Elektroenergetyka
Forum Energii: integracja z europejskimi rynkami energii obniży ceny prądu
Forum Energii przeanalizowało, jak integracja rynku energii, jeden z priorytetów Unii Europejskiej, wpłynie na ceny hurtowe energii elektrycznej w Polsce. W zależności od opcji integracji rynków (z jakim krajem następuje połączenie oraz jaka jest jego moc) cena hurtowa energii elektrycznej może spaść w Polsce maksymalnie o 5%, czyli o ok. 8 zł za MWh. Wyniki modelowania wskazują, że wpływ integracji na tzw. dobrobyt społeczny będzie pozytywny – zyskują konsumenci oraz operator systemu przesyłowego. Natomiast producenci energii będą postawieni przed większą presją kosztowną.
Analizę „Opcje integracji polskiego rynku energii w ramach Unii Europejskiej” na zlecenie Forum Energii przygotowała węgierska energetyczna firma doradcza REKK oraz Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych i Europejskich– Wise Europa. Jej celem było lepsze zrozumienie konsekwencji integracji rynków oraz przedstawienie wpływu na polskich konsumentów i producentów energii w regionie Europy Wschodniej i centralnej. Jak mówi Dr Joanna Maćkowiak Pandera z Forum Energii – Integracja rynków energii elektrycznej stała się jednym z bardziej kontrowersyjnych tematów Unii Energetycznej w Polsce. Na poziomie europejskim istnieje znacząca nadpodaż mocy – łączenie rynków energii elektrycznej będzie ograniczać koszty systemu energetycznego, obniżać ceny energii i wspierać bezpieczeństwo dostaw. Jednak wobec piętrzących się problemów związanych z transformacją sektora energetycznego istnieje obawa, czy polscy wytwórcy poradzą sobie z zagraniczną konkurencją. W pełni zintegrowany z europejskim, polski rynek energii może zmniejszyć się maksymalnie o ok 15%. Z naszych analiz wynika, że na łączeniu rynków energii zyskuje przemysł i ogólnie konsumenci w Polsce. Jednak dla wytwórców oznacza to większą konkurencję. Jednym z największych wyzwań dla decydentów jest ważenie i godzenie interesów wytwórców i konsumentów energii w Polsce. Zwłaszcza, że ceny energii wpływają na całą gospodarkę i rozwój w kolejnych latach oraz mają przełożenie na konkurencyjność.
Zobacz także: Rząd: pakiet zimowy problemem politycznym. „Regionalne centra operacyjne”
Jak mówi Dr Maciej Bukowski – jeden z autorów analizy - długoterminowy wpływ obecnych planów integracji jest zróżnicowany geograficznie. Inwestowanie w połączenia międzysystemowe na granicy polsko-niemieckiej prowadzi do spadku ceny energii w Polsce niezależnie od kształtu naszego miksu energetycznego. Służy to konsumentom, zmuszając producentów do większego wysiłku modernizacyjnego. Jednak potencjał tych połączeń jest na razie ograniczony ze względu na niekontrolowane przepływy z Niemiec. Sytuacja ta zmieni się dzięki inwestycjom w tzw. przesuwniki fazowe oraz zmianom organizacyjnym (podział niemiecko-austriackiego obszaru energetycznego). Konsumenci mogą się cieszyć, ale producenci muszą brać to pod uwagę w planach inwestycyjnych. Większa integracja z państwami bałtyckimi najprawdopodobniej zmniejszy dochody polskiego operatora sieci z udostępniania transgranicznych zdolności przesyłowych. Integracja ta jest jednak korzystna z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego i dywersyfikacji dostaw – dodaje Dr Bukowski.
Z analizy wynika szereg interesujących wniosków. Przede wszystkim, im wyższa będzie cena uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO2), tym wyższa korzyść netto wynikająca z integracji. Zależnie od cen CO2, integracja w wariancie zachodnim oraz bałtyckim prowadzi do zmniejszenia rocznych krajowych wydatków na uprawnienia do emisji w ramach systemu ETS o 340-660 milionów euro w 2030 roku.
Dodatkowo, potencjalne straty producentów będą mogły zostać zmniejszone poprzez wprowadzenie mechanizmów kompensujących pochodzących z wypracowanej nadwyżki.
Co więcej, pełne wdrożenie obecnych planów w zakresie łączenia rynków (czyli budowa dodatkowego połączenia z Litwą oraz 3 interkonektora z Niemcami) oraz rozbudowy połączeń międzysystemowych spowoduje wzrost importu energii netto do ok. 15% krajowego popytu do roku 2030 (30 TWh). Zaniechanie inwestycji w nowe połączenia międzysystemowe po zakończeniu budowy przesuwników fazowych przełoży się na 7% udziału importu w rynku krajowym w roku 2030 (13 TWh).
Zdaniem ekspertów, wpływ dalszej integracji rynkowej na ceny hurtowe energii będzie umiarkowany, powodując ich spadek o nie więcej niż 5 % prognozowanej ceny hurtowej (około 2 euro za MWh).