Transformacja energetyczna wymaga interoperacyjności inteligentnych technologii [KOMENTARZ]

Konieczność wdrożenia podejścia międzysektorowego

Rozwiązania należące do sektora energetycznego często bezpośrednio łączą się z innymi gałęziami gospodarki, jak motoryzacja czy budownictwo. Wiele z nich ma już ugruntowaną pozycję w ramach swoich branż, nie zawsze przewidują one jednak możliwość współdziałania tych technologii, funkcjonowania w symbiozie. Patrząc przez pryzmat rozwoju technologicznego dochodzimy do wniosku, że innowacje powinny się łączyć i działać w jednym, wspólnym układzie, np. tworzącym gospodarstwo domowe.

Choć coraz bardziej widoczne są migracje ludzi ze wsi do miast, wciąż ogromna część obywateli zamieszkuje domy jednorodzinne. Tworząc gospodarstwo domowe w tego rodzaju budynku dostępna staje się coraz większa liczba możliwości do wykorzystania i uczynienia go bardziej efektywnym, wydajnym pod względem energetycznym, Polska nie jest niestety prekursorem we wdrażaniu innowacyjnych mechanizmów, w ostatnich latach widać jednak pewien obszar dokonujących się zmian. Powodują one powstawanie nowych podmiotów na rynku energetycznym, tworzenie się nowych ról. Choć stosunkowo powolne, przekształcenia te bez wątpienia są potrzebne, mogą one bowiem zyskać w przyszłości duży wpływ na system energetyczny. 

Skuteczne zarządzanie 

Aby jednak stworzyć spójny, skutecznie działający system, zwłaszcza w sytuacji integracji międzysektorowej, konieczne jest także ustalenie najlepszego sposobu zarządzania dostępnymi rozwiązaniami. Pod uwagę należy wziąć m.in. rozbudowany system informacyjny skierowany do konsumentów. Z uwagi na wysoki poziom zaawansowania technologicznego, sposób działania niektórych rozwiązań oraz możliwości kooperacji często nie są oczywiste dla zwykłego użytkownika. Niezbędnym jest więc poinformowanie go w jasny, czytelny i przystępny sposób o tym jak działa konkretne narzędzie, jakie korzyści z jego użytkowania można osiągnąć oraz jak stworzyć efektywną strukturę łączącą wszystkie nowoczesne narzędzia znajdujące się w obrębie np. gospodarstwa domowego w jedną, spójną całość.

Stworzenie interoperacyjnych systemów na płaszczyźnie kilku sektorów wymaga więc nie tylko zaangażowania grup eksperckich, mocnego wsparcia od strony technologicznej, ale także aktywnego podejścia adresatów tych rozwiązań, którzy w początkowej fazie zainteresują się ich sposobem działania, a następnie postanowią wprowadzić je u siebie, po czym przystąpią do realizacji tych założeń, w kooperacji z przedstawicielami systemu oferującymi te technologie, po przebyciu właściwego procesu informacyjnego. Ważne jest tutaj także odpowiednie gromadzenie danych, system monitorowania, raportowania oraz analizowania wyników osiąganych przez systemy interoperacyjne, a także ochrona ich użytkowników pod kątem ochrony danych osobowych.

Bez sprawnego kanału analitycznego nie będzie możliwe zlokalizowanie oraz usunięcie ewentualnych wad widocznych dopiero w procesie stałego użytkowania kilku mechanizmów jednocześnie. Nie wolno zapominać również o odpowiednim dostosowaniu przepisów prawnych w taki sposób, aby zapewniały one możliwość działania tego rodzaju systemów, ich kontroli i wieloletniej eksploatacji. Jest to niezwykle ważne w kontekście często przestarzałych, nieaktualizowanych z biegiem czasu rozwiązań legislacyjnych, które swoją treścią nie przystają do dynamicznie rozwijającej się branży.

Korzyści dla transformacji 

Interoperacyjność może pomóc także w bardziej sprawnym przeprowadzeniu transformacji energetycznej. Pozwala ona bowiem na właściwe dopasowanie popytu i podaży energii, a także odpowiednie zarządzanie w sytuacji obciążenia szczytowego oraz „fali” energii prosumenckiej wpływającej do systemu w przypadku wystąpienia dobrych warunków pogodowych. Połączenie różnych narzędzi, zwłaszcza w kontekście OZE z uwagi na nieciągłość zasobów, może przynieść wiele dobrego. Rozwiązania pozwalające na łatwe i wydajne zarządzanie wyprodukowaną ze źródeł odnawialnych energią, przekazywanie jej dalej czy wykorzystywanie do napędzania kolejnych narzędzi w sposób skoordynowany, może ułatwić proces transformacji, choć obecnie w polskich warunkach wydaje się to być opcją dość futurystyczną i niezbyt popularną w wykorzystaniu na szerszą skalę.

Stanowisko organów unijnych w tym aspekcie również jest jednoznaczne - koordynacja różnego rodzaju rozwiązań energetycznych pozwoli nie tylko na rozwój rynku jako całości, ale także pozytywnie wpłynie na obszary lokalne, dając im kolejne narzędzie pozwalające na szybsze osiągnięcia regionalnej neutralności klimatycznej w przyszłości. 

Kierunek zmian 

Wiele krajów Europy Zachodniej od lat łączy powstałe już rozwiązania lub tworzy nowe i koordynuje ich działanie z tymi już istniejącymi. Gdy w Polsce jest mowa o inteligentnych licznikach, Włosi wprowadzają ich kolejną generację, która została odpowiednio zmodernizowana, przystosowana do zmieniających się warunków sektora i wzbogacona o nowe funkcje. Potrzebujemy więc stworzenia nowych możliwości, ale także wdrożenia na szerszą skalę tych mechanizmów, które z zachodnioeuropejskiego punktu widzenia powoli tracą na innowacyjności i stają się zwykłym, ogólnodostępnym narzędziem usprawniającym życie codzienne. Polska potrzebuje interoperacyjności, aby liczyć się w wyścigu o znaczenie w europejskim systemie energetycznym. Efektywne zarządzanie dostępnymi mechanizmami jest bowiem jednym z etapów pozwalających do uczynienia kolejnych kroków w stronę energetycznego i technologicznego rozwoju kraju. 

Paulina Grądzik
[Poglądy autorki nie mają związku z zajmowanym przez nią stanowiskiem]