"Edukacja kluczem do rozwiązania problemów ze smogiem". Naukowe i polityczne doświadczenia z frontu walki o czyste powietrze [RELACJA z COP24]

Otwierając panel Wioletta Dunin-Majewska podkreśliła wyzwania stojące przed wspólnotą, które określiła jako 3D: „Wyzwania które przed nami stoją to 3D: dekarbonizacja, demokratyzacja i decentralizacja”, rozpoczęła Dunin-Majewska. Następnie reprezentantka instytucji unijnych opowiedziała o koncepcji klastrów energii i działaniach UE zmierzających to ich promocji: „Obecnie KE pracuje nad pakietem na rzecz wspólnot energetycznych, z 8 projektów 2 dotyczą Klastrów Energii. Chodzi m.in.  o to by te klastry były równo traktowane jako uczestnicy rynku energii. Chodzi o to żeby lokalne wspólnoty mogły produkować, konsumować i dzielić się wyprodukowaną energią”, mówiła. Kończąc, Dunin-Majewska podkreślała znaczenie w miksie energetycznym klastrów: „Te klastry już w Polsce istnieją, jest ich kilkadziesiąt. Przewidujemy, że te wspólnoty będą miały osobowość prawną. Otwieramy rynek dla tych uczestników. Spodziewamy się że dzięki Klastrom produkcja energii zwiększy się z OZE, to będzie związane z korzyściami środowiskowymi”, zakończyła. 

Dr. Christian Schnell z Instytutu Jagiellońskiego ukazał, iż 12% udział OZE w budownictwie to zakłamana statystyka, bowiem większość z tego paliwa to biopaliwo stałe: „Emisja dwutlenku węgla z biomasy rośnie. W polskim OZE (wg danych GUS) 55% stanowią biopaliwa stałe. Modernizacja kotłów spowoduje zmniejszenie udziału OZE w polskim miksie energetycznym, bowiem szacunki OZE są o ok. 60% zawyżone. Tak naprawdę w budownictwie nie mamy 12% OZE, a niemal 0 właśnie z powodu spalania byle czego w starych kamiennych piecach” przekonywał ekspert krakowskiego think tanku. W drugiej części swojej prezentacji Schnell przekonywał o znaczeniu elektrowni wiatrowych dla przyszłości polskiego miksu energetycznego: „Im więcej chcemy redukować CO2, tym więcej potrzebujemy energii elektrycznej. Do tego celu potrzebujemy elektrowni wiatrowych na morzu i na lądzie, a w letnim szczycie fotowoltaiki”, mówił. Na koniec podkreślił, iż w transporcie kluczowe jest wdrażanie w Polsce samochodów elektrycznych: „ W transporcie potrzeba inwestycji w elektromobilność i napęd wodorowy”, mówił Niemiec.

Następny głos należał do Marszałka Województwa Małopolskieo Witolda Kozłowskiego. Wskazywał on na samorządy jako najlepiej poinformowane w kwestiach walki ze smogiem: „Samorządowcy najlepiej wiedzą, komu trzeba pomóc w kwestii wymiany starej i szkodliwej dla środowiska infrastruktury energetycznej”, mówił nowowybrany szef wojewódzkiej władzy wykonawczej. Jednocześnie podkreślił, iż struktura polskiego samorządu nie pozwala województwu narzucać rozwiązań mniejszym jednostkom: „My nie mamy możliwości decydowania za inne samorządy – nasz system jest tak skonstruowany, że samorządy są różnych rodzajów, a nie szczebli, więc jako województwo nie możemy narzucać naszej woli gminom”, zauważył polityk PiSu.

Tomasz Ożóg, w samorządzie swojej gminy odpowiada za walkę ze smogiem, wskazał na znaczenie programu StopSmog w gminie: „Nasz program StopSmog jest już na wykończeniu realizacji, był to program pilotażowy, i jest jednym z kilku działań które podejmujemy w walce ze smogiem” mówił. Następnie znowu zwrócono uwagę na rolę edukacji w skutecznej walce z zanieczyszczeniami powietrza: „Równie ważne jak programy dotacyjne są kampanie poprawiające świadomość społeczną. Z tego też powodu, zmienilismy system kontroli w gminie: do straży miejskiej dołączył pracownik wydziału ochrony środowiska. Dzięki temu nie zawsze stawiamy mandaty, a czasem tylko edukujemy mieszkańców o dobrych nawykach, przy okazji dowiadując się, jaka jest faktyczna wiedza mieszkańców na temat smogu”, opowiadał Ożóg. Na koniec podkreślił on znaczenie współpracy z Kościołem w kwestii zwalczania problemu: „W Małopolsce istotnym kanałem dystrybucji informacji są kościoły”, zaznaczył.

Konkludując panel Janusz Zyśk z PKEE zaprezentował program PKEE: Energetyka kocha czyste powietrze, na którym pokazywał postępy energetyki przemysłowej w redukowaniu emisji szkodliwych dla jakości powietrza pierwiastków. Ponownie podkreślono znaczenie edukacji w realizacji ambitnego zadania poprawiania jakości powietrza w Polsce: Edukacja jest jednak najważniejsza w walce o czyste powietrze”, mówił Zyśk. Krakowski naukowiec zaznaczył jednocześnie główne przyczyny smogu: „Głównym źródłem pm10 i pm2,5 jest transport miejski i ogrzewanie domów jednorodzinnych”, mówił, przekonując, iż właśnie to są miejsca, w których należy wdrażać zmiany.