Ustawa o efektywności energetycznej zapewnia pełne wdrożenie dyrektywy 2012/27/UE, zobowiązującej państwa członkowskie Unii Europejskiej do osiągnięcia – do  końca 2020 r. – określonego poziomu oszczędności energii. Nowa ustawa zastąpi obecnie obowiązującą.

Proponowane regulacje powinny spowodować oszczędne i efektywne korzystanie z energii oraz znacząco zwiększyć liczbę inwestycji energooszczędnych.

• zwiększenie oszczędności energii przez odbiorców końcowych;
• mniejsze zużycie energii przez urządzenia;
• zmniejszenie strat w przesyle i dystrybucji energii elektrycznej, ciepła i gazu.

Oczekiwane jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i innych szkodliwych substancji do atmosfery

W projekcie ustawyokreślono zasady opracowania krajowego planu działań dotyczącego efektywności energetycznej i przeprowadzania audytu energetycznego przedsiębiorstwa, a także zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej oraz sposób realizacji obowiązku uzyskania oszczędności energii.

Zgodnie z projektem ustawy, krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej minister energii będzie opracowywał co 3 lata. Ma on zawierać w szczególności:

• opis planowanych programów zawierających działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej w poszczególnych sektorach gospodarki;
• określenie krajowego celu w zakresie efektywności energetycznej;
• informacje o osiągniętej oszczędności energii, głównie w przesyłaniu
  lub dystrybucji, dostarczaniu oraz  końcowym zużyciu energii;
• strategię wspierania inwestycji w renowację budynków zawierającą:
  • wyniki dokonanego przeglądu budynków znajdujących się w Polsce,
  • określenie sposobów ich przebudowy lub remontu,
  • dane szacunkowe o możliwej do uzyskania oszczędności energii
    w wyniku ich modernizacji. 
  • Po raz pierwszy Krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej minister energii będzie musiał przekazać Komisji Europejskiej do 30 kwietnia 2017 r.

W nowych przepisach doprecyzowano zasady stosowania przez jednostki sektora publicznego środków poprawy efektywności energetycznej.

• Konsekwencją tego było dodanie do wykazu środków poprawy efektywności energetycznej nowego środka, jakim jest „wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego”.
• Wprowadzono też regulację, zgodnie z którą jednostka sektora publicznego może realizować i finansować przedsięwzięcia na podstawie  umowy o poprawę efektywności energetycznej.

Na organy władzy publicznej, obejmujące swoim działaniem całą Polskę, nałożono obowiązek nabywania efektywnych energetycznie produktów lub zlecania wykonania usług, a także nabywania lub wynajmowania efektywnie energetycznych budynków lub ich części.

• Organy władzy publicznej zobowiązano również do wypełniania zaleceń dotyczących efektywności energetycznej w budynkach modernizowanych i przebudowywanych, należących do Skarbu Państwa, a także do realizowania innych środków poprawy efektywności energetycznej w zakresie charakterystyki energetycznej budynków.

Ustawa zawiera system świadectw efektywności energetycznej (tzw. białe certyfikaty), który obowiązuje w Polsce od 2013 r.

• system świadectw umożliwi wykorzystanie istniejącego potencjału oszczędności energii i zapewni osiągnięcie poziomu oszczędności energii finalnej w stopniu wymaganym przez dyrektywę 2012/27/UE.
• W projekcie ustawy przewidziano stopniowe odchodzenie od uiszczania opłaty zastępczej za możliwość nie podejmowania działań inwestycyjnych na rzecz zwiększania efektywności energetycznej.
  • W 2016 r. opłata będzie mogła obejmować jeszcze 30 proc. zakresu nałożonego obowiązku, w 2017 r. będzie można uiścić opłatę
    w wysokości 20 proc., a w 2018 r. jedynie 10 proc.
  • Zrezygnowano z obowiązku przeprowadzania przetargu, na podstawie którego prezes URE dokonywał wyboru przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej. Rozwiązanie to znacznie przyspieszy wydawanie takich świadectw.
  • Świadectwa efektywności energetycznej nie będą już wydawane
    na przedsięwzięcia, których realizację zakończono.

Projekt zawiera rozdział „Zasady przeprowadzania audytu energetycznego przedsiębiorstwa”.

• Do zlecenia lub przeprowadzenia audytu energetycznego – co 4 lata – będzie zobowiązany przedsiębiorca, określony w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, z wyjątkiem mikro, małego i średniego przedsiębiorcy;
• Z tego obowiązku zostanie zwolniony przedsiębiorca posiadający system zarządzania energią (określony we właściwych normach) lub mający system zarządzania środowiskowego – jeżeli w ramach tych systemów przeprowadzono audyt energetyczny przedsiębiorstwa;
• Audyt będzie przeprowadzał podmiot niezależny od audytowanego przedsiębiorcy, mający odpowiednią wiedzę i doświadczenie zawodowe
  w tej dziedzinie.

W projekcie ustawy przewidziano zestaw kar pieniężnych za nieprzestrzeganie jej przepisów, które będą wymierzane przez prezesa URE w drodze decyzji administracyjnej.

• Wymieniono czyny podlegające karze, np. za nieuiszczenie opłaty zastępczej, za nieprzeprowadzenie audytu energetycznego przedsiębiorstwa.
• Wskazano sytuacje, kiedy prezes URE będzie mógł odstąpić od wymierzenia kary.

Nowa ustawa ma wejść w życie po 30 dniach od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Natalia Iwaszko

Zobacz także: Sejm przyjął nowelizację ustawy o OZE