Blok węglowy zamiast gazowo-parowego w ZA Puławy. Działanie na szkodę Azotów?
Europosłanka KO Marta Wcisło złoży zawiadomienie do prokuratury o możliwości działania na szkodę Zakładów Azotowych Puławy w związku z budową energetycznego bloku węglowego zamiast nowoczesnego bloku gazowo-parowego. Według niej ta decyzja przyczyniła się do strat finansowych spółki – poinformowała PAP.
Wcisło na konferencji prasowej w Lublinie przekazała, że złoży do Prokuratury Krajowej w Warszawie zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez poprzednie władze Grupy Azoty Puławy w latach 2016-2023. Zarzuciła osobom wówczas zarządzającym działanie na szkodę spółki i wyrządzenie szkody majątkowej wielkich rozmiarów.
Winne poprzednie władze spółki?
Jak sprecyzowała, chodzi o zaniechanie planów budowy nowoczesnego bloku energetycznego gazowo-parowego o mocy 400 MWe (megawatów elektrycznych). Spółka ogłosiła przetarg na wykonawcę inwestycji i uzyskała deklarację finansowania z Banku Gospodarstwa Krajowego i Europejskiego Funduszu Odbudowy i Rozwoju.
Europosłanka podkreśliła, że inwestycja miała zabezpieczać energetyczne potrzeby zakładów i przynosić zysk z udziału w rynku mocy tj. sprzedaży energii elektrycznej poza zakład. Według niej poprzedni zarząd spółki w 2017 r. zatrzymał projekt i rozpoczął inwestycję w blok węglowy o niższej mocy, który – zdaniem Wcisło – jest nierentowny, przestarzały technologicznie.
Azoty miały mieć dwie nogi energetyczne – blok węglowy i blok gazowo-parowy. Ani jedna, ani druga inwestycja nie jest jeszcze zrealizowana. Pozbawiono puławskie Azoty udziału w rynku mocy, bo w przypadku inwestycji parowo-gazowej mogły zarabiać pieniądze z tytułu sprzedaży nadwyżek energii. Zgodnie z przepisami, takiej możliwości nie ma blok węglowy.
Marta Wcisło, europosłanka KO
Jej zdaniem poprzednie władze firmy, rezygnując z bloku gazowo-parowego, naraziły spółkę na straty finansowe. Z przekazanych przez nią informacji wynika, że może chodzić o ok. 200 mln zł. „Plus ogromne wydatki, które poprzedni zarząd poniósł na inwestycje związane z tym blokiem, który nie został zrealizowany” – przekazała europosłanka.
Historia sprawy według Azotów
Grupa Azoty Puławy zawiadomiła w maju br. prokuraturę o podejrzeniu popełnienia w maju 2023 r. przestępstwa nadużycia zaufania w obrocie gospodarczym i wyrządzenia spółce szkody majątkowej w wielkich rozmiarach w związku z zawarciem aneksu do umowy budowy bloku węglowego. „Spółka analizuje również zasadność złożenia takiego zawiadomienia w związku z podjęciem samej decyzji o realizacji Budowy Bloku Energetycznego w oparciu o paliwo węglowe” – przekazała wówczas spółka.
Puławskie Azoty zawarły umowę z Polimeksem – Mostostal w sprawie budowy elektrowni zasilanej węglem w 2019 r. Pierwotny termin z kontraktu przewidywał oddanie bloku w III kwartale 2022 r. Azoty zaznaczały, że ukończenie inwestycji było przez wykonawcę wielokrotnie przekładane.
W 2023 r. spółka wskazywała, że niewłaściwa praca turbiny parowej spowodowała konieczność wstrzymania części prac rozruchowych. Przekazała wówczas, że Polimex – Mostostal oczekuje na przekazanie przez dostawcę turbiny raportu technicznego z zaistniałego zdarzenia. Wykonawca ocenił wtedy, że w związku z tym zakończenie inwestycji (przekazanie bloku do eksploatacji) nastąpi do 30 września 2023 r.
Pod koniec maja 2023 r. akcjonariusze Puław zgodzili się na zwiększenie budżetu projektu budowy węglowego bloku energetycznego do 1,230 mld zł.
14 lipca 2023 r. Grupa Azoty Puławy przekazała, że podpisała aneks do umowy, który zwiększał wynagrodzenie przysługujące generalnemu wykonawcy z tytułu realizacji umowy o kwotę 35 mln zł do kwoty około 1,2 mld zł oraz wydłużył okres realizacji kontraktu o 223 dni. Jako termin zakończenia inwestycji konsorcjum wykonawcy wskazało 30 września 2023 r.
Spór z Polimexem
17 stycznia 2025 r. spółka Grupa Azoty Puławy wypowiedziała jednak Polimeksowi Mostostalowi kontrakt na budowę węglowego bloku energetycznego w części niezrealizowanej, jak podała, z winy wykonawcy. Puławskie zakłady zażądały od wykonawcy zinwentaryzowania wykonanych prac i opuszczenia terenu budowy oraz przekazania brakującej dokumentacji, w tym aktualnego stanu rozliczeń z podwykonawcami.
Grupa Azoty Puławy informowała też wtedy, że zdecydowała o wystawieniu i doręczeniu wykonawcy inwestycji bloku węglowego 100 MWe (konsorcjum Polimex Mostostal S.A) noty obciążeniowej w wysokości ponad 239 mln zł „z tytułu zapłaty kary umownej za odstąpienie od kontraktu z przyczyn leżących po stronie wykonawcy”.
Z kolei Polimex Mostostal uznał wypowiedzenie za bezpodstawne i niewywołujące skutków prawnych ze względu na uprzednie skuteczne odstąpienie przez wykonawcę od umowy w dniu 12 grudnia 2024 r. z winy zamawiającego.
Grupa Azoty Puławy to jeden z największych producentów nawozów azotowych w Polsce, produkuje również melaminę. Spółka należy do Grupy Azoty – drugiego w UE producenta nawozów azotowych i wieloskładnikowych. Wytwarza również poliamid, alkohole OXO, plastyfikatory czy biel tytanową. Grupa Azoty to spółka akcyjna, w której Skarb Państwa posiada 33 proc. akcji.
Czytaj też
Polimex Mostostal realizuje inwestycje w Polsce i za granicą dla branży energetycznej, petrochemicznej, gazowej oraz ochrony środowiska. Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie firmy, 64 proc. akcji przedsiębiorstwa należy do Enei, Energi, PGE, PGNiG Technologie – inwestorów, którzy działają łącznie i w porozumieniu.