Czy będzie komu stawiać wiatraki i fotowoltaikę? Transformacja Polski potrzebuje fachowców [ANALIZA]

W debacie publicznej sporo mówi się na temat problemów polskiej transformacji energetycznej – a raczej problemów związanych z tym procesem. Zwraca się dużą uwagę na kwestię deficytów mocy bezemisyjnych, sygnalizuje się potrzebę szybkiej budowy zupełnie nowego systemu, podkreśla się wpływ transformacji na gospodarkę. Jednakże w tym wszystkim umyka bardzo istotny problem – mianowicie kwestia kadr, które mają się zająć całym tym procesem. Tych bowiem brakuje.

Deficyt kadrowy, jeśli chodzi o transformację energetyczną zaczyna się już na poziomie absolwentów szkół zawodowych. To właśnie te placówki powinny kształcić kluczowy zasób potrzebny do sprawnego przeprowadzenia transformacji – tymczasem do „zawodówek” przylgnęła zła sława. Szkoły te uznawane są za gorsze, słabsze i mniej atrakcyjne, jeśli chodzi o oferowane perspektywy. Ale rzeczywistość wygląda zupełnie inaczej. Jak się bowiem okazuje, szkoły zawodowe mogą obecnie otwierać drogi do bardzo atrakcyjnej kariery – dlatego też należało zdjąć z tych szkół szkodliwe odium.

Pewne działania w tym zakresie już zostały podjęte w ciągu ostatnich lat. W odpowiedzi na narastający deficyt specjalistów, który negatywnie wpływał na rozwój nie tylko ogólnokrajowej, ale też i lokalnej gospodarki, podjęto kroki na poziomie państwowym, które miały na celu odbudowę prestiżu edukacji zawodowej. W ramach przeprowadzonej reformy szkół zawodowych placówki te otrzymały znaczne wsparcie systemowe, które zostało zwielokrotnione zaangażowaniu przedsiębiorców. Skutki podejmowanych działań są wyraźne: aż 58,5 procent młodych ludzi uczęszczających do szkół ponadpodstawowych decyduje się na zdobycie praktycznych umiejętności poprzez wybór szkół zawodowych.

Dużą zachętą do tego był nacisk na kształcenie pod kątem płynnego, ale i natychmiastowego wejścia na rynek pracy. Centralnym elementem nowego podejścia w edukacji zawodowej jest wprowadzony wymóg, zgodnie z którym każdy dyrektor „zawodówki” musi podpisać umowę z pracodawcą. Nie stanowi to większego problemu, gdyż firmy działające w segmentach, do których przygotowuje szkolnictwo zawodowe, mają ogromny głód nowych pracowników. Upowszechnianie takiego modelu współpracy sprawia, że edukacja branżowa staje się bardziej dostosowana do potrzeb rynku pracy, a młodzi ludzie zyskują realne umiejętności i doświadczenie, które są poszukiwane przez pracodawców. To z kolei przyczynia się do zwiększenia prestiżu szkół zawodowych oraz wspiera rozwój gospodarki poprzez dostarczanie wysoko wykwalifikowanych specjalistów.

Działania podejmowane w reakcji na narastający deficyt specjalistów skupiają się nie tylko na odbudowie prestiżu edukacji branżowej, ale również wpisują się w globalny trend reprezentowany przez inicjatywę turnieju WorldSkills – są to światowe zawody, które można traktować jako międzynarodowy barometr potrzeb rynku pracy. W 2024 roku WorldSkills odbędą się w Lionie. Startujący tam zawodnicy będą konkurować w ponad 60 różnych dziedzinach, które wyznaczają istotny punkt odniesienia dla dynamiki współczesnego rynku pracy.

Turniej WorldSkills – jako inicjatywa globalna – ma na celu nie tylko zwiększenie liczby wyszkolonych młodych ludzi poprzez promocję szkolnictwa zawodowego, ale także usprawnienie standardów tego kształcenia. Przez organizowanie zawodów na światowym poziomie, inicjatywa ta skutecznie przygotowuje młodzież do przyszłych karier, dostarczając im nie tylko teoretycznej wiedzy, ale również praktycznych umiejętności, które są kluczowe na dzisiejszym rynku pracy. Wpływ WorldSkills na sukces gospodarek krajów członkowskich jest niezaprzeczalny, przyczyniając się do zwiększenia wzrostu gospodarczego i budowania wykwalifikowanych kadr potrzebnych do obsługi nowoczesnej gospodarki.

W kontekście lokalnych działań, podejmowanych w Polsce w zakresie reformy edukacji branżowej, inicjatywa WorldSkills stanowi inspirację i potwierdzenie globalnej potrzeby dostosowywania systemów edukacyjnych do realnych wymagań rynku pracy. Integracja tych dwóch elementów, tj. reformy edukacji branżowej i udziału w międzynarodowych zawodach WorldSkills, stanowi kompleksowe podejście do tworzenia wykwalifikowanych profesjonalistów, gotowych sprostać dynamicznym wyzwaniom współczesnego świata pracy.

Warto tu podkreślić również znaczącą rolę programu Erasmus+. Inicjatywa ta nie tylko stanowi ważny element wspierający rozwój umiejętności i kompetencji młodych ludzi poprzez możliwość aktywności zawodowej za granicą. W 2024 roku Komisja Europejska przeznaczyć ma 45 mln euro na staże i praktyki zawodowe dla polskich uczniów.

Przeprowadzona reforma edukacji branżowej, wsparta inicjatywą WorldSkills oraz programem Erasmus+, stanowi kompleksowe podejście do kształcenia młodych ludzi, przygotowując ich nie tylko teoretyczną wiedzą, ale również praktycznymi umiejętnościami. A to właśnie one potrzebne są, by takie przedsięwzięcia jak transformacja energetyczna odniosły sukces.