Ważny krok ws. atomu. Podpisano umowę EDA, co to takiego?

Tzw. umowa pomostowa, czyli EDA (Engineering Development Agreement) ustala ramy współpracy między PEJ a konsorcjum wykonawców po wygaśnięciu kontraktu na usługi projektowe ESC, czyli Engineering Service Contract. Zgodnie z informację PEJ, podpisanie umowy oznacza, że zaplanowane prace projektowe będą biegły zgodnie z wyznaczonym harmonogramem. Pierwsza elektrownia jądrowa w Polsce ma powstać w gminie Choczewo w woj. pomorskim.

Pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Wojciech Wrochna mówił na początku kwietnia, że do podpisania EDA konieczne są zgody wszystkich stron, korporacyjne, czyli spółki Polskie Elektrownie Jądrowe oraz członków konsorcjum Westinghouse-Bechtel.

„EDA obejmuje kontynuację sprecyzowanych prac projektowych, związanych m.in. z uzyskaniem niezbędnych decyzji administracyjnych, licencji i pozwoleń, jak również dalszy etap pogłębionych badań geologicznych na terenie inwestycji” – przekazała PAP.

Niezależność energetyczna

W ocenie Piotra Pieli, p.o. prezesa Polskich Elektrowni Jądrowych, podpisana umowa stanowi platformę dalszej współpracy i przykład korzystnego dla obu stron kompromisu. „Zapewnia utrzymanie najwyższych standardów technologicznych i bezpieczeństwa” - skomentował Piela.

Craig Albert, prezes i dyrektor operacyjny Bechtel, przekazał w wystosowanym komunikacie, że kolejna faza projektu elektrowni jądrowej obejmuje zaawansowane badania geologiczne oraz prace inżynieryjne na terenie inwestycji.

Projekt ten ma kluczowe znaczenie dla wzmocnienia niezależności energetycznej Polski, napędzania zrównoważonego wzrostu gospodarczego, wspierania lokalnych przedsiębiorstw i tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy. Jesteśmy dumni, że możemy odegrać rolę w tym niezwykle ważnym dla przyszłości Polski przedsięwzięciu.
Craig Albert, prezes Bechtel

Bechtel jest aktywny na terenie lokalizacji od maja 2024 r., prowadząc m.in. odwierty geologiczne o całkowitej długości niemal 20 km, również przy udziale polskich wykonawców.

Prezes Westinghouse Energy, Dan Lipman, stwierdził, że pierwsza elektrownia jądrowa w Polsce wygeneruje miliardy złotych w inwestycjach, pozytywnie wpływając na PKB Polski. Stworzy ponadto tysiące miejsc pracy, zarówno w trakcie budowy, jak i w okresie eksploatacji ciepłowni.

Zawarcie umowy EDA pozwala kontynuować prace inżynieryjne w ramach projektu elektrowni jądrowej na Pomorzu i zapewnia przejście do kolejnych faz realizacji projektu, w tym negocjacji umowy na budowę – przekazano w komunikacie. Nowo podpisana umowa wprowadzi m.in. częściową zmianę modelu wynagradzania, usprawnienie nadzoru inwestora nad realizacją kontraktu oraz procedurami odbiorowymi zrealizowanych produktów.

Zakres umowy EDA przewiduje dalszy rozwój prac przygotowawczych, geotechnicznych i inżynieryjnych. Umowa ta pozwoli na przeprowadzenie bardziej zaawansowanych prac nad projektem technicznym elektrowni, kontynuację współpracy przy uzyskiwaniu pozwoleń i zezwoleń oraz rozwój łańcucha dostaw.
Komunikat PEJ i Westinghouse-Bechtel

Bezpieczeństwo i współpraca

Przed podpisaniem umowy, premier Donald Tusk spotkał się z amerykańskim sekretarzem ds. energii Chrisem Wrightem. W wypowiedzi dla mediów, Tusk stwierdził, że współpraca między USA a Polską „nabrała nowego impetu”, a strona polska starała się, aby inwestycja była opłacalna dla obu stron, w równym stopniu. W podobnym tonie wypowiadał się Wright.

Skala tego projektu stworzy dziesiątki tysięcy nowych miejsc pracy w Polsce i w USA. Będzie to prawdziwie wspólne przedsięwzięcie. Doprowadzi nie tylko do budowy bardzo dużej elektrowni jądrowej, (...) uważam, że będzie to też początek wieloletniej współpracy.
Sekretarz USA ds. Energii Chris Wright

Jak podkreślił przedstawiciel USA poprzez „odpowiedni system dostaw energii” można zapewnić bepieczeństwo całemu państwu.

Wcześniej z Wrightem rozmawiał prezydent Andrzej Duda – zarówno o umowie w sprawie budowy polskiej elektrowni jądrowej, dostawach gazu LNG, jak i o kwestiach bezpieczeństwa energetycznego w regionie, jak przekazała KPRP. Wright będzie także gościem dwudniowego szczytu Inicjatywy Trójmorza.

PEJ to należący w 100 proc. do państwa inwestor i przyszły operator pierwszej polskiej elektrowni jądrowej, która ma powstać w technologii AP1000 Westinghouse w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino na Pomorzu. Zgodnie z obecnym harmonogramem, budowa ma się rozpocząć w 2028 r., a początek komercyjnej eksploatacji pierwszego bloku planuje się na 2036 r. Na sfinansowanie inwestycji rząd przeznaczy z budżetu państwa 60,2 mld zł - przekazała KPRM.

Katarzyna Łukasiewicz/PAP