Wiadomości
USA wycofują poparcie dla EastMed. Gazociąg miał być alternatywą dla rosyjskich dostaw
Jeśli projekt gazociągu wschodniośródziemnomorskiego (EastMed) nie jest wykonalny, to jego uczestnicy są gotowi rozważyć alternatywy - powiedział cypryjski prezydent Nikos Anastasiades w wywiadzie dla cypryjskiego wydania gazety Kathimerini.
Według non-paper, czyli nieoficjalnego pisma dyplomatycznego, opublikowanego przez wielu greckich polityków i media, strona amerykańska, która za prezydentury Donalda Trumpa poparła EastMed, zmieniła zdanie i zamroziła projekt.
Uzasadnieniem były względy środowiskowe, nierentowność i fakt, że ten rurociąg wywoła napięcie w regionie, ponieważ Turcja protestuje przeciw temu projektowi. Nieformalny dokument został wysłany do trzech uczestników projektu - Grecji, Cypru i Izraela, a także Turcji. Przedstawiciel ambasady USA w Atenach powiedział później, że Stany Zjednoczone „przeniosły się" na połączenia elektryczne, które mogłyby obsługiwać zarówno gaz, jak i odnawialne źródła energii, i rozważają planowany projekt ułożenia kabla elektrycznego EuroAfrica z Egiptu na Kretę, a następnie do Grecji kontynentalnej. Anastasiadis powiedział, że nie chciałby komentować nieformalnych dokumentów.
Czytaj też
„Projekt EastMed jest w fazie badawczej - zarówno geofizycznej, jak i wykonalności. Nasze stanowisko pozostaje niezmienne: jeśli ten projekt jest wykonalny i można sprostać dużym wymaganiom geologicznym, a także jest opłacalny ekonomicznie, to istnieje wola polityczna do jego realizacji "- powiedział.
„Jeśli ten projekt nie jest wykonalny, to jesteśmy gotowi wraz z naszymi partnerami rozważyć inne alternatywne opcje. W każdym razie badanie innych opcji, moim zdaniem, nie zaszkodzi interesom żadnego z nas, a decyzja będzie wybrany z poszanowaniem prawa międzynarodowego - powiedział prezydent Cypru. Dodał, że Unia Europejska uznała projekt za Projekt o znaczeniu współnotowym (PCI) i zainwestowała badania nad nim.
„Jednocześnie muszę państwu przypomnieć, że niedawno UE uznała gaz ziemny za paliwo przejściowe dla zielonej transformacji energetycznej" - dodał Anastasiadis.
Według niego trójstronna współpraca Cypru, Grecji i Izraela nie ogranicza się do projektu EastMed, ale obejmuje dziesiątki innych dziedzin - gospodarkę, inwestycje, turystykę, zielony rozwój, obronność, bezpieczeństwo i inne.
Gazociąg we wschodniej części Morza Śródziemnego ma dostarczać gaz z izraelskiego pola Lewiatan i cypryjskiego pola Aphrodite do Europy kontynentalnej. East Med może połączyć Grecję, Cypr i Izrael z południem Europy, jego planowana długość to 1,9 tys. km, inwestycje w budowę szacowane są na 6 mld euro. Przepustowość projektowa to 10 mld m3 gazu rocznie, później możliwe jest jej zwiększenie do 20 mld m3 rocznie.
Umowa międzypaństwowa o budowie gazociągu EastMed została podpisana 2 stycznia 2020 r. przez Grecję, Izrael i Cypr. Włochy zamierzały przyłączyć się do projektu. USA aktywnie wspierały projekt jako prowadzący do zmniejszenia zależności UE od rosyjskiego gazu.
Pomysł powstał po kilku spektakularnych odkryciach złóż na dnie Morza Śródziemnego, na wodach terytorialnych Cypru, Egiptu i Izraela.