Rząd Luksemburga stawia na kosmiczne górnictwo: ramy prawne i finansowanie

W trakcie odbywającej się 3 czerwca br. konferencji prasowej przedstawiciele rządu Wielkiego Księstwa Luksemburga premier  Xavier Bettel oraz wicepremier i minister gospodarki Etienne Schneider zakomunikowali zebranym dziennikarzom o podjętych działaniach w zakresie przyjęcia prawnych ram regulacyjnych dla eksploatacji surowców naturalnych w przestrzeni kosmicznej.

Według zapewnień premiera nowe prawo będzie opierało się na wynikach prac prowadzonych przez Uniwersytet Luksemburski we współpracy z ekspertami prawa międzynarodowego kosmicznego i polityki kosmicznej. Przyjęcie nowego prawa jest planowane w 2017 roku, a zgodnie z nim rząd Luksemburga będzie wydawał stosowne licencje i prowadził nadzór nad działalnością operatorów .

Nowo przyjęte prawo ma być zgodne z Traktatem o Przestrzeni Kosmicznej z  1967 r., w tym z Artykułem II, który mówi, że „Przestrzeń kosmiczna, łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi, nie podlega zawłaszczeniu przez państwa ani poprzez ogłoszenie suwerenności, ani w drodze użytkowania lub okupacji, ani w jakikolwiek inny sposób.”

Premier Xavier Bettel stwierdził: "Równolegle do działań podjętych na poziomie krajowym, Luksemburg będzie dążyć do promowania prawnych ram regulacyjnych na poziomie międzynarodowym wspierających inwestycje i możliwości rozwoju dla prywatnych przedsięwzięć ukierunkowanych na wykorzystanie zasobów kosmicznych. Wielkie Księstwo ma uczestniczyć z innymi narodami we wszystkich odpowiednich forach w celu uzgodnienia wzajemnie korzystnych ram międzynarodowego". 

Ogłoszono również przekazanie wstępne kwoty 200 mln euro (ok. 879 mln zł) ze środków publicznych na prace naukowo-rozwojowe dla spółek z sektora górnictwa kosmicznego oraz na zakup udziałów w tych firmach.

Wicepremier i Minister Gospodarki Luksemburga Etienne Schneider powiedział przy tej okazji: "Luksemburg zaoferuje atrakcyjne ogólne ramy dla działań związanych z wykorzystaniem zasobów przestrzeni kosmicznej, włączając lecz nie ograniczając się do reżimu prawnego, Rząd przeznaczy fundusze na badania i rozwój w dziedzinie technologii związanych z przestrzenią kosmiczną, wykorzystaniem zasobów, zgodnie z naszą ambicję, którą jest zostanie europejskim ośrodkiem badań i wykorzystania zasobów kosmicznych. Opierając się na swoim sukcesie i udokumentowanym doświadczeniu w branży usług satelitarnych, Luksemburg po raz kolejny stawia na kosmos jako kluczowy sektor high-tech dla kraju." 

Czytaj też: Rząd Luksemburga inwestuje w kosmiczne górnictwo

Biliony Euro dla kosmicznych wizjonerów?

Należy przypomnieć ze  już w 1980 r rząd Luksemburga zainwestował w ryzykowną ówcześnie branżę usług komercyjnych satelitarnych. Pesymiści mówili wtedy o zagrożeniu związanym z spadającymi satelitami i tragicznymi  konsekwencjami finansowymi dla małego księstwa związanymi z wypłatą ogromnych odszkodowań. Wbrew tym prognozom wizjonerski projekt zakończył się pełnym sukcesem aktualny luksemburski operator SES SA, którego głównym udziałowcem jest Księstwo Luksemburg (właściciel systemu satelitarnego Astra ) zarządza 52 satelitami i osiąga dochody w wysokości ponad pół miliarda Euro rocznie. Czy podobny sukces odniesie koncepcja europejskiego centrum zasobów w przestrzeni kosmicznej? 

Jak się wydaje potencjał  gospodarczy drzemiący w surowcach kosmicznych jest ogromny, a o ile inwestycja Luksemburga z lat 80 XX wieku przyniosła miliardy euro zysku, w tym przypadku mogą to być nawet biliony.

Dr Simon "Pete" Worden, wieloletni dyrektor NASA Ames Research Center w Kalifornii, a  obecnie wysokiego szczebla doradca rządu Luksemburga stwierdził niedawno: „Ostatnio przedsiębiorcy z Polski, Niemiec, Austrii, Włoch, Kolumbii i Meksyku skontaktowali się ze mną pytając, jak mogą się zaangażować. Pochodzę z Doliny Krzemowej - ale jestem przekonany, że Dolina Krzemowa zasobów kosmicznych i brama do przyszłych nieograniczonych zasobów dla ludzkości, będzie tu w Luksemburgu” 

Polska, a górnictwo w kosmosie

Temat kosmicznego górnictwa wzbudza zainteresowanie także w Polsce. Członkowie Poselskiego Zespołu ds. Przemysłu Kosmicznego i Eksploracji Kosmosu posłowie Paweł Skutecki i Paweł Szramka z Kukiz'15 wystąpili z interpelacją nr 3297 z 16.05 2016 roku do Ministra Rozwoju w sprawie przyjęcia przez Polskę nowego prawa kosmicznego, w której stwierdzili m.in. "Liczne państwa, ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki na czele wprowadzają lub przygotowują się do wprowadzenia regulacji prawnych dających możliwość prowadzenia eksploatacji ciał kosmicznych (np. asteroidy) i nabywania praw do wydobytych tam surowców naturalnych. Z przykrością stwierdzamy, że Polska znajduje się poza głównym nurtem działań regulacyjnych w tym zakresie, a działania legislacyjne prowadzone przez rząd są niewystarczające." Posłowie zadali również dwa pytania dotyczące tego czy Polska planuje rozpocząć prace dążące do prawnego uregulowania górnictwa kosmicznego, a także czy Ministerstwo Rozwoju dysponuje dokumentacją dającą obraz potencjału, który dają prace wydobywcze prowadzone w kosmosie.

Warto odnotować, że pojawiły się także społeczne inicjatywy w tym zakresie, w tym dwa obywatelskie projekty ustaw dotyczące prawa kosmicznego. 

Piotr Boroń