One-stop-shop, edukacja i technologia – czyli jak zbudować efektywne energetycznie MŚP

We wtorek 4 lipca w Brukseli pod auspicjami włoskiej europoseł Patrizii Toi, wiceszefowej Komisji ITRE (Przemysłu, Badań i Energii) w Parlamencie Europejskim, odbyła się konferencja „Polityki efektywności energetycznej: zrównoważony rozwój małych i średnich przedsiębiorstw". Była ona częścią programu Komisji Europejskiej LEAP4SME, który koordynuje włoska agencja efektywności energetycznej, ENEA. Program „ma na celu wspieranie państw członkowskich w ustanawianiu lub ulepszaniu skutecznych polityk dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w celu poddawania się audytom energetycznym i wdrażania opłacalnych, zalecanych środków oszczędzania energii poprzez identyfikację barier dla odblokowania środków efektywności energetycznej, mobilizowanie prywatnych interesariuszy i proponowanie skutecznych rozwiązań w celu realizacji zarówno korzyści energetycznych, jak i nieenergetycznych".

W konferencji wzięli udział przedstawiciele odpowiedników ENEA z ośmiu państw członkowskich – Włoch, Austrii, Malty, Chorwacji, Słowacji, Grecji, Portugalii i Polski. Wielu panelistów podkreślało, że z badań i rozmów wynika, że małe i średnie przedsiębiorstwa potrzebują konkretnej instytucji, która od A do Z pokaże im jak mogą zwiększyć swoją efektywność energetyczną.

„Bardzo istotna dla efektywności energetycznej jest digitalizacja. Największe wyzwania to niewystarczające połączenia sieciowe, brak inwestycji, danych oraz fragmentaryzacja rynku. Incjatywy tj. European Green Digital Coalition mogą pomóc MŚP w znalezieniu i odpowiednim wdrożeniu właściwych cyfrowych rozwiązań. Unijne inicjatywy i polityki związane z efektywnością energetyczną i zrównoważonym rozwojem nieustannie ewoluują" – powiedziała podczas otwarcia konferencji Claudia Caneveri wiceszefowa Dyrektoriatu Generalnego ds. Energii (DG ENERG) w Komisji Europejskiej.

„MŚP są bombardowane informacjami i nie wiedzą, jaką opcję wybrać. Jeśli informacje i konkretne rozwiązania znajdowałyby się w jednym miejscu, jednej instytucji, to byłoby znacznie łatwiej. Koncepcja „one-stop-shop" dla efektywności energetycznej MŚP jest konieczna do wdrożenia" – stwierdziła Karolina Loth-Babut, szefowa Krajowej Agencji Poszanowania Energii, która brała udział w panelu „Tackling energy efficiency in SMEs from different perspectives: resource efficiency and non-energy benefits".

Wiele uwagi zwrócono również na model codziennej działalności MŚP i praktyczne dostosowanie do niego polityk efektywności energetycznej. „Do wzrostu efektywności energetycznej potrzebne są innowacje, nowe technologie. W małych i średnich przedsiębiorstwach zazwyczaj na jednego pracownika przypada kilka obszarów działalności firmy, więc nie mają one czasu i środków, aby bliżej zainteresować się np. kampanią edukacyjną czy informacyjną aby zwiększyć swoją wiedzę lub poświęcić czas na konsultacje" – dodaje Loth-Babut.

Paulo Calau z portugalskiej agencji efektywności energetycznej ADENE przywołał doświadczenia jego kraju z audytami energetycznymi dla przedsiębiorstw, które sięgają lat 80. XX w. „Od 1982 r. mamy w Portugalii obowiązkowe audyty energetyczne, od 2008 r. są obowiązkowe. Podstawą do sprawnego funkcjonowania takiego systemu są inwestycje w szkolenia dla audytorów. Niezbędna jest edukacja dla wszystkich nt. efektywności energetycznej – audytorzy, przedsiębiorstwa i dostawcy muszą mówić tym samym językiem. Potrzebne są techniczne narzędzia dla firm i audytorów, jak również one-stop-shopy, aby wszystko znajdowało się w jednym miejscu" – podkreślił.

MŚP w Europie stanowią 99,8 proc. wszystkich przedsiębiorstw, zatrudniają 2/3 wszystkich pracowników i odpowiadają za blisko 53 proc. wartości dodanej tworzonej w Unii Europejskiej. Trudno dekarbonizować gospodarkę bez ich udziału. Zadanie jest niezwykle trudne, bo mówimy o milionach drobnych podmiotów na całym kontynencie – na koniec 2022 było ich 23,1 mln. Uczestnicy konferencji podkreślali, że do tego zadania potrzebna jest współpraca instytucji unijnych, rządów krajowych, samorządów a także dużego biznesu, który może wymagać od swoich mniejszych dostawców informacji nt. zużycia energii. Europa nie dojedzie do neutralności klimatycznej w 2050 r. bez udziału małych i średnich przedsiębiorstw.