Polska największym beneficjentem Społecznego Funduszu Klimatycznego

Na początku lipca bieżącego roku Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności (PSNM) oceniło, że znajdująca się w projekcie Planu Społeczno-Klimatycznego (PSK) propozycja dofinansowania zakupu autobusów niskoemisyjnych zasilanych gazem ziemnym CNG jest sprzeczna z unijnymi celami klimatycznymi zakładającymi redukcję emisji z transportu do 2050 r. o 90 proc. Natomiast dalsze uwzględnianie zakupu autobusów niskoemisyjnych w PSK może doprowadzić do odrzucenia projektu przez KE.

Bezemisyjny i opłacalny transport

„Do Planu Społeczno-Klimatycznego nie wpisaliśmy nic, co nie było wcześniej wstępnie, kierunkowo konsultowane z Komisją Europejską. Na pewno intencja była taka, żeby stawiać na środki transportu, które są maksymalnie prośrodowiskowe, ale i opłacalne” – powiedziała Pełczyńska-Nałęcz, pytana, czy KE może odrzucić projekt PSK właśnie przez wsparcie dla autobusów napędzanych gazem.

Szefowa MFiPR zaznaczyła, że rozwój transportu publicznego jest oczywistym sposobem ograniczania emisyjności transportu, co jest jednym z celów UE oraz walki z wykluczeniem komunikacyjnym, które dotyka znaczne obszary Polski. Zwróciła uwagę, że autobusy na gaz również są pojazdami niskoemisyjnymi, a są zdecydowanie tańsze w zakupie i utrzymaniu od autobusów elektrycznych.

„Trzeba stawiać nie tylko na radykalne wyzerowanie emisyjności transportu, ale i na jego opłacalność. Nie chcemy iść w skrajny radykalizm, czyli zakup bardzo drogiego taboru, którego mniejsze samorządy nie będą mogły potem utrzymać. Łączymy efekt środowiskowy i włączenie komunikacyjne w sposób rynkowo opłacalny” – stwierdziła minister.

Zaznaczyła, że KE umożliwia wsparcie dla pojazdów niskoemisyjnych pod warunkiem, że odpowiadające im pojazdy bezemisyjne nie są rozwiązaniem przystępnym cenowo lub możliwym do zastosowania w danej sytuacji. Dodała, że resort funduszy wspólnie z Ministerstwem Infrastruktury będą przekonywać KE „do uwzględnienia polskich realiów”, aby obok autobusów bezemisyjnych finansować też niskoemisyjne.

Konsultacje publiczne Planu Społeczno-Klimatycznego zakończyły się 30 czerwca bieżącego roku, tego samego dnia założenia do projektu ustawy o zasadach realizacji Planu zostały opublikowane w wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu. Ustawa ma pozwolić na wdrożenie PSK, w ramach którego działać będzie Społeczny Fundusz Klimatyczny. Celem Funduszu jest przeciwdziałanie negatywnym skutkom wejścia w życie systemu ETS2 (planowanego na 2027 r.).

Polska będzie największym beneficjentem Społecznego Funduszu Klimatycznego - jego budżet na lata 2026-2032 wynosi 65 mld zł. Na tę kwotę składa się wkład unijny oraz wymagany wkład krajowy w wysokości 25 proc. wartości przyznanych środków. Przygotowanie i przedłożenie KE Planu Społeczno-Klimatycznego jest konieczne, aby skorzystać z pieniędzy Funduszu. Dokument został przygotowany przez MFiPR we współpracy m.in. z samorządami oraz partnerami gospodarczymi i społecznymi.

Ze środków Funduszu wspierane mają być m.in. gospodarstwa domowe, mikroprzedsiębiorstwa i użytkownicy transportu znajdujący się w trudnej sytuacji. Będzie można z nich finansować m.in. wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych, zakup taboru kolejowego i autobusowego oraz wsparcie pieniężne na pokrycie kosztów energii i ogrzewania poniesionych przez gospodarstwa domowe dotknięte ubóstwem energetycznym. Wypłata środków uzależniona będzie od spełnienia kamieni milowych i wartości docelowych wskazanych w PSK.

Bartłomiej P. Pawlak/PAP