OSGE rozmawia z Departamentem Stanu o wykorzystaniu reaktorów SMR

Firma Orlen Synthos Green Energy (OSGE) poinformowała we wtorek na platformie X, że na zaproszenie Departamentu Stanu USA przedstawiciele OSGE z prezesem Rafałem Kasprówem uczestniczyli w spotkaniu w Waszyngtonie, podczas którego omówiono szczegóły planu budowy floty reaktorów BWRX-300 w Polsce (małe reaktory jądrowe SMR - PAP), łańcuch dostaw oraz kwestie związane z realizacją Projektu Phoenix, którym zostało objęte OSGE i związany z nim harmonogram prowadzonych działań inżynieryjnych.

Jak podała spółka, podczas spotkania przedstawiciele Departamentu Stanu podkreślali znaczenie Projektu Phoenix dla zapewnienia możliwości repoweringu likwidowanych elektrowni węglowych z wykorzystaniem amerykańskich technologii SMR (zastąpienie kotłów węglowych reaktorami jądrowymi SMR - PAP). Przypomniano, że Projekt Phoenix został ogłoszony przez administrację prezydenta Joe Bidena, a lista firm ogłoszona pod koniec 2023. Podkreślono, że OSGE jest jedyną firmą z Polski uczestniczącą w tym programie.

Na początku września 2023 r. przekazano, że OSGE otrzyma finansowanie od amerykańskiego Departamentu Stanu na przyspieszenie projektu budowy małych reaktorów w Polsce. Poinformował o tym podczas Szczytu Inicjatywy Trójmorza w Bukareszcie John Kerry, Specjalny Wysłannik Prezydenta Stanów Zjednoczonych ds. klimatu. Wskazano wówczas, że finansowanie dla OSGE pochodzić ma z Projektu Phoenix, którego celem jest wspieranie rozwoju SMR-ów w Europie Centralnej, w szczególności projektów budowy małych reaktorów jądrowych w lokalizacjach związanych z energetyką konwencjonalną. „Phoenix” sfinansuje przygotowania studiów wykonalności projektu. W ramach programu fundusze otrzymają Polska, Czechy i Słowacja. Technologia SMR, którą w Polsce wdraża OSGE to BWRX-300 opracowana przez amerykańską firmą GE Hitachi Nuclear Energy.

OSGE dodała też, że od 9 stycznia br. do końca tygodnia trwać będą warsztaty z udziałem zespołu OSGE i kanadyjskich partnerów w tym Ontario Power Generation (OPG), których celem jest prowadzenie działań związanych z przygotowaniem Wstępnego Raportu Bezpieczeństwa.

W czerwcu 2023 r. OPG i jego spółka zależna rozszerzyły współpracę z OSGE w zakresie wdrażania i eksploatacji małych reaktorów modułowych (SMR) w Europie. OPG miało wspierać OSGE również w obszarze budowania kompetencji operatora jądrowego. Obie firmy podpisały wówczas list intencyjny w ramach projektu Darlington New Nuclear Project należącego do OPG.

Minister Klimatu i Środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska 7 grudnia 2023 r. wydała sześć decyzji zasadniczych łącznie na budowę 24 reaktorów w technologii BWRX-300, o które wnioskowały spółki celowe OSGE. Decyzje dotyczą lokalizacji w: Ostrołęce, Włocławku, Stawach Monowskich, Dąbrowie Górniczej, Nowej Hucie oraz Stalowej Woli. W procesie uzyskiwania decyzji zasadniczej konieczna jest opinia Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Według medialnych doniesień opinia ABW dla projektów OSGE była negatywna.

Według OSGE proces wdrażania technologii od początku był prowadzony transparentnie, dlatego spółka złożyła wniosek o odtajnienie uzasadnienia opinii ABW i umożliwienie spółce dostępu do akt. Wnioski te zostały odrzucone, OSGE informowało w grudniu, że będzie starać się o odtajnienie na drodze sądowej. Tak, aby każdy miał okazje zapoznać się z informacjami o podstawie, na jakiej ABW wydała swoje opinie - zaznaczyła wtedy spółka.

Wnioski o decyzje zasadnicze OSGE złożyła 27 kwietnia 2023 r. Zgodnie z prawem, wydawana przez ministra właściwego ds. energii na wczesnym etapie procesu inwestycyjnego decyzja zasadnicza jest potwierdzeniem, że inwestycja w obiekt energetyki jądrowej jest zgodna z interesem publicznym i realizowaną przez państwo polityką, w tym energetyczną.

BWRX-300 to projekt GE-Hitachi Nuclear Energy (GEH) - joint-venture amerykańskiego GE i japońskiego Hitachi. Należy do rodziny reaktorów wodno-wrzących (BWR). Jednocześnie, ze względu na stosunkowo niewielką moc - 300 MWe jest zaliczany do tzw. SMR - małych reaktorów modułowych. Pierwszy taki reaktor ma powstać dla OPG w kanadyjskiej elektrowni jądrowej Darlington. Kolejny, zgodnie z planami OSGE - ma powstać w Polsce do końca dekady.

OSGE to spółka, w której po połowie udziałów mają Orlen oraz prywatny chemiczny koncern Synthos, należący do Michała Sołowowa.