Klimat
Wyboista droga programu „Stop smog”. Z 1,2 mld zł wydano zaledwie 50 milionów
![Fot. Pixabay](https://cdn.defence24.pl/2020/12/23/800x450px/5Tdt2jus3LyM9J3nyvR4dnQ9yPJPdSj0CnXQbCkd.zzcs.jpg)
W ciągu blisko dwóch lat obowiązywania programu „Stop smog” podpisano tylko kilka umów z samorządami na termomodernizację i wymianę kotłów grzewczych w ponad 1,1 tys. domach jednorodzinnych. Wydano na to ponad 50 mln z 1,2 mld zł. Po nowym roku program ma przyspieszyć.
PAP skierowała pytania do resortu klimatu i środowiska ws. rezultatów funkcjonowania programu "Stop smog". To drugi obok "Czystego powietrza" program antysmogowy realizowany przez rząd, którego celem jest termomodernizacja domów jednorodzinnych i wymiana w nich nieekologicznych źródeł ciepła.
Program jest adresowany do wszystkich gmin, w których jest zła jakość powietrza, tj. stężenia zanieczyszczeń powietrza przekraczają normy. Ma być on realizowany do końca 2024 roku, a jego budżet to 1,2 mld zł.
![Reklama](https://cdn-legacy.defence24.pl/energetyka24.com/upload/2020-12-22/qlqp2s_nowaksiazka.jpeg)
"Stop smog" adresowany jest do osób ubogich energetycznie, czyli takich których samodzielnie nie stać na przeprowadzenie antysmogowych inwestycji. Od "Czystego powietrza" różni go to, że termomodernizację budynku i wymianę kotła nie przeprowadza beneficjent, lecz gmina. Samorząd zapewnia 30 proc. wkładu własnego, a rząd dorzuca pozostałe 70 proc. poprzez Fundusz Termomodernizacji i Remontów.
W ramach tego programu finansowana jest wymiana urządzeń lub systemów grzewczych na spełniające standardy niskoemisyjne, likwidacja starych palenisk i podłączanie budynków do sieci ciepłowniczej - gazowej lub elektroenergetycznej, a także kompleksowa termomodernizacja budynku.
Resort w przesłanej PAP odpowiedzi przekazał, że w okresie 11 luty 2019 do 1 października 2020 w ramach "Stop smog" podpisano siedem porozumień z gminami (Skawina, Sucha Beskidzka, Pszczyna, Niepołomice, Tuchów, Sosnowiec, Rybnik) na łączną kwotę 54,4 mln zł. Z budżetu państwa pochodziło 37,4 mln zł oraz ok. 17 mln zł z budżetu gmin. W ramach tych porozumień inwestycje antysmogowe obejmą w sumie 1127 budynków.
Ministerstwo dodało, że do końca roku może zostać podpisana jeszcze jedna umowa z gminą Nakło nad Notecią.
Z danych przekazanych przez MKiŚ wynika, że do tej pory największymi beneficjentami programu była Skawina oraz Pszczyna. Odpowiednio - Skawina 11,1 mln z budżetu i 4,7 mln zł z gminy; Pszczyna 10,6 mln zł i 4,5 mln zł.
W przypadku Suchej Beskidzkiej było to (1,8 mln zł państwo i 795 tys. gmina), Niepołomice (5,1 mln zł i 2,2 mln zł), gminy Tuchów (4,4 mln zł i 1,98 mln zł), Sosnowca (954 tys. zł i 636 tys. zł), Rybnika (3,1 mln zł i 2,1 mln zł).
Ministerstwo liczy, że w nowym roku program "Stop smog" nabierze tempa. Wówczas zaczną obowiązywać przepisy znowelizowanej ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, dzięki której zmniejszyć się mają rygory, jakie muszą spełnić gminy aplikując do programu. Na skomplikowanie programu zwracał niedawno uwagę Śląski Związek Gmin i Powiatów, czyli największa regionalna organizacja samorządowa w Polsce. Samorządowcy podkreślali, że program nie jest popularny ze względu na jego złożoność i wysoki stopień trudności.
"Ministerstwo Klimatu i Środowiska przejmując zgodnie z ww. ustawą realizację programu +Stop smog+ od dnia 1 stycznia 2021 r. będzie dążyło do zwiększenia zainteresowania programem wśród gmin, a tym upowszechniało go wśród odbiorców +ubogich energetycznie+" - zapewniło w oświadczeniu ministerstwo.
Nowelizacja przewiduje m.in. zniesienie obowiązku sporządzania przez samorządy gminnych programów niskoemisyjnych oraz zmniejszenie minimalnej liczby budynków jednorodzinnych umożliwiającej aplikowanie do programu (z 2 proc. do 1 proc. lub 20 budynków).
Pomóc programowi ma również zmniejszenie z 50 proc. na 30 proc. wymaganej redukcji zapotrzebowania na ciepło grzewcze.
Nowe przepisy przewidują ponadto, skrócenie z 10 do 5 lat okresu po zakończeniu porozumienia dla działań/zobowiązań gminy i beneficjenta. Dopuszczono także możliwość realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych również w budynkach będących w zasobach mieszkaniowych gminy.
Nowela umożliwi też związkom międzygminnym i powiatom aplikowanie do programu w roli koordynatora kilku gmin.
Resort dodał, że nowelizacja zmieni też odpowiedzialnego za rozdysponowanie i rozliczanie środków z programu z ministra właściwego do spraw gospodarki, na ministra właściwego ds. klimatu oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. (PAP)