Walka z ociepleniem klimatu niekorzystna dla biznesu? ESG będzie standardem

Tymczasem rozwój gospodarczy nie jest nierozerwalnie związany z paliwami kopalnymi. Prawdą jest, że m.in. dzięki nim od połowy XIX wieku zdołaliśmy wspiąć się na poziom bezprecedensowego w historii ludzkości dobrobytu, ale rozwój technologiczny pozwala nam na stosowanie rozwiązań, które będą zarówno opłacalne ekonomicznie, jak i bardziej przyjazne środowisku.

Jasne, taniej byłoby zrzucić zanieczyszczenia do pobliskiej rzeki (nawet legalnie) niż je bezpiecznie zutylizować, ale należy zwrócić uwagę na zmiany kulturowe. We wspomnianym XIX w. z perspektywy niektórych przedsiębiorców „niekorzystne" były zakazy pracy dzieci w kolejnych państwach, ale dojrzałość cywilizacyjna decydowała o tym, aby takie przepisy wprowadzić. Jak widać, od tego, ani od wprowadzenia praw pracowniczych gospodarki się nie zawaliły.

Czym jest ESG?

Rewolucję w zakresie funkcjonowania przedsiębiorstw, zwłaszcza korporacji, z jednej strony można postrzegać w kontekście przemian cywilizacyjnych. Najprościej rzecz ujmując, w sprawozdaniach okresowych przedsiębiorstwa będą umieszczać nie tylko liczby, ale informacje dotyczące tzw. kryteriów ESG . E-Environmental, czyli kryteria środowiskowe, S –social, czyli kryteria społeczne oraz G –governance, czyli kryteria związane z ładem korporacyjnym.

Kryteria te mają służyć konkretnym celom w zakresie utrzymania i rozwoju wartości przedsiębiorstwa. Dotykają fundamentalnym z perspektywy prowadzenia biznesu obszarów tj. reputacja korporacyjna, redukcja ryzyka, zarządzanie możliwościami oraz wyznawane wartości. Co istotne, respektowanie standardów ESG ma na celu dostosowanie firm do zmieniającego się otoczenia i utrzymaniu oraz zwiększaniu ich wartości. Nie wynika z ideologicznych przesłanek a często padają takie oskarżenia .

E

Rozbijmy więc na czynniki pierwsze trzy obszary, na które składa się skrót ESG. Wszystkie są dosyć rozległe. Kryteria środowiskowe („E") związane są ze zmianami klimatu, polityce dot. zasobów naturalnych oraz zarządzaniu zanieczyszczeniami i odpadami.

 Efekty ocieplenia klimatu mogą generować konkretne ryzyka dla funkcjonowania i operacji biznesu. Niektóre branże będą bardziej zagrożone niż inne. Susza to zagrożenie dla produkcji żywności, pożary często nią spowodowane – dla wielu sektorów, od logistyki, przez handel po nieruchomości. Anomalia pogodowe mogą zagrażać aktywom firmy, budynkom, pojazdom i innym urządzeniom. W ten zakres wchodzi również wpływ tego typu wydarzeń na preferencje konsumentów. W ryzyka klimatyczne wpisują się również aspekty wpływające na ludność – np. masowe migracje z rejonów dotkniętych skrajnymi warunkami klimatycznymi.

S

Kryteria społeczne są również bardzo rozległe. Dotyczą zarówno równości płac, rozwoju zawodowego i różnorodności kadr, jak i reputacji korporacji, reagowania na kryzysy wizerunkowe, jak i działalności charytatywnej, CSR  oraz respektowaniu praw człowieka np. przez dostawców z krajów rozwijających się . Bardzo gorący dyskurs trwa w obszarze zrywania lub zawierania kontraktów reklamowych przez korporacje z postaciami o szerokiej rozpoznawalności. Obserwujemy, że w przypadku kontrowersji, kontrakty są zrywane i marka nie chce być kojarzona z gwiazdą, która zaliczyła wypowiedzi bądź zachowania niedopuszczalne z jej perspektywy. Najświeższym przykładem tego procesu jest rozwiązanie umów z Kanye Westem przez Adidas i Gap. Tego typu działania również wpisują się w „S".

G

Być może najbardziej zagadkowy ze wszystkim obszar kryje się pod ostatnią literą. Można go przetłumaczyć jako „zarządzanie korporacyjne". Skupia się on na wewnętrznym funkcjonowaniu korporacji a wspólnym mianownikiem działań zapewniających wysoki poziom tego segmentu jest transparentność. Tu właśnie mieści się sama czynność i procedury wdrażania sprawozdań niefinansowych a także wplatania standardów ESG w poszczególne obszary działalności firmy. Jest to coraz bardziej istotne dla inwestorów, którym zależy nie tylko na wynikach finansowych i dywidendach, ale również na etyce spółki w której udziały nabywają .

. Często nie chcą wspierać korporacji która np. zanieczyszcza planetę albo korzysta z owoców niewolniczej pracy. To kolejny przykład, dlaczego ESG to nie ideologiczny wymysł, ale reagowanie na zmieniające się otoczenie i zmniejszanie ryzyk związanych z działalnością. Tym bardziej, że nie chodzi tylko o rzeszę drobnych interesariuszy, ale także największe fundusze inwestycyjne na świecie. W 2020 r. Blackrock, największa tego rodzaju instytucja na świecie ogłosiła, że zaleca spółkom, w których ma udziały, aby uwzględniały w swoich sprawozdaniach kryteria ESG . Fundusz zarządza aktywami o szacowanej wartości 8,5 biliona dolarów.

Pod literką „G" kryje się też wachlarz kwestii pracowniczych – od tego jak firma traktuje zatrudnionych, czy respektuje ich prawa do różnorodności kadr, tzn. czy zatrudnia ludzi o odmiennym pochodzeniu społecznym, etnicznym oraz czy stawia w tym samym stopniu na kobiety i mężczyzn. 

Wymagania legislacyjne

Firmy muszą też śledzić zarówno trendy ekonomiczne, jak i polityczne oraz legislacyjne dotyczące transformacji energetycznej oraz dostosowywać swoją działalność do zmieniającego się otoczenia. Nie jest tajemnicą, że w ostatnie lata to bardzo dynamiczny okres w tym zakresie. Cele klimatyczne stawiają sobie kolejne kraje, Unia Europejska pracuje nad konkretnymi aspektami transformacji formułując przepisy prawne. Również w zakresie ESG –  firmy zarejestrowane na terenie wspólnoty będą miały obowiązek sporządzania sprawozdań niefinansowych. I to już niedługo – część dużych firm od 1 stycznia 2024 r., kolejne rok później, a od początku 2026 r. również część małych i średnich przedsiębiorstw.

Artykuł powstał w ramach projektu #Faktyoklimacie realizowanego ze Stowarzyszeniem Demagog.