Apel Polskiej Akademii Nauk: potrzebna jest powszechna edukacja klimatyczna

„Nie jest możliwe posiadanie skutecznej i aprobowanej przez społeczeństwo polityki klimatycznej bez powszechnego zrozumienia, że dziś, wskutek działalności człowieka, klimat ociepla się w stopniu bezprecedensowym w historii naturalnej” – napisano w komunikacie Komitetu Problemowego ds. Kryzysu Klimatycznego przesłanym PAP.

Autorzy piszą, że edukacja klimatyczna nie wymaga wprowadzenia nowego przedmiotu szkolnego, ale powinna być częścią istniejącego programu oświatowego – nie tylko fizyki lub geografii, ale także przedmiotów humanistycznych i społecznych.

„W szkolnictwie podstawowym i ponadpodstawowym włączenie elementów edukacji klimatycznej do poszczególnych przedmiotów będzie wymagało zapewnienia nauczycielom możliwości kształcenia i rozwoju zawodowego w tym zakresie. Szanując ich dotychczasowe doświadczenie i autonomię, należy zapewnić nauczycielom niezbędną pomoc i wsparcie merytoryczne, również w zakresie krytycznych kompetencji emocjonalnych” – czytamy w komunikacie.

Z kolei edukacja na poziomie wyższym na wszystkich kierunkach kształcenia powinna – według autorów opracowania – przekazywać wiedzę o klimacie i przyczynach jego obecnej zmiany. „Brak tejże uniemożliwia rozumienie współczesnego świata i jego wyzwań technologicznych i społecznych. W celu eliminacji błędnych treści i aktualizacji danych zgodnie ze współczesnymi badaniami i stanowiskami, wskazane jest dokonanie przeglądu i aktualizacji podręczników oraz innych materiałów dydaktycznych” – przekonuje Komitet Problemowy ds. Kryzysu Klimatycznego przy Prezydium PAN.

Zdaniem ekspertów, skuteczne przeciwdziałanie narastającej zmianie klimatu i adaptacja do niej wymagają zrozumienia potrzeby takich działań.

W komunikacie wskazano również, że z badań opinii społecznej wynika, że ok. trzech czwartych Polaków uważa postępującą katastrofę klimatyczną za fakt i dostrzega konieczność natychmiastowemu zapobieganiu jej.

„Jednocześnie jednak Polacy czują bezradność. Przekonanie, że uda się powstrzymać kryzys klimatyczny, spada. Te same badania dokumentują niższy niż deklarowany stan wiedzy na temat środowiska i klimatu, zależność opinii na temat zagrożeń klimatycznych od ostatnich zdarzeń związanych z pogodą i podatność na tzw. greenwashing (nieuzasadnione lub słabo uzasadnione »zazielenianie wizerunku« firm, produktów, działań czy usług)” – czytamy.

W reakcji na te ustalenia powstało wiele inicjatyw społecznych i państwowych, które mają upowszechniać edukację klimatyczną. Jednak, jak zauważono w komunikacie, działania edukacyjne kierowane są przede wszystkim do dzieci i młodzieży, trudno jest więc oczekiwać szybkich efektów w postaci opartych na wiedzy działań.

Komitet Problemowy ds. Kryzysu Klimatycznego zwraca uwagę na kilka elementów kluczowych dla skuteczności edukacji klimatycznej. Wśród wymienionych w dokumencie aspektów są m.in. konieczność zbudowania powszechnej świadomości, że działalność człowieka jest zasadniczym czynnikiem kształtującym obecne zmiany klimatu, oraz potrzeba edukacji skierowanej do dorosłych, szczególnie decydentów politycznych i gospodarczych.