Priorytety ministerstwa energii: sanacja górnictwa, zminimalizowanie ryzyka blackoutu, Nord Stream 2, polski atom

Pierwszym wyzwaniem, jakie staje przed Ministrem Energii będzie przeprowadzenie procesów mających na celu poprawę bieżącej sytuacji w górnictwie. Konieczne jest wdrożenie zmian pozwalających w krótkim okresie zachować płynność finansową spółek górniczych oraz stworzyć możliwości ich naprawy. Obecnie sektor górnictwa węgla kamiennego znalazł się w stanie najpoważniejszego kryzysu od wielu lat. Wpływ na powyższą sytuację miał spadek zapotrzebowania na węgiel na rynku krajowym i międzynarodowym oraz drastyczne załamanie cen przy rosnących kosztach wydobycia metodą podziemną. Z tego też względu koszty wydobycia surowca wymagają szczególnej uwagi, analizy i wypracowania sposobu na ich trwałe obniżenie.

Sytuacja ta ma również negatywny wpływ na 3 największe spółki węglowe. Prowadzone prace w Kompanii Węglowej mają na celu zapewnienie płynności finansowej i przywrócenie racjonalności ekonomicznej w jej dalszym funkcjonowaniu. Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. wdraża program naprawczy przy współpracy ze stroną społeczną, który obejmuje m.in. kwestie ograniczenia płac i istotnej redukcji kosztów. KHW realizuje plan naprawczy wynegocjowany ze stroną społeczną, co zapewniło poprawę płynności finansowej.

Ryzyko blackoutu

Priorytetem będzie zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego. Sytuacja w sierpniu 2015 toku, wyraźnie wskazała na konieczność dokonania interwencji na rynku energii, który nie dostarcza wystarczających impulsów do inwestowania w konwencjonalne źródła wytwórcze, stanowiące o bezpieczeństwie systemu elektroenergetycznego. Rząd przyjmuje za podejście strategiczne, że podstawą pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną będzie wykorzystywanie energii wytwarzanej ze źródeł krajowych, opartych w pierwszej kolejności o krajowe surowce energetyczne. Takie podejście wymaga zaprojektowania interwencji na rynku, która zapewni możliwość realizacji inwestycji w potencjał wytwórczy i pozwoli w przyszłości uniknąć problemów z pokryciem zapotrzebowania na moc.

W tym kontekście należy wspomnieć o toczących się pracach nad nową architekturą rynku energii Unii Europejskiej. Polska popiera zakończenie procesu budowy wewnętrznego rynku energii i będziemy aktywnie wspierać działania zmierzające do eliminacji zaburzeń i przestrzegania tych samych zasad przez wszystkich uczestników rynku. Przyszły model rynku energii UE powinien w większym stopniu brać pod uwagę ograniczenia natury technicznej wynikające z praw fizyki, regionalna współpraca międzysystemowa powinna być dalej rozwijana, jednak przy pozostawieniu odpowiedzialności za bezpieczeństwo energetyczne w danym państwie członkowskim.

Reforma ETS

Równie istotnym procesem jest przygotowanie sektora do działania w ramach nowego systemu ETS. W Ministerstwie Energii prowadzone są prace wspierające Ministra Środowiska w zakresie wypracowania optymalnych zasad skorzystania przez sektor elektroenergetyczny z mechanizmów kompensacyjnych ujętych w projekcie dyrektywy dotyczącej handlu emisjami CO2 (dyrektywy ETS). Ustalenie precyzyjnych kryteriów doboru inwestycji zapewni wartość dodaną pod kątem realizacji celów dyrektywy ETS oraz przyczynić się do realizacji neutralnych technologicznie inwestycji prowadzących do zastąpienia wyeksploatowanych mocy wytwórczych i stopniowej dalszej dywersyfikacji koszyka energetycznego.

Efektywność energetyczna

Ważnymi aktami prawnymi nad którymi aktualnie prowadzimy prace są ustawa o efektywności energetycznej mająca wdrożyć Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej (oraz zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE) oraz zmiany w ustawach Prawo energetyczne oraz ustawy o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej, których celem jest wdrożenie systemu inteligentnego opomiarowania- projekt przewiduje zamontowanie do końca 2025 roku liczników zdalnego odczytu u co najmniej 80 % odbiorców końcowych przyłączonych do sieci danego operatora o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV, zgodnie z określonym harmonogramem oraz powołanie Operatora Informacji Pomiarowych.

Kogeneracja

Z końcem roku 2018 kończy się operacyjny system wsparcia wytwórców energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji, dlatego należy podjąć decyzje o ewentualnym kontynuowaniu wsparcia. Jeżeli decyzja będzie pozytywna to należy wówczas opracować nowy system wsparcia, który będzie zgodny z wytycznymi Komisji Europejskiej w zakresie pomocy publicznej.

W pierwszym kwartale 2016 r. Ministerstwo Energii na swoim portalu internetowym udostępni interaktywny serwis zawierający mapę kraju z zaznaczonymi miejscami występowania zapotrzebowania na ciepło wraz ze źródłami je generującymi. (tzw. Mapę ciepła i chłodu). Planuje się coroczną aktualizację map tak aby informacje na niej przedstawiane były możliwie najbardziej rzetelne.

Polski atom

Kontynuowane będą działania zmierzające do wdrożenia energetyki jądrowej. Do najważniejszych zadań należy: przygotowanie sprawozdania z realizacji i zaktualizowanie Programu Polskiej Energetyki Jądrowej, przyjęcie Planu rozwoju zasobów ludzkich na potrzeby energetyki jądrowej oraz przygotowanie propozycji stanowiska Rządu wobec propozycji inwestora w zakresie systemu wsparcia. Ponadto wypracowana zostanie, wspólnie z inwestorem, koncepcja zaangażowania krajowego przemysłu i nauki w polski projekt jądrowy oraz wspieranie i koordynacja Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych w przygotowaniu do budowy nowego składowiska odpadów promieniotwórczych i zamknięcia obecnego składowiska w Różanie.

OZE

W zakresie odnawialnych źródeł energii planowane jest przeprowadzenie procedury legislacyjnej projektu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii. Celem nowelizacji jest dostosowanie przepisów określających wysokość i zasady przyznawania taryf gwarantowanych dla wytwórców energii elektrycznej w mikroinstalacji o mocy do 10 kW do wymogów określonych w Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020.

W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz ustawy – Prawo energetyczne (Dz. U z 2015 r. poz. 2365) niezbędne jest również zagwarantowanie dla wytwórców energii elektrycznej z biogazu rolniczego możliwości zbadania efektu zachęty dla tych instalacji, w których ma nastąpić wytworzenie po raz pierwszy energii elektrycznej do dnia 30 czerwca 2016 r. Co również istotne, rozważane jest przedłożenie propozycji wprowadzenia nowego mechanizmu dla wytwórców energii elektrycznej z biogazu rolniczego.

Ważne jest także pozytywne zakończenie postępowania przed Komisją Europejską dotyczącego Polskiego systemu zielonych certyfikatów i zatwierdzenia zmniejszenia obciążeń związanych z OZE dla odbiorców energochłonnych.

Biopaliwa

W odniesieniu do kwestii dotyczących biokomponentów i biopaliw ciekłych uprzejmie informuję, że celem na najbliższe lata jest zapewnienie możliwości kontynuowania wzrostu wykorzystania tego rodzaju paliw w transporcie- każde państwo członkowskie UE zapewnia, aby jego udział energii ze źródeł odnawialnych we wszystkich rodzajach transportu w 2020 r. wynosił co najmniej 10 % końcowego zużycia energii w transporcie w tym państwie członkowskim.

Działania Ministerstwa Energii w zakresie kompetencji Instytucji Pośredniczącej będą zmierzały w kierunku zamknięcia działań w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 sektor energetyka. W ramach dwóch osi priorytetowych pozostała do rozliczenia z Komisją Europejską kwota około 724 mln zł wydatków kwalifikowalnych. Ponadto, podejmowane są działania zmierzające do intensyfikacji procesów wsparcia realizacji projektów współfinansowanych ze środków unijnych w ramach sektora energetyki w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (PO IŚ).

Bezpieczeństwo dostaw gazu

Minister Energii będzie dążyć do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw paliw gazowych poprzez dalszą dywersyfikację źródeł i kierunków dostaw gazu ziemnego do kraju oraz utrzymanie stabilnych i nieprzerwalnych dostaw gazu ziemnego do odbiorców. Prowadzone będą również działania zmierzające do eliminacji barier w dostępie do rynku gazu, co w konsekwencji prowadzić będzie do zwiększenia konkurencji na rynku gazu ziemnego. Kontynuowane będą projekty rozbudowy istniejącej oraz budowy nowej infrastruktury gazowej w szczególności połączeń międzysystemowych. Celem Ministerstwa Energii będzie również wzmocnienie współpracy regionalnej w zakresie gazu ziemnego.

Nord Stream 2

Głównym wyzwaniem stojącym przed Ministrem Energii będzie dostosowanie prawa krajowego do prawa Unii Europejskiej w zakresie regulowania cen gazu ziemnego oraz przygotowanie scenariusza działań wobec projektu inwestycji Nord Stream 2.

Minister Energii będzie realizował działania mające na celu wsparcie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych w transporcie (m.in. energia elektryczna, gaz ziemny w postaci LNG i CNG) oraz rynku tych paliw. Będzie to realizacja obowiązku implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Minister Energii będzie również dział na rzecz podniesienia bezpieczeństwa wydobycia ropy naftowej i paliw na obszarach morskich poprzez wzmocnienie nadzoru w tym zakresie nad podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania ropy naftowej i/lub gazu ziemnego, co wiąże się z wdrożeniem przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/30/UE z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich.

Szara strefa na rynku paliwowym

Poza przedstawionymi powyżej planami transpozycji dwóch dyrektyw działalność w obszarze sektora naftowego będzie koncentrować się na czynnościach na rzecz ograniczenia „szarej strefy” na rynku paliw płynnych. Jakkolwiek ograniczenie „szarej strefy” jest zadaniem, które będzie realizowane we współpracy z innymi członkami Rady Ministrów. W perspektywie długoterminowej Minister Energii planuje analizę kroków przyczyniającą się do wzmocnienia polskiego sektora rafineryjnego w kontekście zmian zachodzących na europejskim i globalnym rynku. Jednocześnie Minister Energii będzie realizował zadania mające na celu zapewnienie Polsce bezpieczeństwa paliwowego i bezpieczeństwa dostaw ropy naftowej do Polski poprzez m.in. zapewnienie odpowiedniej wielkości zapasów interwencyjnych paliw i ropy naftowej.

Jednocześnie chciałbym podkreślić, że cały sektor i pracujący w nim ludzie muszą mieć jasność co do perspektyw i kierunków dalszego rozwoju. W związku z tym, jednym z działań będzie przedstawienie zaktualizowanej Polityki energetycznej Polski, w której zaprezentujemy strategiczne kierunki rozwoju sektora w perspektywie długoterminowej oraz działania jakie podejmie Rząd do ich realizacji.

Tchórzewski: "Program atomowy będzie kontynuowany"