Grupa Azoty w finansowym dołku. Co stoi za ogromnymi stratami?

Podczas dzisiejszej konferencji w Warszawie nowy zarząd Grupy Azoty przedstawił wyniki finansowe za ubiegły rok, który nie był łatwy dla spółki. W roku 2023 Grupa odnotowała skonsolidowane przychody ze sprzedaży w wysokości 13,54 mld zł, w porównaniu do 24,65 mld zł w roku poprzednim. Strata z działalności operacyjnej odnotowana została na poziomie 3,6 mld zł, w kontrze do zysku w wysokości 865,6 mln zł w roku poprzednim, a wynik EBITDA w 2023 roku wyniósł minus 1,36 mld zł, co przekłada się na marżę EBITDA na ujemnym poziomie 10,1%. Ostateczna strata netto Grupy Azoty w 2023 roku wyniosła 3,29 mld zł, podczas gdy w roku 2022 firma odnotowała zysk w wysokości 583,8 mln zł.

„Grupa Azoty napotkała na trudny rynek i otoczenie, ale jednocześnie nie zdołała skutecznie zareagować wewnętrznie, podejmując decyzje niejasne i budzące wątpliwości w tym okresie. Brak konsekwentnych działań w obszarze konsolidacji oraz brak działań mających na celu ograniczenie kosztów przyczyniły się do zaistnienia tej sytuacji. Dodatkowo, znaczne zaangażowanie w inwestycje, takie jak Polimery Police czy EC Puławy, doprowadziło do dodatkowego obciążenia Grupy, co wpłynęło na jej trudną sytuację” – przyznał Adam Leszkiewicz, nowy prezes zarządu Grupy Azoty.

„Rekordowy poziom strat za 2023 rok, jak również wzrost poziomu długu netto jednoznacznie wskazują w jak trudnej sytuacji obecny zarząd Grupy Azoty przejął odpowiedzialność za spółkę” – dodał Leszkiewicz.

Azoty Puławy

Grupa Azoty Puławy poniosła rekordową stratę w 2023 roku, wynoszącą 621,5 mln zł, w przeciwieństwie do zysku netto w 2022 roku w wysokości 291 mln zł. Skonsolidowane przychody ze sprzedaży Grupy Kapitałowej Azoty Puławy w IV kwartale 2023 roku wyniosły 996 mln zł, a wynik EBITDA osiągnął 142 mln zł.

Poprzednie zarządy nie poradziły sobie z kluczowymi problemami Grupy Azoty Puławy. Marek Sieprawski, pełniący obowiązki rzecznika prasowego Grupy , podkreślił trudności, stwierdzając, że przychody ze sprzedaży w 2023 roku wyniosły 4,4 mld zł, a wynik EBITDA był ujemny, osiągając -338 mln zł, podczas gdy w 2022 roku był dodatni, wynosząc 1,076 mld zł.

Skąd tak wysokie straty?

Nowy zarząd Grupy Azoty wyjaśnia, że wyniki osiągnięte przez firmę w 2023 roku były przede wszystkim rezultatem braku adekwatnych działań korygujących podejmowanych w odpowiedzi na coraz bardziej wymagające warunki rynkowe na przestrzeni ostatnich lat. Już w 2022 roku zauważono pierwsze sygnały niekorzystnych tendencji na rynku, a w czerwcu ub. roku spółka wystąpiła do instytucji finansowych z wnioskiem o odstąpienie od określonych warunków umownych.

Pomimo pogorszenia się wyników finansowych, w kolejnych kwartałach nie podjęto kompleksowych działań naprawczych, co miało negatywny wpływ między innymi na relacje z rynkiem oraz utrzymanie wysokich kosztów produkcji, wynikających z nadmiernych kosztów zakupu gazu w porównaniu do cen rynkowych.

„Skuteczne kierowanie i podejmowanie właściwych decyzji stanowią kluczowy element w okresie trudnych warunków na rynku. Brak klarownych działań dostosowawczych w 2023 roku w obliczu trudnej sytuacji rynkowej, spowodowanej wysokimi cenami surowców, szczególnie gazu i energii, oraz konkurencją ze strony tańszych produktów spoza UE, pogłębił niestabilność finansową i dodatkowo negatywnie wpłynął na osiągnięte wyniki Grupy Azoty” - stwierdził Mirosław Ptasiński, członek rady nadzorczej, p.o. prezesa zarządu Grupy Azoty ZAK.

Wpływ na wyniki finansowe wywierały również niekorzystne warunki makroekonomiczne na skalę globalną, w tym brak istotnego ożywienia w wielu sektorach europejskich i globalnych gospodarek oraz wysoka inflacja, szczególnie na początku 2023 roku. Popyt na głównych rynkach nie był wystarczający, aby utrzymać rentowny poziom produkcji, choć sukcesywnie poprawiał się w ciągu poprzedniego roku. Jednocześnie Grupa Azoty nie podejmowała skutecznych działań w celu optymalizacji produkcji.

Hubert Kamola, wiceprezes zarządu, dodał, że na ubiegłoroczne wyniki miały również wpływ wzrastające koszty uprawnień do emisji, które stają się coraz bardziej dotkliwe dla wszystkich biznesów prowadzonych przez spółkę.

Również ceny gazu miały istotny wpływ na ubiegłoroczne wyniki całej Grupy. Na europejskim rynku zaobserwowano znaczący spadek cen, przy czym średnia cena gazu zmniejszyła się trzykrotnie w porównaniu z rokiem poprzednim. Ten trend cenowy był rezultatem różnorodnych czynników, które skłoniły globalne przedsiębiorstwa do ograniczenia zużycia surowca, w tym również zakłady należące do Grupy. Mimo to, podczas prezentacji wynikowej Kamola stwierdził, że „niefortunne zabezpieczenia” w dostawy surowca w 2023 roku przyniosły znaczące straty dla Grupy Azoty.

Segment chemii

W segmencie chemii zauważono ograniczony popyt, co spowodowała niekorzystna sytuacja gospodarcza globalnie, włączając brak oczekiwanego rozwoju w Chinach. Zapasy klientów były wysokie, a głównym źródłem dostaw były konkurencyjnie cenowo towary importowane z Azji. Sprzedaż większości produktów była niższa niż w poprzednim roku, z wyjątkiem bieli tytanowej, melaminy, mocznika na cele techniczne i plastyfikatorów, które odnotowały wzrosty.

Spadek popytu i nadpodaż spowodowały obniżenie średnich cen wszystkich produktów w segmencie w stosunku do poprzedniego roku, szczególnie mocznika na cele techniczne (spadek o 66%), melaminy (spadek o 65%) i NOXów (spadek o 60%). Problemy techniczne doprowadziły do całkowitego zatrzymania produkcji melaminy przez Grupę Azoty Zakłady Azotowe Puławy w listopadzie 2023 roku. Marża EBITDA segmencie chemii wyniosła plus 2,7% w ostatnim kwartale 2023 roku po uwzględnieniu dokonanych odpisów aktualizujących.

Segment tworzywa

W czwartym kwartale 2023 roku w Segmencie Tworzywa zanotowano spadek cen surowca (fenolu) i gotowych produktów. Główne branże, korzystające z PA6, działały przy niższych stawkach z powodu słabego popytu i niekorzystnych warunków makroekonomicznych.

Choć sektor motoryzacyjny odnotował pewną poprawę, to pozostałe branże utrzymywały stabilne, lecz niskie zapotrzebowanie. Produkcja kaprolaktamu wstrzymana w marcu 2023 roku z powodu trudności z równowagą popytu i podaży. Marża EBITDA w Segmencie Tworzywa wyniosła minus 79,8% z powodu wysokich kosztów uruchomienia instalacji.

Segment Agro

W Segmencie Agro kluczowym czynnikiem dla wyników była ustabilizowana cena surowców, takich jak gaz ziemny i węgiel, oraz rosnące koszty energii elektrycznej. Mimo tego, ceny produktów rolnych utrzymywały się na niskim poziomie, a popyt na nawozy azotowe pozostawał stosunkowo stały rok do roku, choć malał w późniejszym okresie kwartału. Ceny gazu ziemnego charakteryzowały się mniejszą zmiennością, utrzymując się na relatywnie stabilnym poziomie.

Branża rolnicza napotykała na trudności związane z niskimi cenami produktów rolnych oraz oczekiwaniem na dalsze obniżki cen nawozów. Producenci nawozów w Europie nadal borykali się z konkurencyjnymi cenami importowanych nawozów spoza Unii Europejskiej.

Pomimo tego, popyt na nawozy azotowe i wieloskładnikowe wzrósł w porównaniu z rokiem poprzednim, co doprowadziło do wzrostu produkcji i sprzedaży nawozów Grupy Azoty odpowiednio o 16% i 13% w czwartym kwartale 2023 roku. Marża EBITDA w segmencie poprawiła się w tym okresie w porównaniu z rokiem poprzednim, osiągając plus 5,5%, po uwzględnieniu dokonanych odpisów aktualizujących.

Pomysł na ratunek

Grupa Azoty zdecydowanie zwiększyła swoje korzystanie z finansowania zewnętrznego w roku 2023 w porównaniu do roku poprzedniego. Zadłużenie z tytułu tego rodzaju finansowania wzrosło o 2,8 mld zł, przechodząc z poziomu 7,1 mld zł na koniec 2022 roku do kwoty 9,9 mld zł na koniec 2023 roku, zgodnie z danymi z 31 grudnia.

Adam Leszkiewicz podkreślił intensywne działania zarządu w kierunku optymalizacji produkcji i sprzedaży we wszystkich segmentach, oraz przygotowanie pakietu projektów rozwojowych. Kluczowym celem jest finalizacja prac nad programem naprawczym i jego wdrożenie w ramach całej grupy kapitałowej. Oczekuje się, że proces ten zostanie rozpoczęty w najbliższych tygodniach po uzyskaniu akceptacji instytucji finansowych.

Dodatkowo, priorytetem dla nowego zarządu jest aktualizacja strategii oraz określenie realnej koncepcji działań dekarbonizacyjnych. Jak przyznano minimalny stopień zaawansowania prac nad projektami w ramach „Zielonych Azotów” w latach 2021-2023 wymusza konieczność opracowania rozwiązań, które pozwolą Grupie Azoty efektywnie konkurować z producentami, którzy już teraz prowadzą ambitne działania w kierunku zazieleniania produkcji.

Polimery Police

Ważnym zadaniem będzie również pełny komercyjny start Polimerów Police – inwestycji, która znacząco nadwyrężyła możliwości finansowe Grupy. Jak podkreślił Leszkiewicz, obecnie poszukiwani są partnerzy finansowi i branżowi dla projektu Polimerów Police, a rozmowy prowadzone są z kilkoma podmiotami, w tym zagranicznymi. Nie wyklucza szybkich decyzji w tej kwestii jeszcze w bieżącym roku. Poziom udziałów dla potencjalnych partnerów w projekcie jest nadal dyskutowany.

Andrzej Dawidowski, pełniący funkcję prezesa Grupy Azoty Police dodał, że projekt jest bliski ukończenia. „Zważywszy, że zakłady działają na poziomie 68% wśród poszczególnych rodzajów produktów, zapewnienie sprawności instalacji staje się kluczowe, by dostarczać konkurencyjne produkty” - stwierdził. Dodał, że średnia produkcja wynosi około 800 ton dziennie, a produkty te są bezpośrednio lokowane na rynku poprzez rozbudowaną sieć dystrybucji na całym świecie.

W nadchodzących kwartałach nowe kierownictwo Grupy Azoty będzie koncentrować się na działaniach naprawczych i restrukturyzacji biznesowej. Zgodnie z zapowiedziami, proces ustabilizowania wyników grupy może trwać nawet dwa lata.