Komisja ds. Energii poparła nowelizację ustawy o morskich farmach wiatrowych

Nowa ustawa wprowadzałaby m.in. ograniczenia w waloryzacji kosztów takich inwestycji, by zapobiec nadmiernemu wzrostowi cen energii czy możliwość współdzielenia infrastruktury przez kilka farm wiatrowych.

Aukcje i waloryzacja

Zawarte w projekcie regulacje przewidują m.in. możliwość przeprowadzenia w 2026 r. aukcji interwencyjnej, w przypadku gdyby planowana na 2025 r. aukcja dla morskich farm wiatrowych (MFW) nie powiodła się z powodu braku wystarczającej liczby zaświadczeń o dopuszczeniu do aukcji albo nie rozstrzygnięto jej z powodu złożenia mniej niż trzech ważnych ofert.

Podczas posiedzenia komisji ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zaznaczyła, że nowelizacja doprecyzowuje przepisy dotyczące aukcji dla MFW. - Dają one poczucie bezpieczeństwa inwestorom, którzy chcą w takiej aukcji wystartować – podkreśliła ministra.

Wskazała, że proponowane w noweli regulacje mają na celu ograniczenie niekontrolowanego wzrostu cen energii z MFW. - Wprowadźmy „tunel inflacyjny”, który będzie ograniczał waloryzacje tego typu energii już po zawarciu kontraktu w efekcie aukcji – powiedziała. Dodała, że będą to widełki waloryzacji „w tunelu między 0-2,5 proc. rocznie”. Chodzi o zmianę sposobu waloryzacji wsparcia w przypadku przyznania prawa uczestnikowi aukcji do pokrycia ujemnego salda. Dotychczasowe przepisy ustawy offshore wind przewidują coroczną waloryzację wsparcia przyznanego uczestnikowi aukcji średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem z poprzedniego roku kalendarzowego.

Przyśpieszenie realizacji

Hennig-Kloska zwróciła też uwagę, że w projekcie nowelizacji wprowadzono możliwość współdzielenia infrastruktury i wspólnego wyprowadzenia mocy z morza na ląd przez kilka farm wiatrowych, co – w jej ocenie – zmniejszy nakłady inwestycyjne na taką infrastrukturę. Projekt wprowadza też specjalny czas pracy dla personelu pracującego przy budowie MFW. Według minister klimatu proponowana nowelizacja poprawi racjonalność przyjętych harmonogramów inwestycji w morskie farmy wiatrowe i przyśpieszy ich realizację.

Szefowa MKiŚ oszacowała, że budowa MFW to koszt 15-20 mld zł na 1 GW mocy, a żywotność morskich farm wiatrowych to ponad 30 lat. Podkreśliła, że mają one „bardzo wysoką efektywność”, sięgającą 45-50 proc. (współczynnik wykorzystania mocy – przyp. PAP).

• Koszty budowy morskich farm wiatrowych na całym świecie wzrastają. Warto rozważyć głosy mówiące o zapewnieniu stabilności finasowania i możliwość realizacji tych projektów, by proces inwestycyjny nie był zachwiany – stwierdził poseł PiS Ireneusz Zyska. - Musimy zmierzyć się z luką mocową; farmy wiatrowe na morzu mogą ją wypełnić – stwierdził Zyska. Chodzi o różnicę między zapotrzebowaniem na moc dyspozycyjną a mocą rzeczywistą.

Uwagi PSEW i biogazownie

Prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej Janusz Gajowiecki zaapelował podczas obrad komisji do minister klimatu o przywrócenie w projekcie waloryzacji wsparcia dla MFW wskaźnikiem inflacji, uznając, że zaproponowany w noweli poziom jest niewystarczający dla inwestorów. Zwrócił też uwagę, że zaproponowane w projekcie noweli rozwiązanie dotyczące wspólnego wyprowadzania przez farmy wiatrowe kabli energetycznych z morza na ląd spowoduje konieczność projektowania od nowa inwestycji przebiegu kabli z tego kierunku. - To zasadniczo podrożyłoby ceny energii dla odbiorców końcowych – stwierdził Gajowiecki.

Poprawki, które wnieśli posłowie, dotyczyły m.in. wzmocnienia biogazowni. Chodzi m.in. o doprecyzowanie definicji biogazu rolniczego zawartej w ustawie o OZE. Zaproponowano, by biogazownie rolnicze mogły kupować substraty bezpośrednio od producentów biomasy.

Często producent biomasy, jakim jest samorząd, przekazują ją spółce komunalnej; biomasa staje się odpadem komunalnym i nie jest możliwa do wykorzystania w biogazowni rolniczej – argumentowali przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Dodatkowe wsparcie

Poseł Polski 2050-TD Rafał Komarewicz zaproponował m.in. wydłużenie terminu na podjęcie uchwały o przystąpieniu do sporządzania planów obszaru przyśpieszonego rozwoju OZE.

Projekt noweli ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach przewiduje również, że projekty offshore, które dostały już wsparcie w ramach I, nieaukcyjnej fazy budowy, będą miały możliwość zgłoszenia dodatkowej mocy do aukcji. Dla niektórych z tych projektów moc wskazana w decyzji lokalizacyjnej i wydanych warunkach przyłączenia może być wyższa niż moc, dla której przyznano wsparcie w ramach I fazy. Zaproponowano rozwiązanie, które umożliwi budowę dodatkowej mocy na danym obszarze i zgłoszenie jej do aukcji. Limit tej dodatkowej mocy dla wszystkich obszarów to 200 MW.

Zgodnie z propozycją, dany projekt MFW będzie mógł złożyć dwie oddzielne oferty aukcyjne dla co najwyżej dwóch farm leżących w granicach tego samego obszaru, pod warunkiem posiadania przez nie osobnego wyprowadzenia mocy. Moc mniejszej farmy powstałej w wyniku podziału projektu nie będzie mogła być mniejsza niż 25 proc. maksymalnej mocy zainstalowanej, wyznaczonej dla danego obszaru. Jak wskazano, z perspektywy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego podział znaczących mocy zainstalowanych na mniejsze części jest korzystny, ale pod warunkiem, że każda z części ma osobne wyprowadzenie mocy do KSE.

Optymalizacja kosztów

Proponuje się możliwość rozliczania ujemnego salda przy wykorzystaniu ceny maksymalnej wyrażonej w całości lub części w euro – zarówno dla projektów z I fazy wsparcia, jak i z II, aukcyjnej fazy. Obecne przepisy ustawy o offshore przewidują, że wsparcie przyznane uczestnikowi aukcji podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem inflacji z poprzedniego roku. W projekcie proponuje się, aby poziom waloryzacji był ograniczony od góry średniookresowym celem inflacyjnym Rady Polityki Pieniężnej. Jeśli inflacja w danym roku będzie przekraczać ten cel, waloryzacja nastąpi tylko do poziomu celu.

Zgodnie z projektem farmy będą mogły korzystać ze wspólnego wyprowadzenia mocy, o ile systemy pomiarowe będą umożliwiać określenie, która farma produkuje ile energii. Przewiduje się współdzielenie przez więcej niż jedną MFW tej samej morskiej stacji elektroenergetycznej, urządzeń służących do wyprowadzenia mocy lub ich elementów. Takie podejście zoptymalizuje koszty związane z wyprowadzeniem mocy, co w przypadku niektórych projektów może mieć decydujące znaczenie o możliwości ich realizacji. Zaproponowano korektę położenia fundamentu pod morską turbinę wiatrową lub morską stację transformatorową o nie więcej niż 50 m.

Propozycje przewidują również sporządzenie przez ministra klimatu mapy potencjału dla poszczególnych rodzajów OZE, a także dopuszczenie wyznaczania wewnątrz terenów ze zidentyfikowanym potencjałem obszarów przyspieszonego rozwoju poszczególnych OZE, o ile mają one miejscowy plan zagospodarowania, zezwalający na budowę OZE.