Zmiany Prawa energetycznego weszły w życie. Regulator z nowymi obowiązkami

Linia bezpośrednia pozwala na łączenie wytwórców energii elektrycznej oraz jej konsumentów z pominięciem sieci dystrybucyjnej. Dotychczas linia bezpośrednia była rozwiązaniem jedynie dla odbiorców energii trwale odłączonych od Krajowego Systemu Energetycznego (KSE), co w praktyce uniemożliwiało skorzystanie z takiego rozwiązania.

Od 7 września linia bezpośrednia będzie rozwiązaniem dostępnym również dla tych, którzy do KSE są i będą nadal przyłączeni - wskazał URE. Według regulatora dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe będzie szersze wykorzystanie odnawialnych źródeł energii przez odbiorców przemysłowych, co z kolei - poprzez obniżenie kosztów energii - powinno pozytywnie wpłynąć na ich konkurencyjność.

"Nowe rozwiązanie będzie sprzyjało powstawaniu lokalnych źródeł energii i stanowi odpowiedź na oczekiwania dużych odbiorców przemysłowych, dla których ważna jest możliwość produkcji energii odnawialnej w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu przemysłowego i konsumpcji tej energii przez tego odbiorcę. To przekłada się na obniżenie śladu węglowego – linia bezpośrednia będzie sprzyjać dekarbonizacji gospodarki (...). Dzięki temu rozwiązaniu instalacja OZE, będąca w bezpośredniej lokalizacji przy zakładzie danej firmy, może bezpośrednio przesyłać energię bez konieczności przyłączenia do krajowej sieci elektroenergetycznej. Potrzeby energetyczne będą więc zaspokajane na miejscu" - zwrócił uwagę Prezes URE Rafał Gawin, cytowany w komunikacie.

Zgodnie z nowymi przepisami uruchomienie linii bezpośredniej będzie możliwe bez konieczności uzyskania w tym celu zgody Prezesa URE. Wymagany będzie jedynie wpis do wykazu takich linii, czego regulator dokona na podstawie zgłoszenia.

Nowelizacja ustawy przewiduje powstanie elektronicznej porównywarki ofert sprzedawców energii elektrycznej dla odbiorców w gospodarstwach domowych i mikroprzedsiębiorców. Dzięki temu odbiorcy w jednym miejscu, online, będą mogli nieodpłatnie porównać wszystkie dostępne na rynku oferty sprzedaży energii elektrycznej oraz przeanalizować ich wady i zalety - podano.

"Kluczowe przy podejmowaniu decyzji o zmianie sprzedawcy jest to, co zawierają i czym różnią się od siebie oferty poszczególnych sprzedawców. Porównywarka prowadzona przez niezależnego regulatora rynku zapewni wszystkim odbiorcom energii elektrycznej łatwy dostęp do kompleksowych i czytelnych informacji" – ocenił Rafał Gawin.

Aby publikowane w porównywarce oferty sprzedawców energii były aktualne i odzwierciedlały faktyczny zakres świadczonych usług, ustawodawca zobowiązał sprzedawców do przesyłania informacji o zmianach w ich ofertach w ciągu siedmiu dni od ich wprowadzenia. Za uchylanie się od tego obowiązku sprzedawcom energii elektrycznej będą grozić kary.

Ustawa wprowadza też od sierpnia 2024 r. instytucję Obywatelskiej Społeczności Energetycznej, reguluje prawa i obowiązki takich podmiotów. Przedmiotem działalności OSE może być wytwarzanie, dystrybucja, sprzedaż, zużywanie, agregacja lub magazynowanie energii, a także świadczenie usług w zakresie efektywności energetycznej, ładowania pojazdów elektrycznych lub świadczenie innych usług energetycznych swoim członkom lub udziałowcom. Celem wprowadzenia tego rozwiązania jest zapewnienie członkom społeczności przystępnej cenowo energii elektrycznej oraz zwiększenie efektywności energetycznej na poziomie gospodarstw domowych, dzięki zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej i obniżeniu ceny jej dostaw. Rozpoczęcie działalności przez OSE wymaga wpisu do wykazu, który prowadzi Prezes URE.

Również od sierpnia 2024 r. odbiorcy będą mieli prawo do zawierania umów z cenami dynamicznymi energii elektrycznej z każdym sprzedawcą, który obsługuje ponad 200 tys. odbiorców. Cena energii w takiej umowie będzie odzwierciedlała wahania cen na rynkach energii elektrycznej, w szczególności na rynkach dnia następnego i dnia bieżącego. Skorzystać z takiej oferty będzie mógł tylko odbiorca posiadający zainstalowany licznik zdalnego odczytu.

"Taryfa dynamiczna przenosi sygnały cenowe bezpośrednio na odbiorców i daje im szansę na nie odpowiedzieć. Jeśli pojawia się nadwyżka energii w systemie i nie ma chętnych do jej zakupu, to intuicja podpowiada, że towar powinien być tańszy. Wprowadzenie taryf dynamicznych to z jednej strony szansa na tańszy prąd, gdy pojawi się nadwyżka energii w systemie, ale też ryzyko wysokiej ceny, gdy energii jest mniej. Taryfa dynamiczna daje szansę na oszczędność kosztów, ale pod warunkiem, że będziemy umieli z niej korzystać: rozumiemy, jak działa rynek, od czego zależą ceny energii, jak się kształtują w poszczególnych godzinach i mamy możliwość oraz umiejętność zarządzania swoim zużyciem" - zaznaczył Prezes URE.

Nowe przepisy przewidują też od lipca 2025 r. zmianę sprzedawcy energii elektrycznej w czasie nie przekraczającym 24 godzin.

Zgodnie z ustawą regulator będzie wytyczał kierunki rozwoju sieci oraz realizacji priorytetowych inwestycji. Wytyczne regulator będzie publikował, ich realizacja w obszarze inwestycji priorytetowych będzie miała charakter fakultatywny, ale jest połączona z systemem wynagradzania, którego celem jest zachęcenie przedsiębiorstw do ich realizacji. Prezes URE zyskał też uprawnienie do kontrolowania wykonania planów rozwoju w zakresie kierunku rozwoju sieci i realizacji inwestycji priorytetowych.

Nowelizacja nakłada też na Prezesa URE szereg nowych obowiązków z zakresu monitorowania sytuacji na rynku energii elektrycznej. Regulator będzie monitorować m.in.: poziom i skuteczność otwarcia rynku i konkurencji na poziomie hurtowym i detalicznym, w tym na giełdach energii elektrycznej, ceny dla odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, w tym przedpłatowe formy rozliczeń realizowane za pomocą liczników zdalnego odczytu, zawieranie i stosowanie umów z cenami dynamicznymi energii elektrycznej, oferty sprzedawców energii elektrycznej, wpływ tych umów i ofert na ceny i stawki opłat dla odbiorców końcowych w gospodarstwach domowych, a także szacowanie ryzyk związanych z tymi umowami, opłaty za usługi w zakresie utrzymania systemu elektroenergetycznego i wykonanie tych usług.