Ekspert Eurochambers: koncepcja one-stop-shop może być nieoceniona przy dekarbonizacji MŚP [WYWIAD]

Eurochambers reprezentuje ponad 20 milionów firm w Europie poprzez 45 członków (43 krajowe stowarzyszenia izb handlowych i przemysłowych oraz dwie ponadnarodowe organizacje izbowe) oraz europejską sieć 1700 regionalnych i lokalnych izb. Ponad 93% z nich to małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP). Firmy członkowskie izb zatrudniają ponad 120 milionów osób. Rozmowa odbyła się w Brukseli przy okazji konferencji „Energy Efficiency Policies: Increasing SMEs Sustainability" w ramach programu LEAP4SME

Daniel Czyżewski, Energetyka24.com: Jak wyobraża sobie Pan idealny punkt kompleksowej obsługi dla MŚP w zakresie efektywności energetycznej? Poziom krajowy czy lokalny? Wsparcie doradcze czy finansowe

Florian Schmalz, Eurochambers: Zaprojektowanie idealnego punktu kompleksowej obsługi dla MŚP w dziedzinie efektywności energetycznej wymaga uwzględnienia wielu komponentów i różnych form wsparcia. Przyjazny dla użytkownika portal internetowy pełniłby rolę kompleksowego centrum, gromadzącego różne informacje na temat wsparcia finansowego, takiego jak dotacje, subsydia i niskooprocentowane pożyczki, w połączeniu ze wskazówkami dotyczącymi procesów składania wniosków. Integralną częścią tej platformy byłoby wsparcie doradcze, zapewniające MŚP bezpłatny lub dotowany dostęp do konsultacji z ekspertami w dziedzinie efektywności energetycznej.

Aby wypełnić lukę w wiedzy, platforma mogłaby również zawierać wytyczne i szkolenia online, edukujące MŚP w zakresie efektywności energetycznej, najnowszych technologii, najlepszych praktyk i informacji regulacyjnych.

Punkt kompleksowej obsługi mógłby również oferować szereg narzędzi i zasobów, aby pomóc MŚP w ich dążeniach do efektywności energetycznej. Mogłyby one obejmować kalkulatory, które pomogłyby MŚP oszacować ich zużycie energii, potencjalne oszczędności i zwrot z inwestycji dla różnych środków efektywności energetycznej. Ponadto katalog sprawdzonych sprzedawców i dostawców technologii pomógłby MŚP zidentyfikować wiarygodnych dostawców usług i technologii w dziedzinie efektywności energetycznej. System ten powinien być dostępny zarówno na poziomie lokalnym, jak i krajowym, w zależności od konkretnego kontekstu i potrzeb danego kraju. Partnerstwa pomiędzy różnymi interesariuszami będą kluczowe.

Jakie jest stanowisko Eurochamber w sprawie reformy rynku energii elektrycznej?

Eurochamber popiera inicjatywę Komisji dotyczącą aktualizacji projektu rynku energii elektrycznej, kładąc nacisk na ekspansję energii odnawialnej i rozwiązanie wąskich gardeł na rynku energii. Zamiast tymczasowego rozwiązania kryzysowego, reforma powinna zbudować solidny, przyszłościowy model rynku, który przyspieszy transformację energetyczną i poradzi sobie z różnymi miksami energetycznymi. Powinien on być elastyczny, aby dostosować się do nowych technologii i zmian w konsumpcji, a także odporny na potencjalne kryzysy energetyczne.

Jednakże, chociaż popieramy tę reformę, zawsze wyrażaliśmy nasze zastrzeżenia co do niektórych propozycji przedstawionych przez sprawozdawcę w komisji ITRE Parlamentu Europejskiego. Obejmują one wprowadzenie limitu przychodów generatorów inframarginalnych oraz zasad dotyczących kontraktów na różnice kursowe (CFD).

Opowiadamy się za tym, aby interwencje rynkowe były skoordynowane w całej Unii Europejskiej i ograniczone w czasie. Jest to szczególnie istotne w przypadku rozważania propozycji takich jak pułapy cenowe i ograniczanie przychodów od producentów nieuprzywilejowanych. Jesteśmy przekonani, że trwałe włączenie takich środków do zasad rynkowych może poważnie utrudnić perspektywy inwestycji w czystą energię. Mogłoby to również przynieść poważne negatywne konsekwencje dla rynku terminowego, potencjalnie zakłócając ostrożną równowagę cen energii elektrycznej, podważając zaufanie do rynku i utrudniając rozwój nowych technologii. Jeśli chodzi o kontrakty CFD, należy podkreślić, że głównym celem powinien być opłacalny rozwój odnawialnych źródeł energii. Zakłady produkujące energię powinny być samowystarczalne i dążyć do zminimalizowania zależności od długoterminowej pomocy finansowej. W związku z tym sprzeciwiamy się obowiązkowemu wdrażaniu CFD dla wszystkich nowych elektrowni.

Ponieważ powyższe obawy zostały uwzględnione w ostatnim kompromisowym porozumieniu w Komisji ITRE Parlamentu Europejskiego, jesteśmy zadowoleni z obecnego rozwoju sytuacji w odniesieniu do projektu rynku energii elektrycznej i popieramy go.

Czy uważa Pan, że MŚP będą w stanie poradzić sobie z wymogami ESG, które ostatecznie będą również dla nich obowiązkowe? Jaką pomoc powinny otrzymać? Czy pomoc ta powinna być połączona z punktem kompleksowej obsługi w zakresie efektywności energetycznej i dekarbonizacji w jednym zrównoważonym centrum?

Chociaż intencje stojące za wymogami ESG są godne pochwały, jest mało prawdopodobne, aby MŚP mogły spełnić te wymogi bez znacznej pomocy. Zobowiązania ESG zazwyczaj wymagają zasobów finansowych, technologicznych i ludzkich, których większość MŚP może nie posiadać, co może pogłębiać nierówności między dużymi korporacjami a mniejszymi podmiotami. Niezbędne jest zapewnienie MŚP wsparcia, takiego jak dotacje finansowe, szkolenia techniczne i dostępne informacje.

Koncepcja punktu kompleksowej obsługi (one-stop-shop), jeśli zostanie dobrze wdrożona, może stanowić nieocenioną platformę dla MŚP, ułatwiając dostęp do niezbędnych zasobów dla inicjatyw w zakresie efektywności energetycznej i dekarbonizacji.

Sukces tego podejścia zależy jednak od zapewnienia kompleksowości centrów, obejmujących gamę unikalnych potrzeb MŚP, od pomocy finansowej po wiedzę techniczną i nie tylko. Dodatkowo, skuteczność tych centrów zostałaby znacznie wzmocniona dzięki silnemu wsparciu publicznemu, tworzącemu sprzyjające środowisko dla zrównoważonego rozwoju MŚP. Izby handlowe mogą odegrać kluczową rolę w rozwoju punktów kompleksowej obsługi, biorąc pod uwagę ich zdolność do nawiązywania bezpośredniego kontaktu z wieloma MŚP z różnych sektorów.

Jakie instytucje, poza publicznymi, powinny być zaangażowane w drogę MŚP do zrównoważonego rozwoju?

Instytucje spoza sektora publicznego odgrywają kluczową rolę w kierowaniu MŚP w stronę zrównoważonego rozwoju. Wśród nich organizacje biznesowe, takie jak izby handlowe, są niezbędnymi partnerami, ponieważ odgrywają kluczową rolę w tworzeniu pomostu między decydentami a przedsiębiorstwami. Istnieją one na styku polityki i przemysłu, zapewniając istotne ogniwo komunikacji, współpracy i wzajemnego zrozumienia. Poza tym, izby handlowe zapewniają również platformę do szkoleń, rzecznictwa, tworzenia sieci kontaktów i współpracy między firmami dążącymi do zrównoważonego rozwoju.

Inne ważne podmioty niepubliczne obejmują instytucje finansowe, które wspierają wysiłki na rzecz efektywności energetycznej poprzez ukierunkowane zrównoważone pożyczki lub fundusze inwestycyjne, które stają się katalizatorami zielonej transformacji w sektorze MŚP. Instytucje akademickie i jednostki badawcze wnoszą cenny wkład w badania nad skutecznymi zrównoważonymi praktykami, nowymi technologiami i programami edukacyjnymi.

Wreszcie, innowacyjny biznes może pomóc MŚP stać się bardziej energooszczędnymi, oferując innowacyjne narzędzia i technologie, dzięki czemu wdrażanie zrównoważonych praktyk jest bardziej efektywne dla MŚP. Ta konstelacja różnorodnych instytucji tworzy kompleksowy ekosystem, który pomaga MŚP w dążeniu do zrównoważonego rozwoju, zaspokajając unikalne potrzeby w różnych branżach i regionach.

Będziemy potrzebować wielu specjalistów ds. zrównoważonego rozwoju, aby osiągnąć dekarbonizację MŚP. Jak powinno wyglądać szkolenie? Czy istnieją już miejsca, w których stażysta może skoncentrować swoją edukację na tym sektorze?

Podejście wielostronne ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia sukcesu zielonej transformacji na rynkach pracy. Obecnie przedsiębiorstwa same są odpowiedzialne za finansowanie i organizowanie zdecydowanej większości szkoleń istotnych dla rynku pracy. Jednak przeprowadzenie masowego podnoszenia kwalifikacji czy przekwalifikowania w kierunku zielonych miejsc pracy jest znacznym obciążeniem dla pojedynczego przedsiębiorstwa, zwłaszcza MŚP. Dlatego publiczne urzędy pracy, dostawcy usług edukacyjnych oraz władze publiczne i regionalne muszą wkroczyć i pomóc przedsiębiorstwom w zielonej transformacji, w ścisłej współpracy z izbami jako zaufanymi dostawcami usług.

Nawet przy najlepszych staraniach sektora prywatnego, prawdziwa zmiana na rynku pracy wymaga wysiłku ze strony formalnych dostawców usług edukacyjnych. Programy szkolne, uniwersyteckie i zawodowe muszą być regularnie weryfikowane i modyfikowane w celu odzwierciedlenia najnowszych ustaleń regionalnych narzędzi analizy umiejętności. Empiryczne doświadczenie inicjatyw związanych ze zmianami klimatu, opracowanych przez przedsiębiorstwa i izby, powinno być podstawą do opracowania i prowadzenia kursów istotnych dla rynku pracy na wszystkich poziomach edukacji.