W KE powstają specjalne grupy zajmujące się SMR. Jedna skupia się wokół technologii BWRX-300

Wniosek o powołanie tej grupy roboczej został złożony w lipcu br. Powołania Projektowej Grupy Roboczej chciało łącznie 18 firm z 11 państw (10 z Unii Europejskiej oraz z Norwegii).

Teraz grupa zacznie działać przy Europejskim Sojuszu Przemysłu na rzecz SMR (małe modułowe reaktory jądrowe), który w lutym tego roku powołała Komisja Europejska. Skupi się na rozwoju technologii BWRX-300, reaktora jądrowego, nad którego wdrożeniem pracuje GE Hitachi Nuclear Power.

Łącznie przy sojuszu zaakceptowano 9 grup projektowych, które skupiają się na poszczególnych technologiach.

OSGE i BWRX-300

BWRX-300 to reaktor zaprojektowany przez GE Hitachi, który można wdrożyć do wytwarzania energii elektrycznej i zastosowań przemysłowych, w tym produkcji wodoru, odsalania i ogrzewania miejskiego.

28 czerwca OSGE informowalo o podpisaniu czterostronnej umowę z firmami zaangażowanymi w projekt budowy BWRX-300 w Kanadzie: kanadyjskimi Aecon i AtkinsRealis oraz GE Hitachi Nuclear Energy z USA.

Jak podało wówczas OSGE, umowa przewiduję współpracę w celu przyspieszenia programu wdrożenia małych reaktorów modułowych BWRX-300 w Polsce. Dodatkowo podpisano umowy dotyczące w obszarach związanych z budową elektrowni jądrowej BWRX-300 z Aecon i AtkinsRealis. Aecon odpowiada za budowę pierwszego reaktora w kanadyjskim Darlington, AtkinsRealis to inżynier tego projektu.

OSGE przypomniało, że planuje budowę w Polsce floty reaktorów SMR GE Hitachi BWRX-300, a pierwsza jednostka ma być gotowa przed końcem dekady. Spółka dodała, że w maju 2023 r. otrzymała pozytywną opinię ogólną – nieobowiązkowy instrument przedlicencyjny – od Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki (PAA) na temat aspektów technicznych technologii BWRX-300. „W grudniu 2023 r. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wydało decyzje wstępne (decyzje zasadnicze -PAP) dotyczące budowy elektrowni opartych na reaktorach GE-Hitachi BWRX-300 w sześciu lokalizacjach” - podała spółka, wskazując, że łącznie w tych lokalizacjach zaplanowano 24 reaktory BWRX-300.

W procesie uzyskiwania decyzji zasadniczej konieczna jest opinia Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Opinia ABW dla projektów OSGE była negatywna.

Wnioski o decyzje zasadnicze OSGE złożyło 27 kwietnia 2023 r. Natomiast 13 listopada 2023 r. OSGE złożyło wniosek o odtajnienie uzasadnienia opinii przygotowanej przez szefa ABW tak, aby spółka mogła się odnieść do zawartych w niej informacji, ale spotkało się to z odmową.

W lutym 2024 r. Ministerstwo Aktywów Państwowych zapowiedziało audyt OSGE przez nowe władze Orlenu. Ministerstwo klimatu poinformowało z kolei o audycie decyzji podejmowanych w tej sprawie przez MKiŚ, zastrzegając, że obejmuje on wyłącznie strukturę właścicielską w tym projekcie, a nie samą technologię.

Premier Donald Tusk oświadczył 23 lipca br., że ocena umów zawieranych przez Orlen w sprawie budowy reaktorów SMR trwa i „będą konsekwencje tej oceny”. Jak dodał, z jego wiedzy wynika, że obecny zarząd Orlenu podziela wątpliwości służb specjalnych wobec tych umów.

OSGE to spółka, w której po połowie udziałów mają Orlen oraz prywatny chemiczny koncern Synthos, należący do Michała Sołowowa.