazuje na kontynuację wzrostu zmiany sprzedawcy w segmencie odbiorców z grup taryfowych W1-4, czyli głównie wśród gospodarstw domowych. Powodem wspomnianego wzrostu mogą być m.in. kampanie edukacyjne skierowane do tej grupy odbiorców, jak również stopniowe wchodzenie na rynek nowych sprzedawców, co skutkuje zwiększeniem konkurencji i uatrakcyjnieniem oferty dla odbiorców. Wśród innych czynników sprzyjających podejmowaniu decyzji o zmianie sprzedawcy wymienia się, dystrybuowany przez sprzedawców w II połowie 2014 r., „Zbiór Praw Konsumenta Paliw Gazowych” - dokument opracowany przez URE we współpracy z UOKiK w celu zwiększenia świadomości konsumentów w zakresie przysługujących im praw, w tym również prawa do swobodnego wyboru sprzedawcy. Wzrost zainteresowania konsumentów w tematyce zmiany sprzedawcy na rynku gazu jest stale odnotowywany w liczbie zapytań telefonicznych kierowanych do Punktu Informacyjnego dla Odbiorców Energii i Paliw Gazowych, którego celem jest informowanie konsumentów o przysługujących im prawach na rynkach energii, a także o ich obowiązkach względem przedsiębiorstw energetycznych.
W 2011 r. zarejestrowano jedynie kilka przypadków zmiany sprzedawcy, w kolejnych zaś latach ich liczba zwiększyła się do 210 w 2012 r., do 429 w 2013 r. oraz do 7 007 w 2014 r. Natomiast od początku prowadzenia monitoringu do końca IV kw. 2015 r. odnotowano 30 749 zmian sprzedawcy gazu.
Poniższy wykres pokazuje dynamikę zmian sprzedawcy (wg liczby przełączeń) wg stanu na koniec 2011 r., 2012 r., 2013 r., 2014 r. i 2015 r.
Prezentowana niżej tabela przedstawia liczbę zmian sprzedawcy (liczbę przełączeń) od początku monitorowania do końca IV kw. 2015 r., w podziale na grupy taryfowe oraz według liczby odbiorców, jak i układów pomiarowych.
Istotnym czynnikiem wspierającym wzrost liczby zmian sprzedawcy na rynku gazu jest posiadanie przez OSD możliwie największej liczby podpisanych umów o świadczenie usług dystrybucji paliwa gazowego (Umów Ramowych). Umowy Ramowe, zawierane pomiędzy Operatorem a Sprzedawcą, warunkują prowadzenie przez sprzedawcę paliwa gazowego działalności na terenie danego OSD. Umowa ta określa warunki funkcjonowania sprzedawcy na terenie operatora oraz jego współpracy z tym operatorem. Z końcem IV kw. 2015 r. 116 sprzedawców miało zawarte ważne umowy z OSP, w tym 67 posiadało również umowy z OSD.
Zobacz także: Szydło: Dywersyfikacja źródeł energii to poważne wyzwanie
Zobacz także: Braknie chętnych na rosyjskie spółki energetyczne?