Czas innowacji w energetyce – Polska potrzebuje „piaskownic regulacyjnych” [KOMENTARZ]

High-tech a rozwój sektora

Postęp w energetyce jest niezwykle dynamiczny. Rośnie potrzeba dostarczania odbiorcom nowatorskich rozwiązań gospodarczych, społecznych i środowiskowych. Należy więc dostosować się do obowiązującego w sektorze tempa i wzbogacać go o coraz to nowsze rozwiązania, zwłaszcza w perspektywie trwającej transformacji energetycznej i zmian klimatycznych. Odpowiednie dostosowanie sektora, nie tylko pod kątem technicznym, ale także regulacyjnym, pozwoli na przeprowadzenie transformacji w bardziej wydajny i skuteczny sposób, przy jednoczesnym sukcesywnym minimalizowaniu negatywnego wpływu energetyki na klimat.

Europa zachodnia stawia na start-upy 

Jedną z ostatnich innowacji wprowadzonych w hiszpańskim sektorze energetycznym jest platforma Bamboo Energy, która pozwala na dwukierunkowe przepływy energii elektrycznej, przekształcając konsumentów w prosumentów mogących wybrać moment sprzedaży i zakupu tej energii, a wszystko to możliwe przy użyciu sztucznej inteligencji. Umożliwia to optymalne sterowanie zużyciem w czasie rzeczywistym. Takie rozwiązanie pozwala na coraz istotniejsze w ostatnich latach sprawne i skoordynowane zarządzanie zużyciem. Jak mówią twórcy, platforma umożliwi koordynację działań dystrybutorów i konsumentów energii elektrycznej oraz zastosowanie modelu wysokiej elastyczności energetycznej, a w efekcie możliwe będzie zdefiniowanie nowych ról podmiotów, zmiana ich dotychczasowej pozycji w ramach rynku energii. Zwiększy to z pewnością możliwość aktywnego udziału konsumentów w systemie i zagwarantuje im dodatkowy sposób na zysk.

Start-up Bamboo Energy to wynik wieloletnich badań prowadzonych przez Kataloński Instytut Badań Energetycznych, przy wsparciu Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT InnoEnergy). Dzięki nim przedsiębiorstwa mają możliwość rozwoju na nowych rynkach energii, jednocześnie zwiększając swoją wydajność i elastyczność. Firma pozyskała pomoc pochodzącą od Agencji ds. Konkurencyjności Biznesowej Departamentu Pracy Generalitat de Catalunya w kwocie blisko 400 000 zł. Tego rodzaju wsparcie przyznawane jest start-upom technologicznym na początkowym etapie rozwoju.

Kolejnym przykładem na wdrażanie innowacji w energetyce jest uruchomiona w niemieckiej gminie Wildpoldsried platforma handlu energią elektryczną opartą na technologii blockchain. Miejsce to stało się obecnie swoistym centrum technologicznym, gdzie swoje działania postanowiły skoncentrować: Siemens, jeden z regionalnych podmiotów Allgäuer Überlandwerk oraz inne przedsiębiorstwa dążące do poprawy funkcjonowania lokalnego rynku energii. Wildpoldsried jest pierwszą nie tylko w Bawarii, ale i całych Niemczech gminą korzystającą z tego rodzaju rozwiązania w celu wsparcia miejscowej gospodarki energetycznej.

Projekt ten polega na możliwości sprzedaży energii elektrycznej przez prywatnych producentów za pomocą specjalnie stworzonej aplikacji lokalnym konsumentom. Plusem jest bezpośredniość - nie ma tu pośrednictwa sprzedawców czy uczestnictwa operatorów. Ponadto przy użyciu platformy można także sterować m.in. pompami ciepła lub stacjami ładowania pojazdów elektrycznych. Łączy ona zarówno producentów, konsumentów, jak i magazyny energii. Konsumenci mogą wskazać własne preferencje związane z zakupem energii elektrycznej, np. ilość tej energii pozyskiwanej ze źródeł odnawialnych. Dzięki technologii blockchain możliwe jest zarządzanie transakcjami, co natomiast gwarantuje jasność funkcjonowania i wzmacnia zaufanie pomiędzy korzystającymi z aplikacji. Jak mówią realizatorzy tej koncepcji, ma ona pomóc w realizacji politycznych priorytetów energetycznych oraz wsparciu transformacji energetycznej w regionie. Projekt ten, podobnie jak hiszpański start-up Bamboo Energy, finansowany jest także ze źródeł zewnętrznych. W tym przypadku wsparcia udzieliło Federalne Ministerstwo Gospodarki i Energii. 

Co myślą uczestnicy branży? 

Wdrażanie rozwiązań z dziedziny high-tech do energetyki pozwala na łączenie wielu różnych dziedzin, integrować sferę nauki i przemysłu. Oczywiście, podmioty działające w branży również są za sukcesywnym wprowadzaniem większej liczby nowoczesnych rozwiązań.  Także ich klienci są gotowi na nowe rozwiązania, chcą z nich korzystać i wykazują zainteresowanie tym, co ułatwi im zarządzanie energią, zwłaszcza w ramach gospodarstw domowych. Uczestnicy badania Europejskiego Instytut Innowacji i Technologii razem zidentyfikowali podstawowe sfery zainteresowania w sektorze, wokół których powinny intensyfikować się działania. Sonda dowiodła, że przemysł ma pozytywne nastawienie do wprowadzania nowych technologii, zwłaszcza w kontekście przyspieszenia transformacji energetycznej. Pożądanym jest więc jednoczenie się przedsiębiorców, innowatorów, odbiorców energii oraz prawodawców w imię wspólnego celu. Oba opisane wyżej przykłady innowacji są bardzo dobrze oceniane przez środowisko. Tego rodzaju rozwiązania są coraz bardziej pożądane przez potencjalnych konsumentów, a sami innowatorzy mają coraz odważniejsze pomysły, które często z sukcesem realizują. 

Jak najsprawniej włączyć nowoczesne rozwiązania do sektora energetycznego?

Jednym ze sposobów na ułatwienie połączenia rozwiązań przemysłu high-tech do energetyki jest wdrożenie do porządku prawnego regulacji w zakresie „piaskownic regulacyjnych”. Ten mechanizm prawny polega na stosowaniu zwolnień od stosowania określonych przepisów prawnych celem ułatwienia innowatorom testowania ich rozwiązań. Oczywiście wszystko odbywa się pod kontrolą określonych podmiotów, które różnią się w zależności od kraju. Sposób ten skutecznie działa w wielu krajach świata, dzięki czemu branża rozwija się jeszcze szybciej i jeszcze efektywniej. Praca nad regulacjami dotyczącymi piaskownic regulacyjnych w Polsce trwa. Ten mechanizm z pewnością stanowi szansę dla wielu polskich eksperymentatorów. Może on pozwolić nie tylko na intensyfikację rozwoju pojedynczych podmiotów działających w ramach piaskownic regulacyjnych, ale także dynamizację procesu transformacyjnego. Branża z niecierpliwością oczekuje tych przepisów, gdyż będą one miały faktyczny wpływ na przyszły kształt polskiej energetyki.

Paulina Grądzik
[Poglądy autorki nie mają związku z zajmowanym przez nią stanowiskiem]