Największe jezioro świata wysycha w zawrotnym tempie
Poziom wody w Morzu Kaspijskim spadł do najniższego poziomu w historii obserwacji. Jak podaje portal Times of Central Asia, tafla wody znajduje się na wysokości 29 m poniżej poziomu morza.
Szczególnie szybko wysychają północne obszary zbiornika, na wybrzeżu należącym do Rosji i Kazachstanu. Eksperci alarmują, że cofanie się wody zagraża kluczowym ekosystemom, a szkody w bioróżnorodności można zaobserwować już teraz.
Efekt zmian klimatu
Portal wskazał, że poziom wód w zbiorniku zaczął opadać w latach 90. XX wieku, lecz gwałtownie przyspieszył po roku 2020. W ciągu ostatnich czterech lat poziom lustra wody obniżył się o prawie 80 cm, głównie za przyczyną zmniejszonego zasilania tego słonego jeziora przez rzekę Wołgę, odpowiedzialną za ok. 80 proc. dopływu wody do Morza Kaspijskiego. Do obniżenia poziomu wody przyczynia się również szybsze parowanie na skutek wzrostu średniej temperatury. Naukowcy łączą te zmiany z globalnym ociepleniem klimatu i ciągłym wzrostem emisji gazów cieplarnianych.
Nie bez znaczenia jest również działalność człowieka. Znaczny pobór wody z rzek wpadających do zbiornika na potrzeby gospodarcze (rolnictwo, przemysł) zmniejszają ilość wody wpływającej do Morza Kaspijskiego.
W Kazachstanie szeroką dyskusję wywołał film opublikowany w sieciach społecznościowych przez reżysera Adaja Myrzataja. Widoczne jest na nim porównanie wybrzeża Morza Kaspijskiego z 2013 i 2025 roku. Na kadrach sprzed 12 lat widać molo otoczone wodą i nienaruszoną linią brzegową. Obecnie to samo molo jest otoczone krzewami, a w miejscu dawnej linii brzegowej wznoszą się wysokie budynki.
Spadek poziomu wody prowadzi do utraty różnorodności biologicznej i zmniejszenia obszarów występowania takich gatunków, jak foka kaspijska (nerpa) czy ryby z rodziny jesiotrowatych. Płytkie wody zakłócają również żeglugę i rybołówstwo, zwiększając ryzyko międzynarodowych sporów o coraz bardziej ograniczone zasoby wodne - zauważa Times of Central Asia.
Czytaj też
Morze Kaspijskie jest największym jeziorem świata, bezodpływowym zbiornikiem słonej wody. Długość jego wybrzeża wynosi około 6,6 tys. km, dostęp do niego ma pięć państw (Turkmenistan, Iran, Kazachstan, Azerbejdżan i Rosja). Wpływa do niego ponad 130 rzek, z których największe to Wołga i Ural. Eksperci są zgodni, że współpraca regionalna i skoordynowana długoterminowa strategia zarządzania zasobami wodnymi mają kluczowe znaczenie dla przeciwdziałania pogłębiającemu się kryzysowi ekologicznemu.